سند این پروژه های مشارکتی شهردار غیب شد؛انحراف عجیب اتوبوسرانی از بودجه مصوب

همزمان با برگزاری دویست و هفتاد و دومین جلسه صحن شورای شهر تهران، گزارش حسابرسی شهرداری منطقه ۵ برای سال مالی ۱۴۰۰ ارائه شد. این گزارش با هدف شفاف‌سازی عملکرد مالی و اجرایی شهرداری، به تحلیل دقیق موارد مختلف پرداخته است که برخی از مهم‌ترین یافته‌های آن به‌شرح زیر است: شهرداری منطقه ۵ در سال مالی ۱۴۰۰ مبالغ قابل‌توجهی را به‌عنوان مازاد درآمد و هزینه انباشته به ثبت رسانده است. از جمله، ۴۶۸ میلیارد ریال از شهرداری مرکز دریافت و ۲۶۰۸۹ میلیارد ریال به آن پرداخت شده است. در عین حال، ۲۱۹۲۱ میلیارد ریال به‌عنوان مطالبات از مرکز در دفاتر ثبت شده که برای آن مستندات حقوقی و مالی کافی موجود نیست. نبود این مستندات می‌تواند منجر به مغایرت در حساب‌ها و ایجاد چالش‌های مالی در آینده شود.

چالش‌های متعددی در زمینه سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌های مشارکتی شهرداری در گزارش مطرح شده است. برخی از پروژه‌های مهم مانند مجتمع تجاری صادقیه، مگامال اکباتان، و مجتمع خدماتی آبنوس در گذشته به بانک شهر و شرکت‌های خصوصی واگذار شده‌اند، اما اسناد مرتبط با ثبت این معاملات در دفاتر شهرداری موجود نیست. این عدم شفافیت در اسناد مالی می‌تواند بر ارزیابی دقیق عملکرد مالی منطقه اثر منفی بگذارد.

گزارش حسابرسی نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از حساب‌های دریافتنی شهرداری شامل مطالبات از شرکت‌های خدماتی همچون آب و فاضلاب، برق و گاز است. از مبلغ کل ۶۱۳ میلیارد ریال مطالبات، تنها ۳.۵ میلیارد ریال تصفیه شده که نشان‌دهنده ضعف در پیگیری مطالبات سنواتی است.

همچنین، حساب‌های پرداختنی شامل بدهی‌های بلندمدت و مطالبات شرکت‌های مختلف، از جمله تعاونی مسکن و شرکت‌های وابسته به شهرداری، به درستی تعیین تکلیف نشده است. نبود هماهنگی میان واحدهای حقوقی و مالی شهرداری، امکان ارزیابی دقیق وضعیت این بدهی‌ها را دشوار کرده است.

در بخش دارایی‌های ثابت، مشخص شد که برخی از پروژه‌های منطقه، مانند سراهای محله، به‌رغم بهره‌برداری کامل، به‌صورت راکد در دفاتر ثبت شده‌اند. همچنین، نبود سیستم کنترل پروژه و کارت حساب برای پروژه‌های در جریان تکمیل، مدیریت بهینه این پروژه‌ها را مختل کرده است.

گزارش تصریح می‌کند که شهرداری منطقه ۵ فاقد یک سیستم مدون برای کنترل داخلی در بخش‌هایی مانند صدور پروانه‌های ساختمانی و مدیریت موجودی‌هاست. این ضعف‌ها می‌تواند منجر به بروز تخلفات یا مغایرت‌های مالی شود. علاوه بر این، نبود دستورالعمل مشخص برای تفکیک هزینه‌های جاری و عمرانی، باعث ثبت نادرست هزینه‌ها در دفاتر شده است.

حسابرسان در پایان گزارش خود به شورای شهر تهران توصیه کرده‌اند که شهرداری منطقه ۵ نسبت به بهبود سیستم‌های مالی، پیگیری مطالبات و تعیین تکلیف بدهی‌ها اقدام کند. همچنین، ایجاد شفافیت در قراردادهای مشارکتی و تدوین دستورالعمل‌های جدید برای مدیریت دارایی‌ها و پروژه‌ها ضروری است.

