ادعای وال استریت ژورنال: کلید توافق با ایران پیدا شد

به گزارش اکوایران، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال با ادعای ارائه «پیشنهاد اتحادیه اروپا به ایران برای احیای برجام» نوشته است که دیپلمات‌ها راهی برای پایان دادن به تحقیقات آژانس اتمی سازمان ملل که ایران خواستار آن شده است، ارائه می دهند.

لارنس نورمن، خبرنگار این روزنامه نوشت:  دیپلمات‌های اتحادیه اروپا که در تلاش برای شکستن بن‌بست در مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای ایران هستند، یک امتیاز جدید مهم به تهران با هدف پایان دادن سریع به تحقیقات سازمان ملل درباره فعالیت‌های هسته‌ای گذشته تهران پیشنهاد کرده‌اند.

یک نقطه گیر کلیدی در مذاکرات 16 ماهه برای احیای توافق 2015، که محدودیت هایی را برای برنامه های هسته ای ایران در ازای لغو تحریم ها ایجاد می کند، تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد کشف مواد هسته ای [ادعایی] اعلام نشده در ایران در سال 2019 بوده است.

راهکاری برای اجابت درخواست کلیدی تهران

به نوشته این روزنامه، در مذاکرات هسته ای، ایران حداقل از ماه مارس برای پایان دادن به تحقیقات فشار آورده است. در همین حال، مقامات آمریکایی و اروپایی گفته‌اند که درباره تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یک ناظر مستقل، که به گفته آنها ارتباطی با توافق هسته‌ای ندارد، مذاکره نخواهند کرد.

پیش‌نویس این پیشنهاد از سوی اتحادیه اروپا، که توسط وال استریت ژورنال مشاهده شد، ایران با پرداختن به نگرانی‌های آژانس قبل از اجرایی شدن توافق موافقت می‌کند و می‌گوید انتظار می‌رود ایران به سؤالات آژانس «با هدف شفاف‌سازی» پاسخ دهد.

به نظر شما سرنوشت مذاکرات برجام چه خواهد شد؟ در نظرسنجی اکوایران شرکت کنید:

نظرسنجی اکوایران درباره سرنوشت برجام

در این متن آمده است که اگر تهران همکاری کند، ایالات متحده و سایر طرف‌های گفتگو از شورای حکام کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌خواهند که تحقیقات را تعطیل کند.

به گفته افراد آشنا، در حالی که اتحادیه اروپا این پیشنهاد را برای گنجاندن مصالحه در مورد تحقیقات پادمان در متن توافق هسته‌ای ارائه کرد، اما این پیشنهاد را با آگاهی آمریکا و سه طرف اروپایی توافق - فرانسه، آلمان و بریتانیا انجام داد.

تیم اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات و مسئولیت تهیه پیش نویس توافق را بر عهده دارد، گفته است که این متن نهایی برای احیای توافق هسته ای است.

اجرای توافق در گرو ارزیابی آژانس؟

اگر همه طرف‌های توافق، یعنی آمریکا، ایران، آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین با متن پیشنهادی موافقت کنند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در شرایط دشواری قرار می‌دهد و اجرای توافق تا حد زیادی متکی به ارزیابی آژانس از همکاری تهران خواهد بود.

به گفته مقامات غربی آشنا به بحث، این امتیاز عمدتاً توسط اتحادیه اروپا ایجاد شده است. مقامات آمریکایی و اروپایی این متن را تا روز دوشنبه ندیده بودند، اگرچه برخی می‌دانستند که شامل زبان پادمانی است.

به ادعای این روزنامه، زمانی که ایران در هفته های اخیر درباره درخواست خود مبنی بر حذف سپاه پاسداران از سختگیرانه‌ترین تحریم‌های مرتبط با فهرست موسوم به FTO به عنوان بخشی از احیای برجام، تساهل نشان داد، تقاضای بستن پرونده PMD  آژانس بین المللی انرژی اتمی به نقطه گیر اصلی توافق تبدیل شد.

رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سخنگوی آژانس از اظهار نظر در این باره خودداری کردند.

پاسخ تا ۱۵ آگوست

پس از انتشار پیشنهادهای خود در روز دوشنبه، دیپلمات‌های اتحادیه اروپا، تروئیکای اروپایی و آمریکا گفتند که مذاکرات اکنون پایان یافته است.

دو نفر با اطلاع از گفتگوها گفتند که اتحادیه اروپا به ایران و سایر طرف‌ها گفته است که می‌خواهد تا 15 آگوست (دوشنبه ۲۴ مرداد) به متن پاسخ مثبت یا منفی بدهد.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: ما متن نهایی پیشنهادی اتحادیه اروپا را به دقت مطالعه می کنیم و در صورت درخواست پاسخ خود را به آنها خواهیم داد.

یک مقام ارشد آمریکایی گفت که واشنگتن می خواهد شاهد حل و فصل تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد. این مقام گفت: «تنها راه برای تحقق این امر این است که ایران اطلاعات مورد نیاز را در اختیار آژانس قرار دهد. این موضع ماست، صرف نظر از اینکه در متن تفاهم بیان شده باشد یا در جای دیگر.»

مقامات ایرانی روز سه شنبه گفتند که تنها بررسی متن را آغاز کرده اند. در روزهای اخیر آنها پیشنهاد کرده اند که ممکن است به گفتگوهای بیشتری نیاز باشد و سرنوشت این توافق نامشخص باقی بماند.

مذاکره کننده ارشد روسیه در این مذاکرات روز پنجشنبه گفت که این بر عهده اتحادیه اروپا نیست که در مذاکرات اولتیماتوم بدهد.

سخنگوی اتحادیه اروپا گفت: «متنی که پس از آخرین مذاکرات در وین به طرف‌های شرکت‌کننده ارسال شد - مطابق با محرمانه بودن معمول این فرآیندهای دیپلماتیک - اکنون برای بررسی طرف‌های شرکت‌کننده ارائه می‌شود و نه برای بحث در رسانه‌ها.»

بستن یک پرونده مختومه گشوده شده

آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران در سه سایت مریوان، ورامین و تورقوزآباد، سئوال هایی را مطرح کرده که ایران پاسخ داده است. با این حال این نهاد اصرار بر اطلاعات بیشتر دارد.

مسائل مربوط به پادمان از جدی‌ترین اختلافات میان طرفین است. آژانس مدعی است به مواردی از اقدامات اعلام نشده در برنامه هسته‌ای ایران رسیده که در ۳-۴ سال اخیر انجام شده است. ایران باید در این خصوص با شفافیت با آژانس رو به رو شود.

در مقابل سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران گفت: «این ادعاها در گذشته به طور کامل توسط آژانس راستی‌آزمایی شده بود و موضوع حل و فصل شد. مایه تأسف است که آژانس مجدداً یک موضوع بسته شده را که به سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۳ برمی‌گردد براساس اطلاعات غیر معتبر مجدداً باز می‌کند. متأسفانه آژانس تمام اسناد و اطلاعات ساختگی و جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را کاملاً معتبر درنظر می‌گیرد، در عین حال توضیحات ایران را نادیده گرفته و بدون دلیل به این نتیجه رسیده است که موضوع‌های به اصطلاح مریوان، ورامین و تورقوزآباد بدون دلیل «روشن نشده» باقی‌مانده است و بدین ترتیب شفاف‌سازی‌های ایران را نادیده گرفته است».

به ادعاب ابن گرارش، اگر ایران با آژانس همکاری نکند، آژانس می‌تواند تحقیقات را به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کند.

تعهد به بستن تحقیقات در صورت پاسخ ایران به سوالات آژانس پاسخی است به انتقاد مکرر تهران مبنی بر اینکه قدرت های آمریکایی و اروپایی پشت این تحقیقات بوده و به دنبال استفاده از آن به عنوان اهرمی علیه تهران هستند.