انجمن علمی روانپزشکان ایران مدتی پیش در نامهای به رییس قوه قضاییه از اعدامها در ملاءعام ابزار نگرانی کرد و خواستار توقف این رویه شده بود. رییس این انجمن همچنین پارسال از ارسال نامهای به رییس جمهوری وقت درباره خودکشی دستیاران پزشکی خبر داده بود. این دو نامه چه سرانجامی داشتند و چه اقداماتی برای آنها انجام شد؟
وحید شریعت، روانپزشک و رییس انجمن علی روانپزشکان ایران، درباره نامه به قوه قضاییه به اکوایران میگوید: «نامه اعدام هیچ بازخورد مستقیمی از قوه قضاییه نداشت. بازخورد رسانهای آن فقط خیلی خوب بود یعنی به نظر میآمد که نوعی تقاضای عمومی درباره این موضوع در سطح جامعه وجود دارد.»
به گفته او «این نامه در آن زمان بارها دیده شد و حتی در فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی مردم بازنشر شد و این نشان میدهد که این موضوع چه قدر برایشان اهمیت داشته. است.»
انجمن علمی روانپزشکان ایران 3 شهریور در نامهای به رییس قوه قضایییه خواستار توقف مجازات اعدام به دلیل اثرات آسیب رسان آن به سلامت روان جامعه شد. وحید شریعت، رییس انجمن علمی روانپزشکان ایران در گفتوگو با اکوایران از چرایی ضرورت تدوین این نامه در روزهای اخیر میگوید، رییس انجمن مددکاران اجتماعی هم توضیح میدهد که چرا مردم به تماشای اعدام در ملا عام مینشینند.
این روانپزشک ادامه میدهد: «اما از سمت بالا، ما هیچ پیغامی نگرفتیم و فقط یکی از دوستان روانشناس ما که در سیستم سابق بودند، دلخور بودند و انتقاد کردند که چرا این نامه نوشته شده است.»
تشکیل دو کمیته برای مقابله با خودکشی دستیاران
شریعت در پاسخ به پرسش دیگری درباره سرانجام نامه به رییس جمهوری سابق با موضوع خودکشی دستیاران پزشکی میگوید: «در دولت جدید خوشبختانه وزارت بهداشت به صورت جدی این موضوع را پیگیری میکند و اقداماتی شروع شده از جمله تشکیل یک کمیته در وزارت بهداشت که دانشگاهها موظفند؛ تمامی موارد را به صورت هفتگی به وزارتخانه گزارش دهند و تک تک موارد بررسی میشود.»
او تاکید دارد که این اقدام کافی نیست، اما لازم است و میتواند به موشکافی موارد کمک کند و اگر مشکلات مشترکی وجود دارد، نسبت به آنها حساسیت ایجاد شود. شریعت توضیح میدهد: «با توجه به اینکه ریاست این کمیته در هر دانشگاه با رئیس و شخص رئیس دانشگاه است این قدرت اجرایی هم وجود دارد که بتواند مداخله لازم رو در آن دانشگاه انجام دهد.»
این روانپزشک در پاسخ به این پرسش که این اقدام تاکنون تا چه اندازه موثر بوده است، هم توضیح میدهد: «در مورد اینکه این اقدام چقدر موثر بوده است، تا به اینجا من مطمئن نیستم ولی بالاخره به نظر میآید که اهمیتی به موضوع داده شده است.»
به گفته او کمیته دیگری هم در دبیرخانه شورای عالی تخصصی پزشکی مشغول به فعالیت است و راهکارهای مداخلهای را برای مراکز تدوین و ارسال میکنند تا دانشگاهها بتوانند آن را اجرا کنند.
شریعت اضافه میکند: «مشکل اصلی بحث بودجه و پایش است، چون اینها، برنامههای جدید هستند، نحوه اجرایشان خیلی به جدیت دانشگاه وابسته است؛ در غیر این صورت ممکن است، برنامه خوبی هم باشد اما در دانشگاه اجرا نشود. بنابراین بحث نظارت و پایش اهمیت جدی دارد و امیدواریم که وزارت بهداشت در این زمینه هم اقدام کند.»
رفع دلایل خودکشی دستیاران پزشکی؟
او در پاسخ به این پرسش که دلایل خودکشی دستیاران پزشکی تا چه حدی مشخص شده و تا چه اندازه رفع شده نیز ادامه میدهد: «تا اندازهای تلاش شده است ولی تغییر آن بسیار دشوار است. اما آنطوری که باید به نظرم هنوز اقدام نشده است، و بخش مهمی از این دلایل، دلایل محیطی است و این دلایل محیطی بستگی به فشار کاری و ارتباطات محیط کار دارد. تغییر دادن اینها کار بسیار دشواری است و نیاز به کار بسیاری جدی دارد. در این زمینه هم من مطلع نیستم که آیا اقدامی انجام شده یا نه.»
خودکشی پزشکان جوان بیشتر شده؟
شریعت در پاسخ به پرسش دیگری درباره اینکه آیا خودکشی دستیاران پزشکی در سالهای اخیر بیشتر شده یا صرفا ما اخبار آن را در سالهای اخیر بیشتر میشنویم هم توضیح میدهد: «تصور میکنیم که هم موارد بیشتر خبری میشوند و فضای خبری سریعتر و چابکتر شده است و اخبار بیشتر مورد توجه قرار میگیرند. اما از طرفی به نظر میآید که تغییراتی رخ داده که باعث شده تا افراد بیشتر دست به خودکشی بزنند.»
او در توضیح این تغییرات میگوید: «این تغییرات ممکن است، مربوط به امیدواری افراد به شرایط و چشماندازی که مقابل خود میبینند، باشد. وقتی احساس میکنند که چند سالی را باید تحمل کنند و بعد یک شرایط نسبتا قابل تحملی دارند، شرایط قابل تحملتر از زمانی است که امیدی به بهتر شدن شرایط در سالهای آینده ندارید. این عامل به نظر میآید که بسیار تغییر کرده است اما جنبههای دیگری نیز وجود دارد که نیاز به بررسی بیشتر دارد.»
