به گزارش اکوایران، در شرایطی که سال 2021 میلادی رو به پایان است، تنش ها میان ایران و ایالات متحده همچنان رو به فزونی است. در حالی که آینده مذاکرات احیای برجام در شهر وین در هاله ای از ابهام قرار دارد، مناقشات منطقه ای همچنان محل اختلاف شدید میان ها است. کارتنی کوبه و دن دی لوس با انتشار یادداشتی در ان‌بی‌سی‌نیوز با عنوان «افزایش تنش بین آمریکا و ایران؛ سال جدید بالقوه نقطه عطفی محسوب می شود» با بررسی آخرین تحولات در این زمینه پیش بینی کرده اند که سال نو میلادی شاهد تنش های جدیدی باشد.

افزایش نگرانی ها در آمریکا

به گفته دو مقام دفاعی و دو مقام آگاه دولتی، دولت بایدن و رهبران نظامی ایالات متحده به طور فزاینده‌ای نگران افزایش تنش‌ها با ایران هستند و به سال جدید به‌ چشم نقطه عطف احتمالی نگاه می‌کنند.  مقامات فعلی و سابق ایالات متحده گفته اند، رویارویی فزاینده با ایران بحثی را در داخل دولت در مورد چگونگی واکنش به اقدامات ایران و متحدانش در منطقه برانگیخته است.

1

تنش ها پس از حمله به پایگاه نظامی ایالات متحده موسوم به پادگان تنف در جنوب سوریه در 20 اکتبر افزایش یافت. در این روز این پایگاه مورد حمله پنج هواپیمای بدون سرنشین حامل مواد منفجره قرار گرفت. هیچ یک از نیروهای آمریکایی در این حمله کشته نشدند، اما چند ساختمان به شدت آسیب دیدند.

سه مقام دفاعی و دو مقام دولت آمریکا [بدون ارائه شواهد قابل بررسی] ایران را به دست داشتن در این حمله متهم و ادعا کردند این حمله از طریق نیروهای نیابتی و به قصد کشتن نیروهای آمریکایی انجام گرفته است [ادعایی که از سوی مقامات ایران رد شد].  ژنرال فرانک مک کنزی، فرمانده فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام)، در مصاحبه با مجله تایم، از متهم کردن مستقیم ایران خودداری کرد و تنها به گفتن این اکتفا کرد که هر کسی که این کار را انجام داده، به وضوح در تلاش برای کشتن آمریکایی ها بوده است.

مقامات آمریکایی مدعی هستند این حمله به تلافی حمله اسرائیل به سوریه که منجر به کشته و زخمی شدن چندین شهروند ایرانی شد، صورت گرفته است. به گفته این مقامات، ارتش ایالات متحده پیش از عملیات اعلام هشدار کرده بود و اکثر 200 سرباز آمریکایی مستقر در این پایگاه خارج شده بودند.

گزینه های تلافی جویانه

در این شرایط، دولت بایدن خواستار گزینه هایی برای پاسخگویی شد. چند ساعت پس از حمله، ژنرال مک‌کنزی، لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده را در جریان گزینه‌های انتقام‌جویانه علیه ایران گذاشت. این پنج مقام گفتند، گزینه‌ها عمدتاً شامل پیشنهاداتی از قبیل حملات هوایی علیه اهدافی در ایران بود که می‌توانست منجر به تلفات نیروهای ایرانی‌ شود. اما مقامات ارشد دولت بایدن نگران این بودند که این اقدام اوضاع را تشدید می‌کند و گزینه های دیگری را خواستار شدند.

6

گزینه‌های بعدی سنتکام که شامل حملات هوایی و سایبری بود، از طریق آستین و  ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش، به اطلاع کاخ سفید رسید.  به گفته یکی از مقامات دفاعی و یکی از مقامات دولتی آگاه به این مسئله، در نهایت، تیم بین سازمانی تصمیم گرفت که با دیپلماسی پاسخ دهد و به جای حمله هوایی یا حمله سایبری برای تهران سیگنال بفرستد. این مقام دولتی مدعی است: «تصمیم گیرندگان بین‌سازمانی گزینه‌های زیادی را بررسی کردند تا برای ایرانی‌ها مشخص کنند که در آینده حملات مرگبار را جدی خواهیم گرفت».