در نهایت، این گزارش به‌عنوان بخشی از تلاش‌های شورا برای شفاف‌سازی و ارتقای سطح مدیریت شهری، با تأیید اعضای شورای شهر تهران به تصویب رسید.

 در ادامه این جلسه، گزارش حسابرسی شهرداری منطقه ۵ برای سال مالی ۱۴۰۱ نیز ارائه شد. این گزارش به تحلیل مسائل مالی، مدیریت دارایی‌ها، بدهی‌ها، و پروژه‌های مشارکتی پرداخته است. با وجود پیشرفت‌های اندک در برخی حوزه‌ها، تأکید شد که بسیاری از مشکلات سال‌های گذشته همچنان باقی مانده و برطرف نشده‌اند.

محمد آخوندی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در خصوص گزارش حسابرسی شهرداری منطقه 5گفت: لازم است که به این نکته توجه کنیم که گزارش‌هایی که حسابرسان درباره سازمان‌ها و شرکت‌ها قرائت کردند با گزارش‌های حسابرسی مناطق 22گانه تفاوت زیادی دارد. تهیه گزارش حسابرسی در مناطق کار سختی بوده و زمان‌بر بودن قرائت گزارش‌های حسابرسی نیز به همین دلیل است برهمین اساس توقع ما از تمامی اعضای شورای شهر این بوده که نظرات خود را نسبت به این گزارش‌ها ارائه دهند چراکه این موضوع جزو ماموریت نظارتی شورای شهر به حساب می‌آید.

آخوندی تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از ایراداتی که در گزارش‌های حسابرسی مناطق برای این دوسال 1400 و 1401 اشاره شده،  از سال‌های گذشته باقی مانده است درواقع اگر بندهای تکلیفی گزارش حسابرسی منطقه 5 را برای سال 1398 هم ملاحظه کنیم شاهد تکرار همین بندهای تکلیفی در گزارش حسابرسی 1401 هستیم، بنابراین مشکلاتی که برای سال 1401 به آن اشاره شده صرفا مربوط به این دوره مدیریت شهری نبوده و از سال‌های گذشته باقی مانده است.  اما سوال این است که شهرداری دقیقا چه کار می‌کند که هرساله شاهد تکرار این بندهای تکلیفی در گزارش‌های حسابرسی هستیم؟

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران افزود: یک نفر از معاونین شهردار به جزو آقای باقری در این جلسه حضور ندارد، نابسمانی در مسائل مالی مناطق 22گانه بسیار زیاد است البته باز هم تاکید می‌کنم که این نابسمانی صرفا برای این دوره هم نیست، اما هیچ اهتمامی برای حل این موارد را ما شاهد نیستم و حسابرسان می‌توانند شهادت دهند که بسیاری از بندهای تکلیفی هر سال تکرار می‌شود، درحالی این مشکلات برای سازمان‌ها و شرکت‌ها انقدر بغرنج نیست.

وی بیان کرد: شهرداری باید دقیقا بگویند برنامه‌اش برای حل مسائل مالی مناطق چیست،. وقتی گزارش حسابرس و تکالیف آماده می‌شود مدیریت مجموعه باید وقت جدی برای رفع آن بندها بگذارد، حال توقع داریم یک نفر از شهرداری به ما گزارش دهد که در سال‌های گذشته برای رفع این بندها چه اقداماتی انجام داده است و دقیقا چه برنامه‌ای برای حل آن در سال‌های بعدی دارد؟ ما هدفمان از قرائت گزارش حسابرسی این است که صرفاً آن را بخوانیم و رد شویم تا بگوییم مأموریت نظارتی خود را انجام داده‌ایم یا قرار است که یک آورده‌ای برای شهرداری داشته باشد.

آخوندی تأکید کرد: برداشت ما در کمیسیون برنامه و بودجه این است که شهرداری وقتی برای حل این موضوع نمی‌گذارد که این خوب نیست، بنابراین باید معاونت مالی به این موضوعات ورود جدی داشته باشد.

