به گزارش اکوایران، تورم یکی از شاخص‌های کلیدی در ارزیابی وضعیت اقتصادی هر کشور است که تغییرات قیمت‌ها را در یک سبد خاص از کالاها نشان می‌دهد. این تغییرات قیمت به‌ویژه در کالاهای خوراکی و غیرخوراکی، در دهک‌های مختلف درآمدی تاثیرات متفاوتی دارد. طبق گزارش اخیر مرکز آمار ایران، در شهریور ماه 1403، نرخ تورم در هر دو گروه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی در میان دهک‌های کم‌درآمد بیشتر از دهک‌های پردرآمد بوده است. به‌ویژه در دهک اول، خانوارهای کم‌درآمد فشار تورمی بیشتری را نسبت به سایر دهک‌ها احساس کرده‌اند. بر اساس داده‌ها، تورم ماهانه کالاهای خوراکی در چهار دهک اول معادل یک درصد بوده، در حالی که این نرخ در شش دهک دیگر 0.9 درصد گزارش شده است.

در خصوص کالاهای غیرخوراکی، تفاوت‌های بیشتری مشاهده می‌شود. تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی در دهک اول 2.6 درصد بوده که بیشترین میزان تورم در بین دهک‌ها است. این میزان به‌تدریج با افزایش درآمد خانواده‌ها و به دنبال آن افزایش دهک‌ها کاهش یافته است. برای مثال، دهک دهم کمترین نرخ تورم در کالاهای غیرخوراکی را با 1.9 درصد تجربه کرده است. این آمار نشان‌دهنده آن است که خانوارهای کم‌درآمد در مقایسه با سایر اقشار جامعه فشار بیشتری از تورم در هر دو گروه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی متحمل شده‌اند. به‌طور کلی، طبق آمار منتشر شده، خانوارهای کم‌درآمد در مناطق شهری بیشترین تغییرات تورمی را در مقایسه با سایر مناطق تجربه کرده‌اند، به‌ویژه در کالاهایی همچون میوه و خشکبار که تاثیر قابل توجهی در سبد مصرفی این خانوارها دارد.

031225

کاهش تورم در سطح کلی کشور؛ نگاهی به شهر و روستا

در گزارشی دیگر که از مرکز آمار ایران منتشر شد، مشاهده می‌شود که تورم در شهریور 1403 نسبت به ماه گذشته کاهش قابل توجهی یافته است. به‌ویژه در سطح ملی، نرخ تورم ماهانه به 1.7 درصد کاهش یافته، در حالی که در مرداد ماه این نرخ 2 درصد بوده است. علاوه بر این، نرخ نقطه‌به‌نقطه تورم نیز از 31.6 درصد در مرداد ماه به 31.2 درصد در شهریور کاهش یافته است. این روند نشان‌دهنده کاهش نرخ تورم در سطح کلی کشور است. همچنین، نرخ تورم سالانه از 34.8 درصد به 34.2 درصد کاهش یافته که می‌تواند نشانه‌ای از خروج از کانال تورم بالای 34 درصد باشد.

با این حال، تفاوت‌های جغرافیایی در سطح تورم در مناطق روستایی و شهری نیز قابل توجه است. در مناطق روستایی، تورم ماهانه 1.5 درصد بوده که از نرخ 1.8 درصد در مناطق شهری کمتر است. این کاهش بیشتر در مناطق روستایی نسبت به شهری، نشان‌دهنده کاهش فشار تورمی در این مناطق است. البته، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در مناطق روستایی تغییری نکرده و در سطح 28.7 درصد باقی مانده است، در حالی که در مناطق شهری این نرخ کاهش یافته و به 31.7 درصد رسیده است. همچنین، تورم سالانه در مناطق روستایی از 32 درصد به 31.9 درصد و در مناطق شهری از 35 درصد به 34.6 درصد کاهش یافته است.

در تحلیل دقیق‌تر، قابل ذکر است که تورم کالاهای غیرخوراکی در سطح کشور همچنان بالاتر از کالاهای خوراکی بوده است. در شهریور ماه، تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی 2.1 درصد بوده که نسبت به مرداد ماه 2.4 درصد کاهش یافته است. در مقابل، تورم کالاهای خوراکی به 0.9 درصد کاهش یافته که نشان‌دهنده کاهش قابل توجه قیمت این اقلام در مقایسه با ماه‌های گذشته است. به‌ویژه در میان کالاهای خوراکی، تورم ماهانه میوه و خشکبار به منفی 4 درصد رسید که نشان‌دهنده کاهش قیمت این محصولات نسبت به مرداد ماه است. این تغییرات قیمت میوه‌ها به‌ویژه در دهک‌های پایین‌تر درآمدی تاثیر زیادی بر هزینه‌های روزانه خانوارها گذاشته است.

افزایش قیمت در گروه‌های خدماتی

یکی از نکات مهم در گزارش شهریور ماه 1403، افزایش تورم در گروه‌های خدماتی است. به‌ویژه در گروه «آموزش»، تورم ماهانه 3 درصد ثبت شده است که به احتمال زیاد ناشی از افزایش شهریه مدارس و خدمات آموزشی در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید است. این افزایش قیمتی در خدمات آموزشی به‌ویژه در مناطق شهری به‌طور مستقیم بر خانوارهای شهری تاثیر گذاشته و می‌تواند فشار بیشتری بر خانوارهای کم‌درآمد وارد کند. این روند همچنین نشان می‌دهد که علاوه بر کالاهای مصرفی، بخش خدمات نیز در سال جاری شاهد افزایش قیمت‌ها بوده و این موضوع در نرخ تورم کلی تأثیرگذار است.

تورم ماهانه در استان‌ها در پایان تابستان

طبق داده‌های مرکز آمار، در شهریور سال 1403 بالاترین تورم ماهانه به استان سیستان و بلوچستان با ثبت نرخ 2.5 درصدی تعلق داشته است. این نرخ در استان فارس 2.3 درصد برآورد شده و این استان را تبدیل به دومین استان تورمی ایران در انتهای تابستان کرده است.

در مقابل، تورم ماهانه خراسان رضوی و همدان 1.1 درصد به ثبت رسیده است. این نرخ از تورم ماهانه در سایر استان‌ها پایین‌تر بوده است.