«اوکراین دوم»؛ چین به کجا حمله می‌کند؟

به گزارش اکوایران، در شرایطی که از روز پنج شنبه کرملین عملیات اشغال را در خاک اوکراین آغاز کرده، نیویورک‌تایمز مدعی شده در ماه‌های اخیر دولت چین تقاضاهای مکرر دولت بایدن برای کمک برای جلوگیری از حمله به اوکراین را بی‌پاسخ گذاشته است.

تهاجمی در کار نخواهد بود!

بنا بر گزارش نیویورک‌تایمز، مقامات ایالات متحده بارها از چین تقاضا کرده‌اند که به جلوگیری از جنگ در اوکراین کمک کند. آمریکایی‌ها، به این امید که شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین وارد عمل شود، به مقامات چینی اطلاعاتی در مورد افزایش حضور نیروهای روسی در نزدیکی مرز اوکراین ارائه کردند ، اما مکرراً با درخواست آن‌ها مخالفت شد.

مقامات آمریکایی به این روزنامه گفته‌اند مقامات ارشد دولت بایدن در طی سه ماهه اخیر، 12 جلسه فوری با مقامات ارشد چینی برگزار کردند که در طی آن آمریکایی‌ها اطلاعاتی را ارائه کردند که نشان دهنده تجمع نیروهای روسیه در اطراف اوکراین بود تا بدین وسیله از چینی‌ها بخواهند تا روس‌ها را مجاب به عدم حمله کنند.

با این حال، هر بار مقامات چینی، از جمله وزیر امور خارجه و سفیر در ایالات متحده، تقاضای مقامات دولت بایدن را رد کردند و گفتند که تصور نمی‌کنند تهاجمی در کار باشد.

چینی‌ها اطلاعات آمریکایی‌ها را در اختیار روس‌ها قرار دادند

بر اساس این گزارش، پس از یک دیدار دیپلماتیک در ماه دسامبر، مقامات آمریکایی اطلاعاتی به دست آوردند که نشان می‌داد پکن اطلاعات مذکور ار در اختیار مسکو قرار داده و به روس‌ها گفته است که ایالات متحده در تلاش برای اختلاف‌افکنی میان آن‌هاست و چین تلاش نخواهد کرد مانع برنامه‌ها و اقدامات روسیه شود.

رایزنی‌های گزارش نشده قبلی بین مقامات آمریکایی و چینی نشان می دهد که چگونه دولت بایدن سعی کرد برای توقف تهاجم به اوکراین، از یافته‌های اطلاعاتی و دیپلماسی برای متقاعد کردن ابرقدرتی که به عنوان یک دشمن رو به رشد آن را می بیند، استفاده کند و این‌که چگونه آن کشور به رهبری شی جین پینگ، با وجود افزایش شواهدی دال بر برنامه‌های مسکو برای حمله نظامی در زمستان، به طور مداوم در کنار روسیه قرار گرفت.

بدین ترتیب تلاش‌های دیپلماتیک برای حل این بحران با شکست مواجه شد و پوتین صبح روز پنج‌شنبه پس از به رسمیت شناختن استقلال دو منطقه تحت حمایت روسیه در شرق کشور به عنوان کشورهای مستقل، حمله به اوکراین را آغاز کرد.

مستحکم‌ترین روابط از زمان جنگ سرد

چین قدرتمندترین شریک روسیه است و این دو کشور سال‌هاست پیوند خود را در عرصه‌های دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی تحکیم کرده‌اند. شی و پوتین، دو حاکم مستبد با ایده‌های مشترک در مورد موازنه قوای جهانی، تا پیش از امسال، 37 بار در مقام رهبری کشورشان با یکدیگر ملاقات کرده بودند و از دید مقامات آمریکایی، اگر تنها یکی از رهبران جهان می‌توانست پوتین را از فکر حمله به اوکراین بازدارد، او آقای شی بود.

بر اساس گزارش رسانه‌های دولتی چین، پوتین در تماس روز جمعه با شی گفته که ایالات متحده و ناتو نگرانی‌های امنیتی «منطقی» روسیه را نادیده گرفته و از تعهدات خود سرپیچی کرده‌اند. شی هم با تکرارموضع کلی چین، اظهار کرد احترام به «نگرانی های امنیتی مشروع» و «حاکمیت و تمامیت ارضی» همه کشورها مهم است. پوتین به شی گفته که روسیه مایل به مذاکره با اوکراین است و شی گفته چین از چنین اقدامی حمایت می‌کند.

