نسخه چینی رویای آمریکایی؛ ترامپ با تضعیف دلار ورق را برمی‌گرداند؟

به گزارش اکوایران، یکی از مشاوران اصلی دولت چین اعلام کرده است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، معتقد است یک اقدام ساده دیگر می‌تواند بار دیگر عظمت را به اقتصاد ایالات متحده بازگرداند. رئیس‌جمهوری آمریکا و این مقام چینی درباره تضعیف قابل توجه دلار آمریکا در برابر پول ملی چین سخن می‌گویند. این اتفاق در سال 2025 رخ نداد، اما برخی تحلیل‌گران از جمله بانک آمریکایی گلدمن ساکس اظهار داشته‌اند که این موضوع می‌تواند یک عنصر غیرقابل پیش‌بینی باشد که باید در سال 2026 آن را به نظاره نشست.

اهداف ترامپ از تضعیف پول ملی آمریکا

به نوشته وال‌استریت ژورنال، منطق اقتصادی نشان می‌دهد که دلار ضعیف‌تر یک راه موثر برای تضعیف رقابت‌پذیری کالاهای چینی و پایین آوردن کسری تجاری ایالات متحده است؛ موضوعاتی که ترامپ از مدت‌ها پیش به دنبال آن‌ها بوده است. رئیس‌جمهوری آمریکا در ماه جولای اعلام کرد که با دلار ضعیف‌تر، می‌توان پول بسیاری بیشتری به دست آورد. او گفت: «زمانی که دلار قوی است، نمی‌توان صنعت گردشگری را به خوبی پیش برد، نمی‌توان تراکتور به کشورهای دیگر فروخت، نمی‌توان هیچ چیزی را به فروش رساند.»

ترامپ اظهار داشت که چین و ژاپن در برابر این اتفاق مقاومت می‌کنند. رئیس‌جمهوری آمریکا افزود: «همه کاری که این دو کشور می‌خواهند انجام دهند به ضعیف کردن پول ملی خود برمی‌گردد. تعرفه‌هایی که من طی امسال وضع کردم، با متعادل شدن مجدد نرخ ارز، ارزش بسیار بیشتری خواهند داشت.»

با این حال، رئیس‌جمهوری آمریکا از انجام اقدامات برای پیشبرد اجباری این مسئله عقب‌نشینی کرده است؛ اقداماتی نظیر برچسب زدن به چین به عنوان یک دستکاری‌کننده ارز یا کسر مبلغی از سود پرداختی به چین بابت اوراق بدهی دولتی ایالات متحده که در اختیار دارد.

مزیت چین به دلیل یوآن ضعیف‌تر

در حال حاضر، قدرت یوآن مطابق با خواسته رهبران چین است. هم‌زمان با عبور مازاد تجاری دومین اقتصاد بزرگ جهان از مرز یک تریلیون دلار، هر یوآن در برابر دلار کمی بالاتر از سطح هفت قرار دارد. این موضوع بدان معناست که یوآن در برابر دلار نسبت به ابتدای سال 2025 کمی قدرت گرفته است، اما همچنان 7 درصد ضعیف‌تر از پنج سال قبل است.

در بازار آزاد، کشورهایی که به طور مستمر دارای مازاد تجاری بزرگ با ایالات متحده هستند، با سیل ورود دلارهای اضافی فراتر از آنچه برای خریداری واردات نیاز دارند، مواجه می‌شوند. درست مانند بازار غلاتی که پس از برداشت فراوان، مملو از عرضه می‌شود، قیمت دلار در برابر پول محلی کاهش می‌یابد، ‌البته تا زمانی که شاید تعادل در تجارت برقرار شود و سیل ورود دلار فروکش کند.

در واقعیت، پکن نوسانات ارزی خود را در یک محدوده کوچک حفظ می‌کند. دولت چین و نهادهای مرتبط با آن از بخشی از این دلار اضافی برای خریداری دارایی‌های دلاری نظیر اوراق خزانه‌داری آمریکا استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند یوآن در سطح ضعیف باقی می‌ماند.

این بدان معناست که کارگران چینی از لحاظ دلاری حقوق کمتری دریافت می‌کنند و کالاهای آن‌ها رقابت‌پذیرتر است. لوگان رایت، رئیس تحقیقات بازار چین در گروه رودیوم، معتقد است: «سیاست تجاری چین اساسا بر به حد اکثر رساندن سهم جهانی بازار صادرات آن بنا نهاده شده است.»

