اکوایران، تحلیلگران هشدار داده‌اند که چین و ایالات متحده در معرض خطر تجدید یک جنگ تجاری تمام‌عیار قرار دارند، مگر اینکه دو اقتصاد بزرگ جهان بتوانند پیش از اجرایی شدن تعرفه‌های جدید چین بر ۱۴ میلیارد دلار از صادرات آمریکا در روز دوشنبه، این اختلاف را حل‌وفصل کنند.

بر اساس گزارش فایننشال‌تایمز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، هفته گذشته اعلام کرد که ۱۰ درصد تعرفه اضافی بر کالاهای چینی اعمال خواهد شد تا پکن را وادار کند اقدامات بیشتری برای مقابله با صادرات فنتانیل به ایالات متحده و مکزیک انجام دهد. او همچنین تهدید کرد که در صورت اقدام تلافی‌جویانه چین، تعرفه‌های بیشتری اعمال خواهد کرد.

سه روز پس از اجرایی شدن تعرفه‌های آمریکا، پکن بلافاصله واکنش نشان داد و از اعمال تعرفه‌های اضافی ۱۰ تا ۱۵ درصدی بر صادرات انرژی و تجهیزات کشاورزی آمریکا خبر داد. تعرفه‌های چین قرار است از روز دوشنبه اجرایی شوند.

ژانگ یانشن، کارشناس مرکز تبادلات اقتصادی بین‌المللی چین، هشدار داد:

«این ممکن است تنها آغاز این مرحله از جنگ تجاری باشد. وضعیت می‌تواند بسیار، بسیار بد شود.»

برخی تحلیلگران انتظار داشتند که ایالات متحده و چین برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها، مذاکراتی را آغاز کنند. ترامپ در ابتدا اعلام کرد که قصد دارد با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، گفت‌وگو کند، اما پس از اقدام تلافی‌جویانه چین، اعلام کرد که «هیچ عجله‌ای ندارد» و تعرفه‌ها را «آغاز جنگ» توصیف کرد که «اقدامات بسیار مهم‌تری در راه است.»

هنگامی که از یک مقام کاخ سفید پرسیده شد که آیا تیم ترامپ مانند مذاکرات قبلی با کانادا و مکزیک که قبل از یک دوره معافیت یک‌ماهه، مشمول تعرفه‌های بالاتر شدند، با چین نیز به همین شکل در ارتباط است، او پاسخ داد: «ما به طور مداوم با همتایان خود، هم در پکن و هم در واشنگتن، در تماس هستیم.»

یک سخنگوی سفارت چین در واشنگتن نیز اعلام کرد که از زمان اعلام تعرفه‌های تلافی‌جویانه چین، «هیچ تحول جدیدی» رخ نداده است.

کارشناسان در پکن معتقدند که تاکتیک‌های غافلگیرکننده ترامپ برای وادار کردن شی به یک توافق سریع، ممکن است نتیجه معکوس داده باشد. رئیس‌جمهور آمریکا تنها دو روز بین اعلام و اجرای تعرفه‌ها فاصله گذاشت، زمانی که احتمالاً برای شی غیرقابل‌قبول بوده است.

ما وی، پژوهشگر مؤسسه مطالعات آمریکایی CASS، وابسته به دولت چین، گفت: «چین چنین توافقی را نمی‌خواهد. مذاکرات باید برابر باشد و توافقی حاصل شود که در آن هر دو طرف حقوق برابر داشته باشند، نه اینکه ابتدا تعرفه‌های سنگینی بر ما اعمال کنید و بعد بگویید که باید معامله کنیم.»

ما وی افزود که این رویکرد آمریکا یادآور یک اصطلاح قدیمی چینی است: «چنگ شیا ژی منگ»—به معنای «مجبور کردن دشمن به معامله هنگامی که در محاصره قلعه است.»

با این حال، تحلیلگران اشاره کرده‌اند که واکنش محدود چین، از جمله اعمال تعرفه بر دامنه محدودتری از کالاها نسبت به تعرفه‌های آمریکا، نشان می‌دهد که هنوز فضا برای مذاکرات وجود دارد.

مقامات دولت ترامپ تأکید کرده‌اند که رئیس‌جمهور آمریکا خواهان آن است که چین جلوی ورود فنتانیل را بگیرد،ماده‌ای افیونی مرگبار که به اصلی‌ترین عامل مرگ‌ومیر در میان آمریکایی‌های ۱۸ تا ۴۵ ساله تبدیل شده است.

اما کارشناسان در پکن می‌گویند که مذاکرات ممکن است به بن‌بست رسیده باشد، زیرا ترامپ علاوه بر فنتانیل، خواستار همکاری چین در موضوعات دیگری مانند اعمال فشار بر روسیه به دلیل حمله به اوکراین یا واگذاری مالکیت پلتفرم ویدیویی کوتاه تیک‌تاک به یک خریدار آمریکایی است.

جان گونگ، استاد دانشگاه تجارت و اقتصاد بین‌الملل در پکن، گفت: «مسئله فنتانیل به‌راحتی قابل حل است. چین از قبل با آمریکا در این زمینه همکاری داشته است. بنابراین، ترامپ احتمالاً چیزهای بیشتری می‌خواهد که نمی‌توانند به‌صورت عمومی درباره آن صحبت کنند.»

ترامپ روز جمعه اعلام کرد که هفته آینده «تعرفه‌های متقابل» را علیه کشورهایی وضع خواهد کرد، اما هیچ اطلاعاتی درباره اینکه کدام کشورها هدف قرار خواهند گرفت، ارائه نداد.