تشدید تحرکات تهدیدآمیز

با این حال، و به رغم پیام ایالات متحده، پایگاه التنف طی هفته جاری دوباره تهدید شد و دو پهپاد به منطقه نزدیک در اطراف پادگان نفوذ کردند. یک جت جنگنده بریتانیایی با شلیک موشک هوا به هوا یکی از پهپادها را ساقط کرد و دیگری ناپدید شد. مقامات دفاعی مطمئن نیستند که آیا این تلاشی به قصد حمله بود که خنثی شد و یا اینکه پهپادها در حال بررسی موقعیت آمریکایی ها بودند. به گفته دو مقام ارتش آمریکا، در هر صورت، این حادثه تنها این نگرانی‌ها را افزایش داد که تهدیدات علیه آمریکایی‌ها در هفته‌های آینده تشدید خواهد شد.

دیپلماسی و بازدارندگی توامان

حمله به التنف و حوادث دیگر -از جمله حمله هواپیمای بدون سرنشین به یک نفتکش تجاری، در ماه اوت در نزدیکی عمان، که ایالات متحده و بریتانیا ایران را متهم به دخالت در آن کردند [و ایران آن را تکذیب کرده]- بحثی را در داخل و خارج از دولت بایدن برانگیخته است. به گفته دو مقام کنونی و یک مقام سابق آمریکایی آگاه به این مباحث، بحث بر سر این است که در حالی که برخی از افسران ارشد نظامی طرفدار یک برخورد سخت‌تر هستند،چگونه می توان بدون شعله‌ور کردن یک جنگ همه جانبه، ایران را از این مسئله بازداشت.

4

کاخ سفید در پاسخ به درخواست برای اظهار نظر در این زمینه ان بی سی را به یک کنفرانس مجازی که هفته گذشته انجام شده، ارجاع داد که در آن یک مقام ارشد دولت گفت «پس از ماه‌ها تنش میان ایرانی ها و آمریکایی‌ها در عراق در زمان ترامپ، دولت بایدن از ترکیبی از بازدارندگی -از جمله دو حمله هوایی- و همچنین دیپلماسی شدید برای بازدارندگی و کاهش تنش‌ها استفاده کرد. بنابراین، از ژوئیه، ما حدود پنج ماه آرامش داشته‌ایم -که این طولانی‌ترین دوره آرامش در عراق در طول سه سال گذشته است. و ما به دنبال این هستیم که این راه را ادامه دهیم». با این حال اوادعا کرده است که احتمالا در ابتدای سال آینده میلادی، همزمان با سالگرد ترور [شهید] سردار سلیمانی، روند تشکیل دولت عراق و چند نقطه عطف دیگر، برخی از این حملات دوباره از سر گرفته شود که ما برای آنها آماده خواهیم بود.

افزایش حملات در سال جدید میلادی

یکی از دلایلی که باعث شده مقامات ایالات متحده معتقد باشند حملات علیه نیروهای آمریکایی را در عراق و سوریه در سال نو میلادی افزایش پیدا خواهند کرد، این است که بر طبق وعده های داده شده ارتش آمریکا به طور رسمی در تاریخ 31 دسامبر به ماموریت رزمی مبارزه خود در عراق پایان می دهد.

در 9 دسامبر، دولت عراق اعلام کرد نیروهای ارتش ایالات متحده به ماموریت رزمی خود پایان دادند. در واقع، بخشی از  نیروهای آمریکایی در عراق در ژوئیه 2020 به یک مأموریت آموزشی تغییر وضعیت دادند و در سال 2022 هزاران سرباز آمریکایی با این نقش مشورتی در عراق و سوریه باقی خواهند ماند. به گفته دو مقامات دفاعی و دو مقام نظامی ایالات متحده، این بیانیه بیشتر به منظور کاهش فشار بر دولت عراق توسط گروه‌های هم‌پیمان ایران بود.

