به گزارش اکوایران، سالهای گذشته ثابت کرده است که دستکم گرفتن نیکولاس مادورو از سوی منتقدان میتواند یک اشتباه باشد. او که به «پسر چاوز» ملقب شده است، از زمان مرگ هوگو چاوز، رئیسجمهوری پیشین ونزوئلا، قدرت را در دست دارد و هر ساله در برابر انتقادات از نظام انتخاباتی، تظاهرات، تحریمها، احکام بازداشت، شورشهای بالقوه، انزوای بینالمللی و تردیدها درباره آینده او ایستادگی کرده است.
به نوشته سیانان، این رهبر ونزوئلا که از سوی برخی مسخره میشود (به دلیل رفتارها و مدل صحبت)، اکنون با 12 سال و هفت ماه دارای طولانیترین دوره ریاستجمهوری در آمریکای لاتین است. در حالیکه مادورو از پیشبینیهای منفی و تمسخر جان سالم به در برد، اما ونزوئلا در طول مسیر با زیانهای قابل توجهی روبهرو شده است: از دست رفتن میلیونها نفر از ساکنانش، از بین رفتن 72 درصد از اقتصاد، از دست دادن مشروعیت دموکراتیک و بسیاری از متحدان بینالمللی. رئیسجمهوری ونزوئلا اکنون میگوید که با یک «تهدید وجودی» روبهروست. آیا مادورو این بار هم میتواند در برابر پیشبینیها ایستادگی کند و از فشار نظامی و دیپلماتیک دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، نجات یابد؟
ظهور «پسر چاوز»
هوگو چاوز در دسامبر 2012 از دنیا رفت اما پیش از مرگش، نیکولاس مادورو را به عنوان مناسبترین گزینه برای جانشینیاش معرفی کرد و از مردم خواست او را انتخاب کنند. مادورو خود میگوید که نمیداند چرا چاوز در میان چندین نامزد ریاستجمهوری، او را انتخاب کرد. مادورو گفته است که او هیچ وقت آرزوی رئیسجمهور شدن را نداشت، اما مدت کوتاهی پس از مرگ چاوز گفت که «او در حال آمادهسازی من» بود. مادورو فرزند یک فعال سیاسی از یک حزب سنتی ونزوئلایی بود و به عنوان دانشجو، به لیگ سوسیالیست پیوست و به عنوان راننده اتوبوس در متروی کاراکاس شروع به کار کرد.
فعالیتهای سیاسی او به عنوان یک رهبر اتحادیه باعث شد او وارد دنیای سیاست شود. اتحادیه و سیاست به او اجازه داد که با دو فرد سرنوشتساز در زندگیاش ملاقات کند: سیلیا فوریس و چاوز. فلوریس یک وکیل جوان بود و مادورو یک رهبر اتحادیه در حال ظهور. در مسیر عشق و سیاست، این دو با یکدیگر ازدواج کردند و بسیاری، همسر مادورو را فرد پشت قدرت در ونزوئلا میدانند.
رازهای حمایت کوبا
مادورو همواره رهبری بود که دستکم گرفته میشد. در زمانی که چاوز در بستر بیماری افتاد، جانشینان بسیاری وجود داشت. اما هیچکدام نتوانستند به موفقیت مادورو برسند: او از یک سو حمایت کوبا را در اختیار داشت و از سوی دیگر، توزیع قدرت در درون چاوزیسم.
رابطه مادورو با کوبا طی دههها ایجاد شده است و اشکال و رازهای مختلفی دارد. گمانهزنیهایی درباره آموزش رئیسجمهوری کنونی ونزوئلا در کوبا در حوزه سیاست انقلابی طی دوره جوانی وجود دارد که مورد تأیید رسمی قرار نگرفته است؛ اما آنچه قطعی است، این موضوع است که مادورو توانست رابطه مستحکمی با دولتهای فیدل و رائول کاسترو و بعدتر با میگل دایاز-کانل ایجاد کند. طبق اعلام مقامات دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ، این ارتباط با کوبا نقش مهمی در پیشبینی و مهار قیام مخالفان در آوریل 2019 داشت. در واقع مادورو ادامهدهنده یک روایت ضد امپریالیستی و ضد آمریکایی بوده است که توسط فیدل کاسترو و چاوز تکمیل شد.
نمونهای نادر از پایداری در آمریکای لاتین
نیکولاس مادورو حکومت خود را در سال 2013 با یک پیروزی انتخاباتی ضعیف و مورد مناقشه، بسیار ضعیفتر از پیروزی قبلی هوگو چاوز، آغاز کرد. از همان ابتدا، مخالفان نتایج را به چالش کشیدند و حتی چهرههای درون چاوزیسم ابراز نارضایتی کردند. این امر الگویی پایدار ایجاد کرد: انتخابات رقابتی، اعتراضات خیابانی، سرکوب و پاداشهای داخلی برای حفظ وفاداری.
در سطح بینالمللی، مادورو به حمایت چین، روسیه و ایران متکی بود. تقریبا هر انتخابات ملی از سال 2013 با جنجال، چالشهای مخالفان و نقض حقوق بشر همراه بوده است. با وجود بحرانها و انتقادات جهانی، مادورو بارها از این بحرانها جان سالم به در برد و به نمونهای نادر از پایداری رژیم در آمریکای لاتین تبدیل شد.