چین تا ماه نوامبر حدود 3.35 تریلیون دلار ذخایر ارز خارجی داشته است، اما برد سستر، از اعضای ارشد شورای روابط خارجی آمریکا، تخمین زده است در صورت در نظر گرفتن موسساتی که به دولت مرکزی چین گزارش می‌دهند، میزان کلی دارایی‌های خارجی این کشور نزدیک به 6 تریلوین دلار خواهد بود.

ستسر اخیرا تخمین زده است که یوآن می‌تواند 30 درصد کمتر از ارزش واقعی خود در برابر دلار ارزش‌گذاری شده باشد. این ارزیابی توسط ترزا آلوز، تحلیل‌گر گلدمن ساکس نیز تکرار شد و او این ماه گفت که یوآن بسته به روش مورد استفاده، حدود 20 درصد یا 30 درصد کمتر از ارزش واقعی خود ارزش‌گذاری شده است. آلوز گفت که افزایش قدرت پول ملی چین در سال 2026 یکی از قطعی‌ترین دیدگاه‌های ما محسوب می‌شود. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، در 18 دسامبر گفت: «بدیهی است که وضعیت فعلی یوآن یکی از مواردی است که ما به آن توجه می‌کنیم.»

چرخش چین به سوی ارز قوی‌تر؟

شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، مدت‌هاست که قدرت تولیدی این کشور را پایه و اساس جایگاه قدرت بزرگ خود می‌داند، اما برخی در چین استدلال می‌کنند که عظمت واقعی به معنای داشتن یک ارز قدرتمند مانند دلار امروزی یا پوند در دوران امپراتوری بریتانیا است. چندین اقتصاددان تأثیرگذار اخیرا استدلال کرده‌اند که تقویت معنادار یوآن، مصرف را افزایش داده و چین را از رکود اقتصادی خارج می‌کند.

لیو شیجین، مشاور اقتصادی ارشد و قدیمی دولت چین، در سخنرانی این ماه خود گفت که بریتانیا و ایالات متحده هم در ابتدا به عنوان قدرت‌های تولیدی با ارزهای ضعیف شروع به کار کردند، اما در نهایت از آن مرحله فراتر رفتند. لیو نگاهی حسرت‌آمیز به توانایی ترامپ در لرزاندن جهان با اهرم تعرفه‌های آمریکا داشته و آن را در نتیجه‌ قدرت خریدِ مصرف‌کنندگان آمریکایی و سلطه‌ی دلار دانسته است. لیو معتقد است که این قدرتِ تعیین‌کننده حقا متعلق به چین است، زیرا جمعیت این کشور، بازار مصرفی بالقوه‌ای را در اختیارش قرار می‌دهد که بسیار فراتر از ایالات متحده است.

لیو گفت: «ما باید به دنبال یک تعادل اساسی بین واردات و صادرات باشیم و برای یک ارز قوی و جهانی تلاش کنیم. مصرف‌کنندگان چینی می‌توانند از همان مقدار یوآن برای لذت بردن از محصولات بین‌المللی با کیفیت بالا و مقرون به صرفه‌تر استفاده کنند و در نتیجه به طور واقعی به هدف تبدیل شدن به یک ملت مصرف‌کننده قوی دست یابند.»

نظرات او تکرار نظرات شنگ سونگ‌چنگ، یکی از مقامات سابق بانک مرکزی چین بود که در ماه نوامبر گفت نرخ ارز صحیح برای متعادل کردن قدرت خرید مصرف‌کنندگان چینی و آمریکایی ممکن است به جای هفت یوآن در برابر هر دلار در حال حاضر، پنج یا حتی چهار یوآن در برابر هر دلار باشد.

چنین دیدگاه‌هایی به طور گسترده در بین اقتصاددانان چین در حال گسترش است، اما به دکترین رسمی تبدیل نشده‌اند و مقاومت در برابر تقویت یوآن در سطح بالایی باقی مانده است. چین توافق پلازا 1985 را به یاد دارد، زمانی که ایالات متحده و متحدان اروپایی ارزش ین ژاپن را در عرض چند سال دو برابر کردند و حبابی را به وجود آوردند که توکیو را با وضعیت نامطلوبی برای چند دهه مواجه کرد.

رایت از رودیوم گفت اقتصاددانان در چین با جسارت بیشتری صحبت می‌کنند زیرا در مقابله با منافع تثبیت‌شده مشکل دارند. رایت گفت: «مشکل این است که انتخاب‌ها اکنون بسیار اساسی هستند. جدا شدن از مدل رشد قبلی مستلزم کاهش بسیار شدید رشد است.»