کاتالین کاریکو

علاقه زیاد کاتالین کاریکو، دانشمند مجارستانی الاصل برای تحقیق در مورد ماده‌ای به نام ام‌ار‌ان‌ای (mRNA)) برای مبارزه با بیماری در ابتدا هزینه‌ای گزاف برایش داشت و جایگاهش در هیات علمی یکی از مطرح‌ترین دانشگاه‌های آمریکا را به خطر انداخت.

حالا اما کار پیشرو او که راه را برای ساخت واکسن‌های فایزر/بیونتک و مدرنا برای کووید 19هموار کرد و انقلابی در مبارزه با یکی از بزرگترین پاندمی‌های تاریخ بشر به راه انداخت جایزه نوبل پزشکی را برایش به ارمغان آورده است.

کاتالین کاریکوی 68 ساله، بخش عمده‌ای از دهه 1990 را صرف نوشتن درخواست‌های کمک هزینه کرد تا برای تحقیقاتش در مورد «اسید ریبونوکلئیک پیام‌رسان» تأمین مالی کند، مولکول‌های ژنتیکی که به سلول‌ها می‌گوید چه پروتئین‌هایی بسازند که برای زنده نگه داشتن بدن ما ضروری است.

او معتقد بود که ام‌آر‌ان‌ای کلید درمان بیماری‌هایی است که در آن داشتن نوع بیشتری از پروتئین مناسب می‌تواند کمک کند. یکی از این بیماری‌ها سکته مغزی بود.

اما دانشگاه پنسیلوانیا، جایی که کاریکو در آن در مسیر رسیدن به کرسی استادی بود از تحقیقات او حمایت نکرد.

کاریکو در مصاحبه‌ای از خانه خود در فیلادلفیا در دسامبر 2020 به خبرگزاری فرانسه گفت: «من در حال گرفتن ترفیع بودم و سپس آنها من را تنزل مقام دادند و انتظار داشتند که از در بیرون بروم.»

کاریکو هنوز گرین کارت نداشت و برای تمدید ویزای خود به کار نیاز داشت. او همچنین می‌دانست که بدون تخفیف زیادی که برای کارکنان در نظر گرفته شده بود نمی‌تواند هزینه دانشگاه دخترش را بدهد.

تصمیمی که گرفت این بود که به عنوان یک محقق رده پایین ادامه دهد و از دستمزد ناچیز استفاده کند. هیچکدام این‌ها اما باعث نشد از تلاش برای رسیدن به هدفش دست بکشد.

عزم راسخ البته در خانواده او جریان دارد. دخترش سوزان فرانسیا به یو‌پن رفت و در آنجا مدرک کارشناسی ارشد گرفت و با تیم قایقرانی المپیک ایالات متحده در سال های 2008 و 2012 مدال طلا گرفت.

در اواخر دهه 1980، بخش گسترده‌ای از جامعه علمی بر استفاده از دی‌ان‌ای برای ارائه ژن درمانی متمرکز شدند، اما کاریکو معتقد بود که ام‌ار‌ان‌ای نیز امیدوار‌کننده است زیرا بیشتر بیماری‌ها ارثی نیستند و نیازی به راه حل‌هایی ندارند که ژنتیک ما را به طور دائم تغییر دهد.

با این حال، ابتدا باید بر یک مشکل بزرگ غلبه می‌کرد؛ در آزمایشات حیوانی، ام‌ار‌ان‌ای مصنوعی باعث ایجاد یک پاسخ التهابی عظیم می‌شد، زیرا سیستم ایمنی یک مهاجم را احساس می‌کرد و برای مبارزه با آن فورا اقدام می‌کرد.

کاریکو، همراه با همکارش درو وایزمن، در سال 2005 مقاله‌ای در مورد پیشرفت کارشان منتشر کردند. سپس، در سال 2015، روش جدیدی برای رساندن ام‌ار‌ان‌ای به موش‌ها، با استفاده از یک پوشش چربی به نام «نانوذرات لیپیدی» پیدا کردند که از تجزیه ام‌ار‌ان‌ای جلوگیری می‌کند و به قرار دادن آن در قسمت سمت راست سلول‌ها کمک می‌کند.

هر دوی این نوآوری‌ها کلیدی برای واکسن‌های کووید-19 بودند که توسط فایزر و شریک آلمانی آن بیون تک، جایی که کاریکو در حال حاضر معاون ارشد آن است، و همچنین واکسن‌های تولید شده توسط شرکت مدرنا، ساخته شدند.

هر دو با دادن دستورالعمل‌هایی به سلول‌های انسانی برای ساخت پروتئین سطحی ویروس کرونا کار می‌کنند، که عفونت را شبیه‌سازی می‌کند و سیستم ایمنی را برای زمانی که با ویروس واقعی مواجه می‌شود، تمرین می‌دهد.

کاریکو به‌عنوان یک زن خارجی‌تبار در حرفه‌ای که تحت سلطه مردان است، گاهی احساس می‌کرد دست کم گرفته شده است. می‌گفت که مردم بعد از سخنرانی‌ها نزدیک می‌شوند و می‌پرسند «استاد راهنمای شما کیست؟»

«آنها همیشه فکر می‌کردند پشت سر زنی که لهجه دارد باید کسی باهوش‌تر وجود داشته باشد.»

با این حال نوبل، تازه‌ترین جایزه برای کاریکو است که در سال‌های گذشته برنده جوایز بسیاری شده است.