پرواز پهپادها در ماه گذشته در التنف و در اربیل در شمال عراق، در نزدیکی نیروهای ایالات متحده، نشان می دهد که شبه نظامیان در حال بررسی های خود در پیشبرد فعالیت های نظامی شان هستند. تحرک پایین شبه نظامیان در طول سال گذشته نشان می‌دهد که آنها کاملا محتاط هستند و سعی کرده اند از کشتن نیروهای نظامی یا پرسنل آمریکایی جلوگیری کنند، زیرا این احتمالا باعث پاسخ نظامی ارتش آمریکا می شود.

گره کور برجام

برای آمریکا و متحدانش مسئله این است که چگونه بهترین پاسخ به ایران و نیروهای متحدش را به تلاش‌ها برای مهار برنامه هسته‌ای از طریق دیپلماسی و فشار اقتصادی، گره بزند.

2

بعضی از مقامات آمریکایی نگرانند تلافی اقدامات ایران می تواند مذاکرات بین ایران و قدرت های جهانی را برای احیای توافق هسته ای 2015  موسوم به برجام را تحت الشعاع قرار دهد. اما برخی دیگر، از جمله قانونگذاران سابق دموکرات و برخی از مقامات برجسته سابق دولت اوباما، ادعا می کنند تنها تهدید نیروی نظامی باعث موفقیت دیپلماسی خواهد شد.

مذاکرات در مورد توافق هسته ای از زمان انتخاب ابراهیم رئیسی، به عنوان رئیس جمهور ایران در ماه ژوئن، به مدت چند ماه متوقف شده بود تا نهایتا از حدود یک ماه پیش دوباره از سر گرفته شد، اما روند مذاکرات اخیر باعث بدبینی مقامات ایالات متحده و اروپایی شده است. به ادعای یکی از مقامات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا پیشرفت در مذاکرات به اندازه ای نیست که بتوانیم پیشبرد پیشرفت‌های هسته ای ایران را کنترل کنیم و ما جسد برجام را نمی پذیریم.

به ادعای او «یک مسیر دیپلماتیک وجود دارد که ارجحیت ماست. اما اگر نتوانیم به آن دست یابیم، متاسفانه باید در جستجوی ابزارهای دیگر باشیم». یک مقام دولتی دیگر مدعی شد: «گزینه‌ها در حال نهایی شدن است و به زودی به اطلاع عموم رسانده می‌شود».

آمریکا هنوز هم حدود 2500 سرباز در عراق و 900 نفر در سوریه دارد. در حالی که برخی از تجهیزات و آرایش نیروها در هفته‌های اخیر تغییر کرده اند، به گفته مقامات نظامی هیچ برنامه‌ای برای خروج کامل از این کشورها وجود ندارد. 

نقطه تصمیم!

نماینده ایران در سازمان ملل متحد به طور مستقیم در مورد حادثه التنف اظهار نظر نکرد، و تنها گفت نیروهای نظامی ایالات متحده در سوریه حاکمیت این کشور را نقض می کنند. به گفته او موقعیت جمهوری اسلامی ایران در سوریه همواره کاملا روشن است. ایران در سوریه به دعوت دولت جمهوری عربی سوریه حضور و نقش مشورتی در آنجا دارد. در واقع، ایالات متحده -به عنوان ناقض حاکمیت سوریه- باید آگاه باشد که مسئولیت مستقیم هر گونه عواقبی را بابت چنین تجاوز کاری بر عهده گیرد.

در این میان اسرائیل از بابت برنامه هسته ای ایران به طور شدیدی ابراز نگرانی می کند. یعقوب ناگل، مشاور امنیت ملی کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق اسرائیل، مدعیست که «ما به نقطه تصمیم رسیده ایم». این در حالی است که دیوید بارنا، رئیس موساد این ماه گفت که اسرائیل «هر آن چه را که لازم است» انجام خواهد داد تا اطمینان حاصل شود که ایران هرگز از آستانه هسته ای عبور نمی کند. [امری که بارها از سوی جمهوری اسلامی رد شده است]. بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، نیز ادعا کرده که به مقامات ایالات متحده اطلاع داده که او به ارتش اسرائیل دستور داده برای حمله احتمالی علیه ایران آماده شود.