چندی پیش اخباری مبنی بر اتمام مهلت بانک مرکزی برای اجرای ماده ۱۱ قانون پایانه های فروشگاهی مطرح شد و بعد از آن معاون فناوری های نوین بانک مرکزی در توییتی از اجرای ناگهانی این طرح خبر داد. اینطور که بنظر می رسد این طرح جهت جلوگیری از فرار مالیاتی انجام می گیرد، آیا این تصمیمات از فرار مالیاتی جلوگیری می کند؟

ماده ۱۱ قانون پایانه های فروشگاهی چیست؟

بر اساس ماده ۱۱ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بانک مرکزی ایران موظف است با همکاری سازمان امور مالیاتی ظرف مدت یک سال پس از ابلاغ این قانون، نسبت به سامان دهی دستگاه های کارتخوان بانکی و یا درگاه های پرداخت الکترونیکی اقدام نموده و با ایجاد تناظر بین آنها مجوز فعالیت و شماره اقتصادی بنگاه های اقتصادی به هریک از پایانه های فروش، شناسه یکتا اختصاص دهد. پس از تخصیص شناسه مذکور، کلیه تراکنش های انجام شده از طریق حساب های بانکی متصل به دستگاه های کارتخوان بانکی و نیز درگاه های پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است در چهارچوب قوانین ومقررات مربوطه، اطلاعات این تراکنش های بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را به منظور تکمیل پرونده پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان موضوع ماده(۱۶۹ مکرر) قانون مالیات های مستقیم مصوب ۳/۱۲/۱۳۶۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.

اجرایی شدن  قانون پایانه های فروشگاهی برای صاحبان کارتخوان ها و پایانه های الکترونیکی چه مشکلاتی در پی دارد؟

پس از توییت مهران محرمیان، معاون فناوری های نوین بانک مرکزی از اجرایی شدن این قانون برخی کارشناسان حوزه فین تک ایراداتی را به این طرح وارد کردند. اولین ایراد به نحوه اطلاه رسانی چالش بر انگیز این قانون است. بانک مرکزی از فرصت یکساله خود برای ساماندهی صاحبان کارتخوان و پایانه های الکترونیکی استفاده نکرده و حالا به یکباره تصمیم به اجرای این قانون گرفته است. همچنین به گفته کارشناسان حوزه فین تک، موظف کردن متقاضیان جدید به تشکیل پرونده مالیاتی قبل از اقدام برای گرفتن درگاه پرداخت یا کارتخوان در هیچ مصوبه و قانونی نبوده است.

شاید مهم ترین نقدی وارده به این موضوع در راستای اجرای این قانون، عدم سطح بندی صاحبان کارتخوان و پایانه های الکترونیکی باشد. گردش مالی یک کسب و کار کوچک اینستاگرامی با یک فروشگاه بزرگ در یک سطح نیست و به نظر می رسد در این طرح باید معافیت هایی برای بعضی از صاحبان کارتخوان و پایانه های الکترونیکی در نظر گرفته میشد. مسلما بزودی روش کارت به کارت کردن جایگزین روش متداول پرداخت خواهد شد که این مساله نیز خود زمینه ساز افزایش کلاهبرداری و فیشینگ است. البته معاون فناوری های نویت بانک مرکزی  وعده داده که اطلاع رسانی در این زمینه به خوبی انجام خواهد شد.