پرویز سروری، نایب رئیس شورا، با اشاره به ساختار متمرکز مالی در شهرداری تهران، توضیح داد که تمام مسئولیت‌های رفع مشکلات حسابرسی به عهده معاونت مالی و اقتصادی شهرداری است.

وی تأکید کرد که ادغام اداره کل حسابرسی با امور مجامع، کارایی سیستم را کاهش داده و پیشنهاد کرد که این موضوع مورد بازبینی قرار گیرد.

سروری افزود: شهرداری باید توجه ویژه‌ای به مناطق ۵ و ۲۲ داشته باشد، زیرا این مناطق به دلیل سرمایه‌گذاری‌های زیاد، حجم بالایی از پروژه‌ها و مسائل حسابرسی دارند.

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، با تأکید بر اهمیت اجرای توصیه‌های حسابرسی گفت: ما از حسابرسی‌ها انتظار داریم که اشکالات را شناسایی کنند تا شهرداری این موارد را اصلاح کند. اگر این مسائل اصلاح نشود، حسابرسی معنایی نخواهد داشت و صرفاً به خواندن گزارش‌ها محدود می‌شود.

وی افزود: این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که نباید سال‌به‌سال شاهد تکرار همان بندهای قبلی باشیم. هدف این است که هر سال با بهبود رویه‌ها و رفع کاستی‌ها، گزارشات حسابرسی ساده‌تر و بندهای کمتری را شامل شود.

چمران به تشکیل جلسات مشترک با معاونت‌های مربوطه اشاره کرد و تأکید داشت: برای حل مشکلات مناطق، به‌ویژه منطقه ۵ که به دلیل حجم بالای پروژه‌های عمرانی و سرمایه‌گذاری‌های مشارکتی با چالش‌های زیادی روبرو است، لازم است معاونت مالی و معاونت امور مناطق شهرداری حضور داشته باشند. این معاونت‌ها باید در نشست‌هایی با اعضای شورا و تیم حسابرسی، راه‌حل‌های اجرایی و برنامه‌ریزی دقیقی ارائه دهند.

چمران در ادامه پیشنهاد داد که یک کارگروه تخصصی متشکل از مسئولان مالی شهرداری، حسابرسان و نمایندگان شورا تشکیل شود تا بندهای تکراری گزارشات حسابرسی در اسرع وقت برطرف شوند.

وی تصریح کرد: ما انتظار داریم که این کارگروه نه‌تنها ایرادات موجود را رفع کند، بلکه با تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های دقیق، از تکرار مشکلات مشابه در سال‌های آینده جلوگیری نماید.

در پایان، چمران با انتقاد از عدم حضور برخی از مسئولان شهرداری در جلسات، از مدیران مربوطه خواست در جلسات آینده برای پاسخ‌گویی حاضر شوند.

میثم مظفر، عضو کمیسیون برنامه و بودجه، خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۱ نیز همان بندهای سال ۱۴۰۰ تکرار شده است.

او به ۲۲ بند کلیدی اشاره کرد که باید برای آنها تعیین تکلیف شود، از جمله اقلام راکد، پروژه‌های مشارکتی، و مغایرت‌های بانکی.

مظفر خواستار تدوین آیین‌نامه‌های مشخص برای رفع این مشکلات شد و از اعضا درخواست کرد که به هر دو گزارش ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ رأی مثبت دهند.

محمدرضا پوریافر، شهردار منطقه ۵ تهران، در ابتدای سخنان خود با اشاره به مدت کوتاه حضورش در این سمت گفت: من تنها ده روز است که مسئولیت مدیریت این منطقه را بر عهده گرفته‌ام و در همین مدت تلاش کرده‌ام با شناخت دقیق مشکلات، برنامه‌ریزی مناسبی برای حل مسائل موجود انجام دهم.

وی به اهمیت پروژه‌های مشارکتی اشاره کرد و افزود: بسیاری از پروژه‌های مشارکتی، مانند مگامال اکباتان و پارکینگ طبقاتی پونک، سال‌ها بلاتکلیف مانده‌اند. از زمان شروع به کار، پیگیری این پروژه‌ها را به‌طور جدی در دستور کار قرار داده‌ام و امیدوارم با همکاری نهادهای مربوطه، این مسائل هرچه زودتر به نتیجه برسند.

