سقوط کابینه اسرائیل/ نتانیاهو بازمی‌گردد؟

به گزارش اکوایران، در حالی که نخست وزیر نفتالی بنت قصد دارد پارلمان را منحل کند، اسرائیل پنجمین انتخابات احتمالی را در ۳.۵ سال اخیر برگزار خواهد کرد.

این تصمیم اسرائیل را دوباره فلج می‌کند و به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر دست راستی که تنها یک سال پیش با تشکیل کابینه فعلی، سمت خود را ترک کرد، یک طناب حیات سیاسی هدیه کرد. آقای نتانیاهو در حال حاضر به اتهام فساد در حال محاکمه است، اما حاضر به ترک سیاست نیست و حزب لیکود او در نظرسنجی‌ها پیشتاز است.

اندرو کری، امیر تال و هداس گلد، خبرنگاران سی‌ان‌ان گزارش داده‌اند، بنت به همراه یایر لاپید، وزیر امور خارجه، متحد کلیدی خود در ائتلاف - که اکنون به نظر می‌رسد در اوایل هفته آینده جایگزین او به عنوان رهبر کابینه خواهد شد - موافقت کرده است که لایحه‌ای برای انحلال پارلمان ارائه کند که در صورت تصویب منجر به برگزاری انتخابات عمومی در اواخر سال جاری خواهد شد.

این اعلامیه پس از هفته‌ها افزایش عدم اطمینان سیاسی در اسرائیل انجام شد، اما همچنان یک شگفتی بزرگ بود.

در بیانیه کوتاهی از دفتر نخست وزیری آمده است که این اقدام «پس از پایان یافتن تلاش‌ها برای ایجاد ثبات در ائتلاف» صورت گرفت. این بیانیه می افزاید که لایحه ای در مقطعی از هفته آینده به مجلس ارائه خواهد شد.

در صورت تصویب، لاپید چهاردهمین نخست وزیر کشور خواهد شد که مطابق با توافقنامه اولیه ائتلاف منعقد شده در سال گذشته است. همچنین این بدان معناست که اسرائیلی ها برای پنجمین بار در کمتر از چهار سال گذشته پای صندوق های رای خواهند رفت.

اولین دستورکار مهم لاپید؛ دیدار بایدن

در میان اولین موارد در دستور کار لاپید، با فرض اینکه او واقعاً رهبر شود، آماده شدن برای دیدار جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در ماه آینده خواهد بود. یک مقام ارشد دولت گفت که با وجود تغییرات سیاسی در اسرائیل، انتظار می رود سفر رئیس جمهور به خاورمیانه همچنان ادامه یابد.

این مقام کاخ سفید گفت: "ما یک رابطه استراتژیک با اسرائیل داریم که فراتر از هر کابینه‌ای است. رئیس جمهور مشتاقانه منتظر دیدار ماه آینده است."

دولت بنت لاپید در ژوئن سال گذشته سوگند یاد کرد و به نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو که حدود دوازده سال و نیم ادامه داشت، پایان داد.

این ائتلاف متشکل از هشت حزب سیاسی، درست در سراسر طیف سیاسی، از جمله برای اولین بار یک حزب عربی به رهبری منصور عباس، گسترده شد.

شرکای ناهمگون ائتلاف در آرزوی جلوگیری از باقی ماندن نتانیاهو - که محاکمه فساد او قبلاً در می 2020 آغاز شده بود - موافقت کردند که اختلافات اساسی خود را کنار بگذارند.

در ماه نوامبر، این کشور به یک دستاورد داخلی مهم دست یافت و برای اولین بار در حدود چهار سال گذشته، بودجه ایالتی را تصویب کرد.

اوج‌گیری بن‌بست

اما در هفته‌های اخیر شاهد بودیم که تعدادی از اعضای ائتلاف یا استعفا داده‌اند یا تهدید به استعفا کرده‌اند و دولت را برای تصویب قانون بدون اکثریت در پارلمان باقی می‌گذارند.

بن بست سیاسی در اوایل ماه جاری، زمانی که رای کنست در اجرای قوانین جزایی و مدنی اسرائیل در مورد اسرائیلی ها در کرانه باختری اشغالی شکست خورد، به اوج خود رسید.

از جمله، این مقررات، که هر پنج سال یک بار تجدید می شود، به شهرک نشینان اسرائیلی حقوقی مشابه شهروندان در اسرائیل می دهد و یک اصل اعتقادی برای اعضای راستگرای ائتلاف، از جمله نخست وزیر بنت است.

اما دو نفر از اعضای ائتلاف نتوانستند از این لایحه حمایت کنند، به این معنی که تصویب نشد. اگر مجلس قبل از اول ژوئیه منحل شود، این آیین نامه تا تشکیل کابینه جدید به قوت خود باقی خواهد ماند.

بنت که عصر دوشنبه در کنار لاپید صحبت می کرد، گفت که کابینه آنها آنچه را که تلخی و فلج دوران نتانیاهو می خواند، از بین برده است و در عوض نجابت و اعتماد را در کانون توجه قرار داده است.

او گفت: "در چند هفته گذشته ما هر کاری از دستمان بر می آمد برای نجات این دولت انجام دادیم، از نظر ما تداوم حیات آن به نفع منافع ملی بود، باور کنید زیر هر سنگی را نگاه می کردیم، ما این کار را برای خودمان انجام ندادیم. اما برای اسرائیل و شهروندان اسرائیلی انجام دادیم."

