به گزارش اکوایران، در شرایطی که روند جنگ در اوکراین به عقیده بسیاری از کارشناسان حاکی از تداوم جنگ در زمانی طولانی مدت است، پرسش از نحوه مواجهه با روسیه طی این زمان به مسئله ای کلیدی برای سیاستمداران مبدل شده است. ریچارد هاس، تحلیلگر به نام روابط بین الملل و رئیس شورای روابط خارجی ایالات متحده با انتشار یادداشتی با عنوان «آیا هنوز دیپلماسی میان روسیه و غرب امکان پذیر است؟» در پایگاه تحلیل استراتژیست نسبت به از میان بردن دیپلماسی با روسیه از سوی غرب هشدار داده است.

یک ماجرای نادیده شده

در بحبوحه تمرکز شدید رسانه ای بیش از دو ماه اخیر بر جنگ در اوکراین، یک ماجرا تا حد زیادی نادیده گرفته شد. در اواخر آوریل، ایالات متحده و روسیه اقدام به مبادله زندانیان کردند. روسها یک آمریکایی (یک تفنگدار دریایی سابق) را که از حدود سه سال پیش در اسارت آنها بود آزاد کردند و در مقابل ایالات متحده یک خلبان روسی را که بیش از یک دهه پیش به اتهام قاچاق مواد مخدر زندانی بود، رها کرد.

مسئله ای که این تبادل را حائز اهمیت می کند، این که ماجرا درست در زمانی رخ داد که به واسطه حمله وحشیانه روسیه به اوکراین روابط مسکو با ایالات متحده به پایین ترین حد خود از زمان پایان جنگ سرد رسیده است. اگر چه آمریکا متحده قصد دارد تا از مداخله نظامی مستقیم در این جنگ اجتناب ورزد، اما اقدامات زیادی برای تأثیرگذاری بر مسیر جنگ انجام می دهد -از جمله ارسال مقادیر بالایی تسلیحات، اطلاعات و آموزش پیشرفته به اوکراین- تا این کشور بتواند با موفقیت مقاومت کند و نیروهای روسیه را شکست دهد. ضمن آنکه ایالات متحده اقداماتی را برای تقویت ناتو و اعمال تحریم های اقتصادی شدید علیه روسیه ترتیب داده است.

امکان صلح در دوردستها

احتمالا جنگ برای مدتی ادامه پیدا خواهد کرد. اگرچه منافع بنیادین اوکراین ایجاب می کند که جنگ پایان یابد و از مرگ و ویرانی بیشتر جلوگیری شود، اما تمایل رئیس جمهور ولودیمیر زلنسکی به صلح، مشروط [به یک سری از شرایط] است. او به دنبال بازپس گیری سرزمینی های تحت اشغال روسیه، تضمین و محترم شدن حاکمیت این کشور و موارد دیگری از جمله پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا است. ضمن آنکه او خواهان پاسخگویی مسئولین جنایات جنگی است.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه هم به زعم خویش باید به نتیجه ای دست یابد که تهاجم پرهزینه او را توجیه کرده و به گونه ای ضعیف پنداشته نشود که قدرت او در داخل کشور به چالش کشیده شود. در این شرایط رسیدن به صلحی که بتواند شکاف میان دو موضع ظاهراً آشتی ناپذیر را پر کند، از شانس کمی برخوردار است. پس به احتمال بسیار بیشتر، درگیری نه تنها برای ماه ها، بلکه شاید برای سال ها ادامه یابد و روابط آمریکا و غرب با روسیه در چنین پس زمینه ای خواهد بود.

همه چیز معطوف به اوکراین خواهد بود؟

یک سناریو این است که غرب کل روابط با روسیه را به اقدامات روسیه در اوکراین مرتبط کند. با این حال، این یک رویکرد اشتباه است، چرا که روسیه قادر است که بر سایر منافع غرب تأثیر بگذارد -از جمله تلاشهای غرب برای محدود کردن توان هسته‌ای و موشکی ایران و کره شمالی، و تلاش‌های جهانی برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای که باعث تغییرات آب و هوایی می‌شود.