انتقادات بینالمللی از حقوق بشر در ونزوئلا
از سال 2017، چندین آژانس سازمان ملل متحد و دیوان کیفری بینالمللی گزارشهایی درباره افزایش نقض حقوق بشر در ونزوئلا که هماهنگ با سیاستهای دولت بوده، منتشر کردهاند. سازمان ملل در سال 2020 اعلام کرد: «تحقیقات نشان میدهد مقامات و نیروهای امنیتی از سال 2014 به برنامهریزی و اجرای نقض گستره حقوق بشر اقدام کردهاند.»
در پاسخ به این اتهامات، دولت مادورو به روایتهای ضد امپریالیستی روی میآورد و در یکی از موارد در بیانیهای اعلام داشت: «بسیار نگرانکننده است که کمسیر عالی سازمان ملل تسلیم فشارهای بازیگران ضد ونزوئلا شده است و بیانیههای جانبدارانه و غیرواقعی ارائه میدهد و گمانهزنیهای ایدئولوژیک را به عنوان واقعیت جلوه میدهد.»
اقتصاد جنگی و تحریمها
روایت ضد آمریکایی همچنین توسط مادورو و دولتش برای توجیه وضعیت بحرانی اقتصاد این کشور به کار گرفته شده است. آمارهای اقتصادی این کشور نشاندهنده مدیریت ضعیف مادورو بر کشور است که تنها توانست در سال 2021 رشد اقتصادی را رقم بزند، آن هم هشت سال پس از قدرت گرفتن. طبق اعلام صندوق بینالمللی پول، امروزه اقتصاد ونزوئلا تنها 28 درصد از آن چیزی است که در سال 2013 وجود داشت.
همچنین وضعیت سیاسی در ونزوئلا و نبود سرمایهگذاری باعث شده است درآمد صادرات نفت در حال حاضر، تنها 20 درصدِ سطح سال 2013 باشد. مادورو و دولتش تحریمهای آمریکا را عامل فروپاشی اقتصادی این کشور میدانند، اما تنها در سال 2019 بود که ترامپ تحریمها را علیه شرکت نفت ونزوئلا اعمال کرد؛ پیش از آن، تحریمهای واشنگتن شامل شاخص مادورو و مقامات دولتش بود.
بر خلاف کشورهای دیگر، مدیریت اقتصادی ضعیف باعث تغییر کنترل مادورو بر ونزوئلا نشد، اما چهره این کشور را تغییر داد. فقر در اوج خود باعث شد 90 درصد از جمعیت تحت تأثیر قرار بگیرند. خروج ونزوئلاییها در کنار سوریها، در میان بزرگترین بحرانهای آوارگی در جهان است؛ در حال حاضر نزدیک به هشت میلیون ونزوئلایی در کشورهای دیگر زندگی میکنند.
عامل اصلی نجات مادورو
بحرانهای پی در پی عاملی برای تقویت نیکولاس مادورو بوده است، اما طبق اعلام کارشناسان، او ماهرتر از آن است که عمده مردم فکر میکنند و میتواند از بحرانها منفعت ببرد. برای این کار، مادورو از ابتدای به قدرت رسیدن، توازنی از قدرت را ایجاد کرد که او ضامن آن بود. نیروهای مسلح از ابتدا نقش ویژهای در برنامه او داشت.
یکی از کارشناسان به سیانان اعلام کرده است: «در مورد چاوز، ارتش فکر میکرد که باید از او به خاطر جایگاهی که داشت تشکر کند. در مورد مادورو، قضیه برعکس است. او باید از ارتش تشکر کند و امتیازاتی مانند مناصب یا کل بخشهای اقتصادی را به آنها بدهد تا ارتش او را تحمل کند. مادورو ونزوئلا را به کنفدراسیونی تبدیل کرد که خودش مدیر آن است.»؛ مادورو به توزیع قدرت، پول و مسئولیتها پرداخت و با این کار، بقای خود را تضمین کرد.
روابط پرتنش با آمریکا
بسیاری از مقامات دولتهای ترامپ و بایدن موافق این موضوع هستند که خارج کردن مادورو از قدرت میتواند موجب آغاز بحران شود چراکه دولت او با بسیاری از بازیگران قانونی و غیرقانونی درهم تنیده شده است؛ گروههایی که منافع آنها به باقی ماندن مادورو در قدرت بستگی دارد. 13 سال پس از آنکه مادورو توسط چاوز به عنوان جانشین انتخاب شد، مادرورو با یک چالش بزرگ دیگر روبهروست؛ چالشی که دولت ترامپ امیدوار است تعیینکننده باشد.
برای سالها، تلاشهای آمریکا در جهت تضعیف مادورو مانند تحریمها، احکام بازداشت، فشار مرتبط با مجوزهای نفتی، مذاکرات و تلاش برای امنیت بخشیدن به انتخابات منصفانه با شکست روبهرو شدند زیرا مادورو مذاکرات را متوقف کرد و در برابر فشارها ایستادگی داشت. اکنون او با بزرگترین کمپین نظامی آمریکا در دریای کارائیب طی دهههای اخیر مواجه است. با افزایش فشار آمریکا، مادورو بار دیگر برای بقا میجنگد.
