درس‌های مدیر منابع انسانی IKEA درباره کاهش شکاف جنسیتی

 اهمیت تعادل جنسیتی در موفقیت کسب‌وکار

گزارش شکاف جنسیتی جهانی 2024 نشان می‌دهد که زنان، به رغم حضور 50 درصدی در پست‌های ابتدایی، تنها یک‌سوم از مشاغل مدیریتی و یک‌چهارم از جایگاه‌های C-suite را به خود اختصاص می‌دهند. این مسئله به وضوح در IKEA نیز مشهود بود، اما گروه Ingka  (شرکت مادر IKEA) با اولویت‌بندی این چالش از سال 2002 و اتخاذ رویکردی سیستماتیک، توانست به تعادل جنسیتی نزدیک شود.

بیسرت به نقش حیاتی این تعادل در پایداری اقتصادی و موفقیت سازمانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «ما امروز به نقطه‌ای رسیده‌ایم که حتی در برخی بخش‌ها تعداد زنان آماده برای تصدی مناصب مدیریتی از مردان بیشتر شده است.»

تغییر فرهنگ سازمانی: از آگاهی تا عمل

فرایند تغییر در IKEA با جلسات آگاهی‌بخشی گسترده‌ای آغاز شد که در آن مدیران ارشد از سراسر جهان گرد هم آمدند تا واقعیت‌های تلخ عدم تعادل جنسیتی را بشنوند. این جلسات منجر به تعیین اهداف واضحی شد: 

• هدف‌گذاری 50/50 برای تعادل جنسیتی در تمامی سطوح مدیریتی.

• ایجاد شبکه بین‌المللی زنان IKEA برای شناسایی و رفع موانع حضور زنان.

• تمرکز بر آموزش و توسعه رهبری برای مردان و زنان به طور مساوی.

ارزش‌های محوری: فرهنگ سازمانی به‌عنوان مزیت رقابتی

یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت IKEA، پایبندی به فرهنگ سازمانی و ارزش‌های انسانی است. بیسرت تأکید می‌کند که استخدام در این شرکت بر اساس ارزش‌های فردی انجام می‌شود، نه صرفاً بر اساس رزومه. او می‌گوید: «ما به دنبال افرادی هستیم که فرهنگ ما را بپذیرند و در آن رشد کنند.»

فرهنگ Leadership by All در IKEA بدین معناست که هر فرد، صرف نظر از جایگاه شغلی‌اش، به‌عنوان یک رهبر در نظر گرفته می‌شود و باید انتظارات رفتاری مشابهی را برآورده کند. این نگاه تیمی باعث شده تا IKEA به‌جای یک سازمان فردمحور، یک سازمان تیم‌محور باشد.

حفظ و نگهداشت کارکنان: فراتر از دستمزد

در صنعت خرده‌فروشی، نرخ ترک شغل معمولاً بالاست؛ اما IKEA با هدف رساندن نرخ نگهداشت به 17 سال و با تمرکز بر پنج عامل کلیدی توانسته نرخ نگهداشت کارکنان خود را به 16.7 سال کاهش دهد:

1. درآمد منصفانه: ارائه بسته‌های جبران خدمت شامل بیمه سلامت، بازنشستگی و مرخصی والدین.

2. انعطاف‌پذیری: امکان انتخاب ساعات کاری توسط کارکنان از طریق طرح Assemble Your Job.

3. توسعه رهبری و مهارت‌ها: سرمایه‌گذاری گسترده در آموزش و ارتقای مهارت‌های کارکنان.

4. ارزش‌های سازمانی: همسویی کارکنان با اهداف و ارزش‌های سازمان.

5. فرهنگ و محیط کاری: ایجاد فضایی که کارکنان بتوانند خودِ واقعی‌شان باشند و احساس تعلق کنند.

 آماده‌سازی برای آینده: جذب استعدادها از منابع جدید

یکی از راهکارهای خلاقانه IKEA برای مقابله با کمبود نیروی کار، جذب پناهجویان و آموزش آنهاست. این اقدام نه‌تنها به مسئولیت اجتماعی شرکت کمک کرده، بلکه منابع جدیدی از استعدادها را نیز به سازمان اضافه کرده است.

بیسرت همچنین به اهمیت یادگیری مداوم و آماده‌سازی کارکنان برای تغییرات سریع تکنولوژیکی اشاره می‌کند: «ما به دنبال مدل‌های کاری جدید و انعطاف‌پذیری بیشتری هستیم تا نیازهای متغیر بازار را برآورده کنیم.»

 توصیه‌های رهبری برای نسل جوان

بیسرت به فارغ‌التحصیلان جدید توصیه می‌کند که با ذهنی باز و روحیه یادگیری وارد بازار کار شوند. او بر اهمیت شناخت خود و انتخاب محیط کاری مناسب تأکید دارد:

«بزرگ‌ترین هدیه‌ای که می‌توانید به خودتان بدهید، شناخت ارزش‌ها و مسیر زندگی‌تان است. این شناخت به شما کمک می‌کند تصمیمات بهتری بگیرید و در برابر فشارهای اجتماعی مقاوم‌تر باشید.»

تجربه IKEA نشان می‌دهد که موفقیت در کسب‌وکار مدرن نیازمند تعهد به تنوع، شمولیت و توسعه فرهنگ سازمانی است. اولریکا بیسرت  با تأکید بر ارزش‌های انسانی و رهبری مبتنی بر همکاری، تصویری از سازمانی ارائه می‌دهد که نه‌تنها به سودآوری، بلکه به ایجاد جامعه‌ای بهتر نیز می‌اندیشد.