افت دلار یا احیای برجام؛ بورس از کدام عامل خط می‌گیرد؟

به گزارش اکوایران، بورس تهران در آخرین روز های مرداد ماه از واکنش های هیجانی روز های ابتدایی خبر مذاکرات دور جدید احیای برجام فاصله گرفته است. در روز های نخست انتشار اخبار مذاکرات وین، تغییرات زیادی در معاملات بورس تهران ایجاد شد که برای مثال می توان به دو دسته شدن بازار به سهم های ریالی و دلاری اشاره کرد. نماد های ریالی بورس تهران با استقبال سرمایه گذاران مواجه شدند و از طرفی نماد های دلاری بازار روز هایی با صف فروش های سنگین را سپری کردند. در آن روز ها نیز تحلیلگران معتقد بودند که این جریان بازار به واسطه رفتار هیجانی سهامداران خرد در بازار شکل گرفته است و با گذشت زمان از این هیجانات کاسته خواهد شد. امروز 30 مرداد ماه است و از شروع دور جدید مذاکرات نزدیک به سه هفته می گذرد. با وجود انتشار خبرهای مثبت از نزدیک بودن نهایی شدن برجام در روز های اخیر، شاخص بورس تهران نزولی بود و زود گذر بودن هیجانات بازار نمایان شد. جای سوال اینجاست که در این روزها که از شدت هیجانات بازار به نسبت قبل کاسته شده است، بازار سرمایه روند خود را می تواند با اخبار برجامی هم سو کند یا در اثر افت قیمت دلار شاهد کاهش تراز شاخص کل خواهیم بود؟

اثر افت قیمت دلار بر بورس تهران

افت یک عامل تأثیرگذار بر بورس می تواند در سه بازه زمانی بازار را متأثر کند. در ارتباط با افت یا رشد قیمت دلار و یا قیمت های جهانی می توان گفت که تأثیر اصلی این عوامل در بازه زمانی کوتاه مدت اتفاق می افتد. اما بازار دلار به نسبت سایر بازار های مالی داخلی و خارجی اثر گذاری بیشتری بر بورس تهران دارد. دلیل این تأثیر چشمگیر، دلاری بودن نمادهایی است که بیشترین اثر را بر شاخص کل بازار دارند. شاخص ساز بودن نمادهای دلاری درحدی است که با کاهش قیمت شدید دلار این نماد ها چنان در صف فروش فرو می روند که دیگر نمادها و صنایع بازار را نیز به سمت عرضه سهام می کشند. به طور خلاصه می توان گفت که در بین نماد ها و صنایع بازار سرمایه، آن دسته از سهم هایی که به سهم های دلاری معروف اند زور بیشتری به نسبت سایر سهم ها دارند و روند بازار را شکل می دهند.

نقش اخبار احیای برجام بر شاخص بورس

تحلیلگران بازار سرمایه در جریان شکل گیری دور جدید مذاکرات احیای برجام نظرات گوناگونی را در ارتباط با اثر این توافق بر بازار سرمایه مطرح کردند. اتفاق نظری که در بین این تحلیل ها به چشم می خورد این بود که بازار فرای رفتارهای هیجانی کوتاه مدت خود در صورت نهایی شدن توافق در بلند مدت ریسک‌های سیستماتک بازار به وسیله مذاکرات نتیجه بخش کاهش می‌یابد. از طرفی بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه در روز های ابتدایی انتشار اخبار احیای برجام معتقد بودند که واکنش بازار سرمایه به تأثیر اخبار برجام در بازار دلار بیش تر از خود اخبار است. این تحلیل در هفته اخیر به طور کامل مشهود بود و بازار سرمایه پس از شکست هیجانات روزهای ابتدایی خود درگیر روند نزولی قیمت دلار شد.

فعالان بازار سرمایه که در روز های ابتدایی شروع دور جدید مذاکرات احیای برجام به این اخبار خوشبین بودند و در صف خرید نمادهای صنعت خودرویی و بانک ها نشستند، این روزها سردرگم کاهش تب این اخبار در بازار هستند. با توجه به خصوصیات اثر گذاری دلار و اخبار برجامی بر بورس تهران که در بالا گفته شد پیش بینی می کنیم که تاثیرات نوسانات دلار در این روزها بیشتر از خبرهای برجامی پیش رو باشد. نباید از این نکته غافل شد که دامنه توفیقات برجامی محدود خواهد بود و به گستردگی سال ۹۴ نخواهد رسید و به عنوان مثال بعید است که خودروسازی های فرانسوی را در ایران داشته باشیم یا اینکه آزادسازی مقادیر فروش نفت ایران افزایش پیدا کند. به هرحال برجام بازهم نکته مثبتی خواهد بود و روزنه تنفسی برای اقتصاد ایران به حساب می‌آید و به نوعی برای جامعه شرکت‌های بورسی یک اتفاق مثبت قلمداد می‌شود و می‌تواند در میان مدت و بلند مدت تاثیرات نسبی بر سودسازی شرکت‌های بورسی و افزایش سود آن‌ها تاثیر مثبت بگذارد.