کاخ سفید همچنین اواخر روز جمعه به‌طور موقت معافیت‌های تعرفه‌ای دِ مینیمیس برای محموله‌های ارزان‌قیمت از چین را متوقف کرد، اقدامی که می‌تواند شرکت‌هایی مانند شی‌این (Shein) و تِمو (Temu) را تحت تأثیر قرار دهد.

وندی کاتلر، کارشناس تجارت و معاون مؤسسه سیاست آسیایی در انجمن آسیا، گفت که برخلاف کانادا و مکزیک، چین در این بازی رویکردی بلندمدت اتخاذ خواهد کرد.

او افزود: «پکن احتمالاً یک رویکرد صبر و مشاهده را در پیش خواهد گرفت تا قبل از ورود به مذاکرات، از این موضوع اطمینان حاصل کند که آیا با تعرفه‌های متقابل، یا فراگیر بیشتری مواجه خواهد شد یا خیر.»

کارشناسان چینی معتقدند که دستیابی به یک توافق جامع در یک بازه زمانی کوتاه بسیار دشوار خواهد بود، به‌ویژه در موضوعات حساسی مانند جنگ اوکراین، که آمریکا چین را به کمک به روسیه متهم کرده است.

چندین متخصص که در یک نشست دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو و شورای روابط خارجی درباره چین شرکت داشتند، اظهار داشتند که پکن بیشتر از تعرفه‌ها، نگران محدودیت‌های صادرات فناوری از سوی آمریکاست.

گونگ همچنین گفت که چین این بار بهتر از گذشته برای تحمل تعرفه‌ها آماده شده است. وی خاطرنشان کرد که صادرات چین به آمریکا در سال گذشته تنها ۱۵ درصد از کل تجارت این کشور را تشکیل داده است، که نسبت به سال‌های گذشته سهم کمتری محسوب می‌شود.

گونگ گفت: «در هر صورت، بخش عمده این هزینه را مصرف‌کنندگان آمریکایی می‌پردازند و بسیاری از شرکت‌های چینی قبلاً بخشی از عملیات خود را به خارج از کشور منتقل کرده‌اند. تعرفه‌ها آن سلاح کشنده‌ای که واشنگتن تصور می‌کند، نیستند.»

اما برخی اقتصاددانان بر این باورند که اجرای کامل تعرفه‌هایی که ترامپ تهدید کرده است، مانند تعرفه ۶۰ درصدی که در کمپین انتخاباتی مطرح شد، می‌تواند ضربه سنگینی به اقتصاد چین وارد کند.

هوی شان، اقتصاددان ارشد چین در بانک گلدمن ساکس، برآورد کرده است که «هر افزایش ۲۰ درصدی در تعرفه‌های آمریکا می‌تواند ۰.۷ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی چین را کاهش دهد.»

او افزود که پکن می‌تواند بخشی از این ضربه را با کاهش ارزش یوان، بسته‌های محرک اقتصادی برای مصرف‌کنندگان و سایر اقدامات جبران کند، اما احتمالاً همچنان با کاهش ۰.۲ درصدی در رشد تولید ناخالص داخلی مواجه خواهد شد.

کارشناسان چینی معتقدند که دستیابی به یک توافق جامع در یک بازه زمانی کوتاه بسیار دشوار خواهد بود، به‌ویژه در موضوعات حساسی مانند جنگ اوکراین، که آمریکا چین را به کمک به روسیه متهم کرده است.

چندین متخصص که در یک نشست دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو و شورای روابط خارجی درباره چین شرکت داشتند، اظهار داشتند که پکن بیشتر از تعرفه‌ها، نگران محدودیت‌های صادرات فناوری از سوی آمریکاست.

گونگ همچنین گفت که چین این بار بهتر از گذشته برای تحمل تعرفه‌ها آماده شده است. وی خاطرنشان کرد که صادرات چین به آمریکا در سال گذشته تنها ۱۵ درصد از کل تجارت این کشور را تشکیل داده است، که نسبت به سال‌های گذشته سهم کمتری محسوب می‌شود.

گونگ گفت: «در هر صورت، بخش عمده این هزینه را مصرف‌کنندگان آمریکایی می‌پردازند و بسیاری از شرکت‌های چینی قبلاً بخشی از عملیات خود را به خارج از کشور منتقل کرده‌اند. تعرفه‌ها آن سلاح کشنده‌ای که واشنگتن تصور می‌کند، نیستند.»

اما برخی اقتصاددانان بر این باورند که اجرای کامل تعرفه‌هایی که ترامپ تهدید کرده است، مانند تعرفه ۶۰ درصدی که در کمپین انتخاباتی مطرح شد، می‌تواند ضربه سنگینی به اقتصاد چین وارد کند.

هوی شان، اقتصاددان ارشد چین در بانک گلدمن ساکس، برآورد کرده است که «هر افزایش ۲۰ درصدی در تعرفه‌های آمریکا می‌تواند ۰.۷ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی چین را کاهش دهد.»

او افزود که پکن می‌تواند بخشی از این ضربه را با کاهش ارزش یوان، بسته‌های محرک اقتصادی برای مصرف‌کنندگان و سایر اقدامات جبران کند، اما احتمالاً همچنان با کاهش ۰.۲ درصدی در رشد تولید ناخالص داخلی مواجه خواهد شد.