برخی از مقامات آمریکایی می گویند که روابط چین و روسیه قوی‌تر از هر زمان دیگری از زمان پایان جنگ سرد به نظر می رسد. این دو اکنون خود را به عنوان یک جبهه متحد ایدئولوژیک در برابر ایالات متحده و متحدان اروپایی و آسیایی اش معرفی می‌کنند، و این مسئله حتی زمانی که پوتین به اوکراینی که چینی‌ها برای دهه ها حاکمیت آن را به رسمیت شناخته، حمله می‌کند، تکرار می‌شود.

هشدار فزاینده در میان مقامات آمریکایی و اروپایی در همسویی چین و روسیه با بحران اوکراین به اوج جدیدی رسیده است –و این مسئله دقیقاً 50 سال پس از سفر تاریخی ریچارد نیکسون به چین برای از سرگیری روابط دیپلماتیک و ایجاد زمینه‌های مشترک به وقع پیوسته است. طی 40 سال پس از آن، روابط بین ایالات متحده و چین روز به روز نزدیک‌تر شد، به ویژه با توسعه روابط تجاری پرسود، اما پس از آن به دلیل سوءظن متقابل، تشدید رقابت استراتژیک و ایده‌های متضاد در مورد قدرت و حکمرانی، از بین رفت.

دغدغه‌های مشترک

بر اساس گزارش نیویورک تایمز، در طی تماس‌های مکرر مذکور مقامات آمریکایی با چینی‌ها، دیپلمات‌های چینی علاقه داشتند تا آمریکایی‌ها پیام بدهند که در مسائل مربوط به تایوان، تبت و سین کیانگ دخالت نکنند. آن‌ها ضمن آن‌که بر به طور ظاهری بر حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین تاکید داشتند، ادعا می‌کردند پکن به مسائل  هنگ‌کنگ و تایوان به چشم مشکلات جدایی‌طلبانه می‌نگرد.

بدین ترتیب، بحران اوکراین، نه تنها دلالت بر دغدغه‌های مشترک مسکو و پکن پیرامون نظم بین‌المللی مستقر در سال‌های پس از جنگ سرد دارد، بلکه این مسئله به صورتی دیگر با یکی از مهم‌ترین مناقشات میان چین و ایالات متحده پیوند می‌خورد: بحران تایوان.

تایوان، اوکراین نیست!

روز چهارشنبه، و در آستانه حمله کرملین به اوکراین، مقامات تایپه گفتند از این بابت نگرانند که در بحبوحه بحران اوکراین و تمرکز توجه غرب بر این مسئله، پکن برای افزایش فشار بر جزیره تایوان برای ضمیمه کردن آن به خاک خود استفاده کند. چین تایوان را قلمرو خود می داند و در دو سال گذشته فعالیت های نظامی خود را در نزدیکی این جزیره خودگردان افزایش داده است. دولت تایوان که همیشه نسبت به آن‌چه که تحریکات چینی می‌دانند، در حالت آماده باش است، ماه گذشته یک کارگروه اوکراین را زیر نظر شورای امنیت ملی تشکیل داد. تسای اینگ ون رئیس جمهور تایوان، هم  گفته از نظر ژئواستراتژیک، جغرافیا و زنجیره‌های تامین بین المللی وضعیت این جزیره با اوکراین «اساساً متفاوت است»، اما به دلیل تهدید نظامی که از جانب چین مواجه است، با وضعیت اوکراین ابراز «همدلی» کرده است.

در واکنش با این مسئله، وزارت امور خارجه چین اعلام کرد تایوان «اوکراین نیست» و همیشه بخشی جدایی ناپذیر از چین بوده است. به گزارش رویترز، هوآ چونیینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین در سخنانی در پکن هرگونه ارتباط بین مسائل اوکراین و تایوان را رد کرد و گفت: «تایوان اوکراین نیست. تایوان همیشه بخشی جدا‌نشدنی از چین بوده است. این یک واقعیت غیرقابل انکار قانونی و تاریخی است». هوآ افزود که موضوع تایوان یکی از موضوعات باقی مانده از جنگ داخلی است، اما یکپارچگی چین هرگز نباید به خطر می افتاد و هرگز به خطر نخواهد افتاد.

آزمایشگاه پکن

یکی از مقامات امنیتی غربی که با سیاست‌گزاری در قبال چین آشناست، به رویترز گفته که پکن به احتمال زیاد به چگونگی پیشرفت اوضاع اوکراین از نظر تحریم‌ها علیه روسیه نگاه می‌کند. این مقام با اشاره به نحوه واکنش کشورهای غربی به حمله چین به جزیره گفت: «این بحران احتمالاً توسط چین به چشم آزمایشگاهی نگریسته می شود که ممکن است در یک حادثه احتمالی تایوان با آن مواجه شود».