با این حال، همانطور که نمونه تبادل زندانیان نشان می دهد، اگر هر دو طرف مایل به تفکیک امور هستند، نباید اختلافات عمیق در مورد اوکراین مانع از انجام مبادلات مفید متقابل شود. اما باید به خاطر داشت محافظت از امکان همکاری انتخابی نیازمند دیپلماسی پیچیده و منضبط است.

اولویت های غرب

برای شروع، ایالات متحده و شرکای آن باید اهداف خود را در اوکراین اولویت بندی و حتی محدود کنند. در درجه اول این به معنای چشم پوشی از بحث تغییر رژیم در مسکو است. باید با روسیه ای که با آن مواجهیم روبرو شد، نه با روسیه ای که دلخواه ما است. موقعیت پوتین ممکن است از درون به چالش کشیده شود (و حتی ممکن است سلامت او تسلیم چالش‌های گزارش‌شده شود) اما غرب در موقعیتی نیست که بتواند برکناری او را مهندسی کند و از آن مهمتر این که مطمئن شود که کسی بهتر جایگزین او می شود.

به همین ترتیب، منطق حکم می کند دولت های غربی صحبت درباره دادگاه های جنایات جنگی را برای مقامات ارشد روسیه به تعویق بیاندازند و از لاف زدن درباره کمک به اوکراین برای هدف قرار دادن ژنرال های ارشد و کشتی های روسی دست بردارند. جنگ و تحقیقات مربوط بدان ادامه دارد و روس‌ها باید در اقدام مسئولانه سودی ببینند. همین امر در مورد غرامت نیز صدق می کند.

به همین ترتیب، اگرچه روسیه در نتیجه آغاز این جنگ انتخابی احتمالاً از نظر اقتصادی و نظامی وضعیت بدتری خواهد یافت، دولت ایالات متحده باید روشن کند که برخلاف اظهارات لوید آستین وزیر دفاع، هدف آمریکا استفاده از جنگ برای تضعیف روسیه نیست. برعکس، ایالات متحده باید تأکید کند که می‌خواهد جنگ در اسرع وقت با شرایطی که استقلال اوکراین را تضمین می کند، پایان یابد.

جلوگیری از تشدید تنشها

در مورد جنگ، غرب به حمایت از اوکراین ادامه خواهد داد ولی از درگیری مستقیم جهت جلوگیری از تشدید تنش اجتناب خواهد کرد. با این حال، کرملین باید درک کند که این محدودیت مبتنی بر عدم گسترش جنگ به یک کشور ناتو یا معرفی سلاح‌های کشتار جمعی است که در آن زمان چنین محدودیت‌های غربی نیز از بین خواهند رفت.

غرب همچنین باید اهداف جنگی خود و چگونگی تعقیب آنها را به دقت بررسی کند. هدف باید این باشد که اوکراین تمام قلمرو خود را کنترل کند، اما این لزوماً تلاش برای آزادسازی کریمه یا حتی کل منطقه شرقی دونباس با نیروی نظامی را توجیه نمی کند. شاید بهتر باشد برخی از این اهداف از طریق دیپلماسی و کاهش انتخابی تحریم ها دنبال شوند. اما، تا زمانی که رفتار روسیه تغییر نکند، تحریم‌ها نه تنها باقی می‌ماند، بلکه ممکن است به تحریم انرژی این کشور -که تامین کننده مالی ماشین جنگی روسیه است- گسترش یابد.

ابزار امنیت ملی

دیپلماسی ابزار امنیت ملی است که باید مورد استفاده قرار گیرد. جلسات خصوصی بین مقامات ارشد غیرنظامی و نظامی کشورهای غربی و روسیه باید از سر گرفته شود تا خطر اشتباه محاسباتی که می تواند منجر به رویارویی یا سناریویی بدتر شود را کاهش دهد و فرصت ها برای همکاری محدود بررسی شود.

ممکن است روابط سازنده با روسیه تا دوران پس از پوتین ظاهر نشود. اما این به‌هیچ‌وجه علاقه‌ی غرب نسبت به این که این روابط نباید از سطحی پایین تر بیاید را تغییر نمی‌دهد.