پوریافر همچنین به مشکلات سیستمی اشاره کرد و گفت: برخی از مشکلات حسابداری و مالی ناشی از ضعف در سیستم‌های قبلی بوده است. خوشبختانه، در حال حاضر سامانه‌های جدیدی برای ثبت و مدیریت اطلاعات راه‌اندازی شده‌اند که به شفافیت بیشتر و کاهش خطاها کمک می‌کنند.

وی به مثال‌هایی از موفقیت در حل مشکلات سیستمی اشاره کرد و افزود: در منطقه ۲۱ که پیش از این در آنجا خدمت می‌کردم، توانستیم با هم ین سامانه‌ها بسیاری از مشکلات مالی و عمرانی را برطرف کنیم. هدف من این است که همین رویه را در منطقه ۵ نیز دنبال کنیم.

شهردار منطقه ۵ در پایان بر لزوم همکاری همه بخش‌ها تأکید کرد و گفت: حل برخی مشکلات مانند بدهی‌های سنواتی و پروژه‌های عمرانی به هماهنگی و تعامل نزدیک با معاونت‌های مالی و حقوقی شهرداری نیاز دارد. امیدوارم با حمایت شورا و تشکیل کارگروه‌های تخصصی، بتوانیم در مدت‌زمانی کوتاه به نتایج قابل‌قبولی دست یابیم.

وی تأکید کرد که شفاف‌ سازی عملکرد مالی منطقه و ارائه گزارش‌های دقیق از وضعیت پروژه‌ها، یکی از اولویت‌های اصلی او خواهد بود.

در پایان جلسه، گزارش حسابرسی شهرداری منطقه ۵ برای سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به رأی گذاشته شد و بندهای تکلیفی آن به تأیید اعضا رسید.

 همچنین  دراین جلسه ،اعضای شورای شهر تهران با برگزاری مجمع فوق‌العاده شرکت واحد اتوبوسرانی به بررسی گزارش حسابرس برای وضعیت مالی ۱۴۰۲ شرکت واحد اتوبوسرانی پرداختند و ناصر امانی بعد از استماع گزارش حسابرس با تاکید بر تکرار بندهای تکلیفی در گزارش‌های حسابرس گفت: حسابرس در مورد نوع قراردادهای شرکت واحد با خودروسازان ایراداتی واردکرده است که  نیاز به توضیح دارد که قراردادها با خودروسازان برای تأمین اتوبوس چرا اینگونه است؟

وی با بیان اینکه ما به افزایش سرمایه شرکت برای خروج از ورشکستگی رأی دادیم اما حسابرس به عدم ثبت سرمایه تأکید کرده است، افزود: اگر قرار است ما اینجا وقت بگذاریم و افزایش سرمایه را در مجمع تصویب کنیم اما لحاظ نکنند؟ بی فایده است و در این مدت ۵ بار اعضای هیات مدیره اتوبوسرانی تغییر کردند وجایز سوال است که چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟

حبیب کاشانی دیگر عضو شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه شرکت واحد اتوبوسرانی باید ظرف مدت یک ماه با ایجاد کارگروهی برای حل مشکلات حساب فی مابین با سایر شرکت‌های شهرداری و امور مالیاتی اقدام کند، گفت: باید اسناد مالکیت بیش از ۱۹۰ دستگاه اتوبوس و برقراری بیمه بدنه اتوبوس‌ها اقدام کند و دقت داشته باشید که گزارش‌های اتوبوسرانی نگران کننده است و در غیر اینصورت در سال‌های بعد برای اتوبوسرانی مشکلات حقوقی ایجاد می‌شود.

محمد آخوندی نیز با تأکید بر دریافت اسناد مالکیت زمین‌های واگذار شده، اظهار کرد: در حال حاضر باید مصوبه‌ای داشته باشیم که بر اساس آن مدت زمان فعالیت شرکت واحداتوبوسرانی بر اساس اساسنامه به مدت ۸ سال تمدید شود.

