جرقه یک اشتباه محاسباتی؛ چرا تل‌آویو در حال تغییر اهداف در مورد تهران است؟

به گزارش اکوایران، در شرایطی که طی روزهای آتی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، راهی واشنگتن می‌شود، بحث بر سر توانمندی موشکی ایران به موضوع رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شده است.

 ترس از جنگ دیگر در سایه تهدید موشکی

به نوشته امواج مدیا، گزارش‌های رسانه‌ای اخیر مبنی بر این‌که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، قصد دارد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را در مورد حملات احتمالی جدید به ایران ترغیب کند، موجی از واکنش‌ها را در رسانه‌های ایران برانگیخته است. تمرکز اسرائیل بر تهدیدی که از قابلیت‌های موشکی ایران ناشی می‌شود، باعث واکنش تند  مقامات نظامی در تهران شده است که نسبت به پاسخ قوی به هرگونه حمله‌ای هشدار می‌دهند. این در حالی است که به طور هم‌زمان رزمایش‌های موشکی ایران در حال اجراست.

بر اساس گزارش امواج‌مدیا، برنامه موشک‌های بالستیک ایران در روزهای اخیر به طور فزاینده‌ای از سوی اسرائیل به عنوان یک تهدید توصیف شده و ترس از درگیری دیگری را افزایش داده است. ان‌بی‌سی نیوز در 20 دسامبر به نقل از مقامات سابق آمریکایی مدعی شده که تل‌آویو بازسازی قابلیت‌های موشکی از سوی تهران را یک تهدید فوری می‌داند. این گزارش افزود که انتظار می‌رود نتانیاهو در دیار اواخر ماه میلادی با ترامپ دلایل خود را برای «اقدام سریع» احتمالی علیه ایران ارائه دهد.

روز بعد از آن، ایال زمیر، رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل چنین لفاظی‌هایی را شدت بخشیده و تهدید کرد که به دشمنان «در هر کجا که لازم باشد، در جبهه‌های نزدیک و دور» حمله خواهد کرد و صریحاً به «کارزار علیه ایران» اشاره کرد. مایک هاکبی، سفیر ایالات متحده در اسرائیل هم در سخنرانی خود در همایش مؤسسه اسرائیلی مطالعات امنیت ملی با اشاره به ایران و امکان انجام حمله‌ای دیگر ادعا کرد: «به‌نظر می‌رسد آنها پیام کامل بمب‌افکن‌هایی را که به فردو حمله کردند درک نکرده‌اند؛ ظاهراً در تلاش‌اند جلوتر بروند. اگر اروپا تهدید ایران را درک نمی‌کند، پس حتی احمق‌تر از آن چیزی هستند که تصور می‌کردم». 

نتانیاهو هم در آستانه سفر مذکور اعلام کرد که اسرائیل آگاه است که ایران در روزهای اخیر «رزمایش‌هایی» انجام داده و تائید کرد در مورد تهران با دانلد ترامپ مورد گفت‌وگو قرار خواهد گرفت. نتانیاهو گفت: «ما این موضوع را دنبال می‌کنیم و همه آمادگی‌های لازم را انجام می‌دهیم» و افزود: «می‌خواهم این را به‌روشنی به ایران منتقل کنم: هرگونه اقدام علیه اسرائیل با پاسخی بسیار شدید روبه‌رو خواهد شد.»

جرقه یک اشتباه محاسباتی

در این شرایط رسانه‌های اسرائیلی هم با انتشار گزارش‌های متعدد سعی در برجسته کردن این موضوع داشته‌اند. روزنامه جروزالم پست نوشته که بر خلاف برنامه هسته‌ای ایران که مورد حمله نیروهای آمریکایی قرار گرفت، ایران تلاش‌های خود را برای بازسازی و افزایش ظرفیت موشکی بالستیک خود به‌طور چشمگیری تشدید کرده است؛ روندی که به ادعای این روزنامه، با حمایت فنی چین صورت می‌گیرد. لیندزی گراهام، سناتور آمریکایی در گفت‌وگو با جروزالم‌پست تصریح کرده که موشک‌های بالستیک‌ ایران تهدیدی جدی برای اسرائیل بوده و می‌توانند «گنبد آهنین» اسرائیل را از کار بیندازند. او موشک‌های ایران را تهدیدی بزرگ خواند که می‌تواند آمریکا را نیز با تهدید مواجه کند.

گزارش‌گر این روزنامه مدعی شده هنگامی که نتانیاهو، این موضوع را در 29 دسامبر به دونالد ترامپ ارائه دهد، ممکن است که واشنگتن از نوعی خط قرمز اسرائیل حمایت کند که بر اساس آن، به تل‌آویو، با یا بدون آمریکا، چراغ سبز برای حمله دوم به برنامه موشک‌های بالستیک ایران در صورت لزوم داده شود. این طرح تفاوت چندانی با بهانه حمله اسرائیل در ماه ژوئن نخواهد داشت: جلوگیری از رسیدن جمهوری اسلامی به حجمی از موشک‌های بالستیک که بتواند سپر دفاع موشکی اسرائیل را در هم بشکند.

