معمار ساخت ایران در دهه ۴۰

عالیخانی به عَلَم پیشنهاد تشکیل وزارتخانه «اقتصاد» را می‌دهد و به نوعی او اولین وزیر اقتصاد ایران است. 

وی از نحوه دعوتش برای پذیرش مسئولیت وزارتخانه متعجب می‌شود؛ اسداله علم انتظار داشته که او «دکتر شاخت» ایران بشود. دکتر شاخت اقتصاددان و وزیر اقتصاد آلمان طی سال‌های ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۷ میلادی بود که از اقتصاد ضعیف آلمان، اقتصادی قدرتمند ساخت. 

به تعبیری ساخت ایران دهه ۴۰ را به عالیخانی نسبت می‌دهند، از این جهت که نرخ تورم زیر ۵ درصدی و رشد متوسط سالانه ۱۰ درصدی را برای اقتصاد کشور به ارمغان آورد؛ عالیخانی دوره‌ای را ساخت که دیگر تکرار نشد. 

فردی که در سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۸ وزیر اقتصاد و پس از آن تا سال ۱۳۵۰ رئیس دانشگاه تهران بود، در خاطراتش از اشتباهات اقتصادی و سیاسی شاه می‌گوید.