  پس از بررسی اعضای شورای شهر تهران، فعالیت ۸ ساله شرکت واحد اتوبوسرانی با رأی اکثریت تصویب شد.

در ادامه محمد حسین نوروزی بازرس ویژه اتوبوسرانی نیز با تأکید بر اینکه منابع داخلی،۶۶ درصد واهداف کمی ۶۸ درصد انحراف بودجه داشتیم گفت: در تامین منابع شاهد عقب ماندگی هستیم.

تشکری هاشمی عضو شورای شهر تهران هم با تأکید بر اینکه بخش زیادی از ایرادات شکلی است و باید در ثبت اسناد دقت لازم را داشته باشند و نباید تبدیل به بند گزارش حسابرس شوند.

وی با بیان اینکه در بخش درآمدها ۳۴ درصد فقط جذب شده و تفاوت فاحش بین مصوبات شورا و اقدامات شهرداری تهران است، گفت: دوستان شهرداری اگر بودجه را لازم نمی‌دانند لایحه نیاورید؛ چرا که بودجه مصوب ما اجرا نمی‌شود.

مهدی علیزاده مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران هم با حضور در صحن شورای شهر تهران با بیان اینکه عمده تکالیف مربوط به سال‌های گذشته بود و باید بگویم از سال۸۳ تا ۱۴۰۱ املاکی در جاجرود داشتیم که فاقد اسناد بود و مصوبه شورای تأمین اخذ شد و اجاره معوق را پرداخت کردیم و قرار داد را بر اساس مصوبه شورای تأمین، تمدید کردیم.

وی همچنین در ادامه درباره قراردادش با خودروسازان داخلی با تأکید بر اینکه به دلیل اختلافات، ملکی در اختیار ایران خودرو قرار نگرفت و در حال رایزنی با ایران خودرودیزل هستند و این بند حسابرسی برای سازمان اتوبوسرانی نیست و باید از گزارش حسابرسی این شرکت خارج شود.

مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران افزود: برای اولین بار سند تک برگ ۹۰۰۰ متر از سامانه ۵ و۱۲۶ هزار متر مربع سامانه شماره سه و ۲۵ هزار متر مربع ساختمان مرکزی اخذ شد.

  مهدی چمران نیز تاکید کرد که شهرداری تهران و خودروساز باید اختلافات خود را رفع کنند.

نهایتا اعضای شورای شهر تهران گزارش حسابرس برای سال مالی ۱۴۰۲ شرکت واحد اتوبوسرانی را تأیید کردند.

مهدی علیزاده در حاشیه جلسه شورای شهر تهران در جمع خبرنگاران با بیان اینکه بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تعداد ۱۱۰ دستگاه اتوبوس برقی در مرحله اول وارد تهران می‌شود، گفت: ۱۰ اتوبوس برقی از پارت اول وارد گمرک شده است اما به نام شهرداری تهران نیست و شرکتی در حال ترخیص است و این اتوبوس‌ها برای شهرداری تهران است.

وی با ببان اینکه بر اساس وعده چینی‌ها اوایل آبان ماه ۱۰۰ دستگاه اتوبوس برقی دیگر هم وارد کشور می‌شود، افزود: در پارت اول ۱۰ اتوبوس می‌رسد و اوایل آبان ماه ۱۰۰ دستگاه دیگر وارد شده و پارت اول  تکمیل می‌شود.

مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در مورد زمان بهره‌برداری از اتوبوس‌های چینی در تهران نیز گفت: برنامه‌ریزی برای تردد این اتوبوس‌ها در مرکز شهر است و در خطوط مرکزی تردد می‌کنند.

وی در مورد زمان متفاوت ورود اتوبوس‌های چینی با تأکید بر اینکه ما هر روز پیگیری می‌کنیم که اتوبوس‌ها بدون تأخیر وارد شود و براساس قولی که چینی‌ها می‌دهند ما هم آنها را برای مردم بیان می‌کنیم، در مورد دلیل بدقولی خودروسازان داخلی نیز اظهار کرد: در بحث تعهدات مالی به قول‌های خود عمل کردیم؛ اما سرعت تولید کم است و بعد از سال‌ها شروع به ساخت اتوبوس کردند.