اسرائیل هیوم در گزارشی مدعی شده موضوع ایران قرار است در کانون دیدار هفته آینده نتانیاهو با ترامپ در ایالت فلوریدا قرار گیرد و  مقام‌های اسرائیلی در حال آماده‌سازی یک پرونده اطلاعاتی جامع درباره ایران هستند که در آن تلاش‌های تهران برای احیای برنامه هسته‌ای، بازسازی زرادخانه موشک‌های بالستیک و افزایش تأمین مالی حماس، حزب‌الله، حوثی‌ها تشریح شده است. این پرونده که قرار است به ترامپ و تیم او ارائه شود، با هدف ایجاد هماهنگی نزدیک اسرائیل–آمریکا برای مقابله با آنچه اسرائیل «ریشه اصلی مشکل ایران» می‌داند، تهیه شده است.  بر اساس این گزارش، تهران در حال بازسازی توان موشکی، ترمیم سامانه‌های پدافندی و تقویت ظرفیت‌های نظامی خود است و احتمال تشدید تنش‌های نظامی میان دو طرف در آینده افزایش یافته است.

در مقابل، رسانه اسرائیلی وای‌نت، وابسته به روزنامه یدیعوت آحارونوت در گزارشی اظهار داشته موج کنونی انتشار اخبار در خصوص حمله احتمالی علیه ایران، خطر اشتباه محاسباتی را برای هر دو طرف افزایش می‌دهد. به نوشته این رسانه، فراتر از منحرف کردن توجه افکار عمومی از مسائل مهم داخلی ــ از جمله تحقیقات رسمی درباره حملات هفتم اکتبر و تأخیر در اجرای مرحله دوم توافق آتش‌بس غزه با حماس ــ این تیترها که اغلب به «یک مقام ارشد دیپلماتیک» یا «منابع اطلاعاتی غربی» نسبت داده می‌شوند، می‌توانند به برافروخته شدن یک درگیری واقعی منجر شوند، چرا که موجب سوءمحاسبه در هر دو طرف می‌شود که می‌تواند جرقه درگیری تازه‌ای را بزند؛ جنگی که در حال حاضر، نه اسرائیل و نه ایران، هیچ‌کدام قصد آغاز آن را ندارند.

عملیات روانی

در مقابل رسانه‌های ایرانی این جریان رسانه‌ای را به عنوان عملیات روانی اسرائیل که برای ایجاد ترس و توجیه تجاوز طراحی شده، توصیف کرده‌اند. 

امیر حاتمی، فرمانده ارتش جمهوری اسلامی هم هشدار داده که ایران به هرگونه تجاوزی «به شدت پاسخ خواهد داد». احمد وحیدی، معاون رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، هم لفاظی‌ها علیه ایران و برنامه موشکی آن را رد کرد و در مصاحبه‌ای با تلویزیون المیادین  تأکید کرد که اسرائیل در تلاش است «تصویری تحریف‌شده از واقعیت ارائه دهد و ضعف خود را پنهان کند و این کار را از طریق جنگ رسانه‌ای و روانی علیه ایران انجام می‌دهد».

آزمون ترامپ و تغییر اهداف تل‌آویو

هم‌چنین، در پی افزایش گزارش‌های رسانه‌ای در این باب،لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «چه ایران حمله کند، چه نکند، برای تهران اهمیت بسیاری دارد که به‌عنوان یک «آزمون»، واکنش واشنگتن به نگرانی‌های اسرائیل درباره برنامه موشکی‌اش را بسنجد». او افزود: «ایران به‌شدت مشتاق است بداند که آیا دولت ترامپ حمایت خود از اسرائیل را به موضوع هسته‌ای محدود ‌خواهد کرد یا نه».

محمدعلی شعبانی، مدیر امواج مدیا هم در ایکس نوشت: «هیچ تحلیلگر معتبری در تهران وجود ندارد که انتظار حمله پیشگیرانه ایران به اسرائیل را داشته باشد. نحوه‌ای که اسرائیل مدام در حال تغییر دادن اهداف خود برای اقدام (سلاح‌های هسته‌ای، موشک‌ها، حمله سیدنی، رزمایش های سپاه) است، نشان دهنده تلاشی سست برای ایجاد روایتی برای حمله دیگری به ایران است».

تحلیل‌گر برجسته اسرائیلی، راز زمیت، هم متذکر شده  مسئله اصلی در گزارش‌های کنونی این نیست که آیا ایران قصد داشته یک حمله غافلگیرانه علیه اسرائیل انجام دهد یا نه. آنچه واقعاً نگران‌کننده است، این است که دست‌کم برای دومین بار در ماه‌های اخیر، اسرائیل تفسیری هشدارآمیز از فعالیت‌های نظامی در حال انجام در ایران ارائه داده است؛ فعالیت‌هایی که ظاهراً در چارچوب یک رزمایش یا تلاش برای افزایش آمادگی در برابر احتمال حمله اسرائیل انجام می‌شوند. این دقیقاً همان فرمولی است که می‌تواند به محاسبه اشتباه میان دو طرف منجر شود و اگر در آینده نزدیک راهی برای رسیدن به نوعی تفاهم میان ایران و ایالات متحده پیدا نشود، آغاز دور دیگری از جنگ تنها مسئله زمان خواهد بود؛ حتی اگر لزوماً هیچ‌یک از طرفین خواهان آن نباشند.