هشدار بازگشت نتانیاهو

به نوبه خود، لاپید به بنت به عنوان یک رهبر شجاع و مبتکر ادای احترام کرد. و به نظر می رسد که او هشداری جدی درباره خطرات ناشی از بازگشت به رهبری نتانیاهو ارائه می دهد.

او گفت: "آنچه امروز باید انجام دهیم این است که به مفهوم وحدت اسرائیل برگردیم. اجازه ندهیم نیروهای تاریک ما را از درون جدا کنند."

در مقابل، نتانیاهو خوش بین بود و گفت که کشور پس از آن چه که او شبی پر از اخبار بزرگ خواند، لبخند می زند.

نتانیاهو گفت: پس از مبارزه مصمم اپوزیسیون در کنست، و رنج فراوان مردم در اسرائیل، برای همه روشن است که بدترین کابینه تاریخ این کشور پایان یافته است.

نتانیاهو و حامیانش  در نظرسنجی‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند که نشان می‌دهد بلوک احزاب راست‌گرا و مذهبی عملکرد قدرتمندی دارند، اما هنوز آنقدر قوی نیستند که بتوانند اکثریت پارلمان را به دست آورند. 

پایان یک پروژه بلندوازانه

همچنین پاتریک کینگزلی و ایزابل کرشنر، خبرنگاران نیویورک‌تایمز، نوشته‌اند: هنگامی که پارلمان رسماً به انحلال خود رأی داد، پرده یکی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های سیاسی اسرائیل را پایین می‌کشد: یک ائتلاف هشت حزبی سخت که مخالفان سیاسی از راست، چپ و مرکز را متحد می‌کرد و شامل اولین حزب عرب مستقل برای پیوستن به ائتلاف حکومتی اسرائیل می‌شد.

اما این تنوع ایدئولوژیک از آن سو خنثی‌کننده آن بود.

اختلافات بین دو جناح ایدئولوژیک ائتلاف، که با فشارهای بی امان از سوی ائتلاف جناح راست نتانیاهو ترکیب شد، باعث شد تا دو قانونگذار جناح راست پارلمان جدا شوند؛ به معنای حذف اکثریت ائتلاف در پارلمان بود. زمانی که چندین قانونگذار جناح چپ و عرب نیز بر سر آرای کلیدی شورش کردند، مشروعیت ائتلاف را غیرممکن کرد.

گل آخر، ناتوانی کابینه در هفته گذشته برای جمع آوری آرای کافی جهت گسترش سیستم حقوقی دو لایه در کرانه باختری بود، که از زمان اشغال این سرزمین در سال 1967 بین شهرک نشینان اسرائیلی و فلسطینی ها تفاوت قائل شده است.

چند تن از اعضای عرب ائتلاف از رای دادن به این سیستم که باید هر پنج سال یکبار تمدید شود، خودداری کردند. این امر مانع از تصویب این لایحه شد و نفتالی بنت، نخست وزیر سابق، یک رهبر سابق شهرک نشینان را بر آن داشت تا کابینه را ملغی کند و در نتیجه رأی گیری نهایی را تا پس از انتخابات دیگری به تعویق بیاندازد.

 آقای بنت 50 ساله در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: "ما هر کاری که ممکن بود برای حفظ این کابینه انجام دادیم، که بقای آن را یک منافع ملی می دانیم." وی افزود: متأسفانه تلاش های ما به نتیجه نرسید.

بحران در برهه حساس

انتخابات زودهنگام که انتظار می رود در پاییز برگزار شود، پنجمین انتخابات اسرائیل از آوریل 2019 خواهد بود. این انتخابات در زمان حساسی برای این کشور، پس از افزایش تنش فلسطینیان و اسرائیلی‌ها و تشدید جنگ سایه بین اسرائیل و ایران برگزار می شود. همچنین دیپلماسی با مهم ترین متحد اسرائیل، ایالات متحده، را پیچیده می کند، زیرا بحران سیاسی جدید کمتر از یک ماه قبل از اولین سفر رئیس جمهور جوزف آر. بایدن به خاورمیانه به عنوان رئیس دولت به وجود آمد.

آقای بایدن توسط یک نخست وزیر موقت، یایر لاپید، وزیر امور خارجه فعلی، مورد استقبال قرار خواهد گرفت. مفاد توافقنامه ائتلاف ایجاب می‌کرد که اگر دولت به دلیل جدایی‌های جناح راست فروپاشید، آقای لاپید، یک گوینده میانه‌رو سابق، رهبری موقت را از آقای بنت به دست بگیرد.

آقای لاپید حداقل برای چندین ماه از طریق مبارزات انتخاباتی و طولانی شدن مذاکرات ائتلافی که احتمالاً در پی خواهد داشت، کابینه را رهبری خواهد کرد.

در نمایش وحدت دوشنبه شب، آقای بنت و آقای لاپید سخنرانی های متوالی از یک صحنه انجام دادند و هر دو از موفقیت های کابینه‌ای بعید که بسیاری از تحلیلگران انتظار نداشتند حتی برای یک سال دوام بیاورند، ستایش کردند.