نزدیک به 44 سال از آغاز یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های تاریخ معاصر جهان می‌گذرد. جنگی که بسیاری از معادلات خاورمیانه را تغییرداد و البته سرنوشت بسیاری از ساکنان دو سوی مرز ایران وعراق را دگرگون کرد. در5 دهه اخیر درباره علل وقوع این جنگ هشت‌ساله، اظهار نظرهای متعددی از سوی بسیاری از تحلیل‌گران، سیاستمدارن،مورخان و سایر چهره‌ها مطرح شده است؛ تحلیل‌هایی که با مداقه در آنها می‌توان رگه‌های پررنگی از اکنون‌زدگی را مشاهده کرد.

 از تحلیل‌هایی که این جنگ را بزنگاه بزرگ مقابله مستکبران عالم با انقلاب نوپای ایران می دانستند تا برخی تحلیل‌های متاخرتر که انگشت اتهام را به سوی برخی اقدامات و اظهارات احساسی انقلابیون ایرانی در مواجهه با دولت‌های خاورمیانه، نشانه گرفته‌اند.

در این زمینه سیدحمید متقی پژوهشگر تاریخ ایران معاصر با جعفرشیرعلی‌نیا نویسنده و متخصص تاریخ جمهوری اسلامی ایران به گفت‌وگو نشسته است. شیرعلی نیا در این گفت‌وگو به آسیب‌شناسی تاریخ‌نگاری جنگ در ایران پرداخته است. او تاکید کرد تا زمانیکه نظامیان مسئولیت نظارت بر تحقیقات و پژوهش‌های این دوره را داشته باشند، نمی‌توان انتظار تولید آثار و پژوهش‌های آکادمیک قابل تامل در این زمینه را داشت.