یک راه حل اروپایی برای یک بحران اروپایی/ گره جنگ اوکراین به دست ماکرون باز می‌شود؟

به گزارش اکوایران، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در حال تشریح چشم‌انداز خود برای اروپایی است که «احترام برانگیز است و امنیت خود را تضمین می‌کند». او معتقد است که اوکراین بخشی از این «خانواده اروپایی» است و «قرار است هر وقت زمانش برسد به اتحادیه بپیوندد.»

به نوشته نشنال اینترست، این دو هدف «خود مختاری استراتژیک» اروپا و اوکراین کاملا اروپایی، شاید بیش از آن چیزی که حتی مکرون فکر می‌کند مرتبط باشند. در حالی که اوکراین در میدان جنگ برای غلبه بر مزایای نیروی انسانی و تجهیزات روسیه سخت در تلاش است، مکرون ممکن است این شانس را داشته باشد که 1) به جنگی پایان دهد که اوکراین را ویران کرده است، 2) اوکراین را وارد اتحادیه اروپا کند، و 3) کمک کند که این قاره تبدیل به اروپای قدرتمندی شود که او متصور است.

تضمین امنیتی اروپا به جای ناتو

مقاله‌ای که اخیراً در فارین افرز منتشر شد، تأیید می‌کند که مذاکره‌کنندگان روس در جریان مذاکرات شکست خورده در اوایل جنگ، توافق کردند که اوکراین می‌تواند به عنوان بخشی از یک توافق صلح به اتحادیه اروپا بپیوندد. عضویت در اتحادیه اروپا، هدف دیرینه اوکراین برای ادغام بیشتر در یک اروپای آزاد و مرفه را برآورده می‌کند. همچنین می‌تواند به کیف تضمین‌های امنیتی بدهد که در صورت حمله مجدد مسکو در آینده، به آن نیاز خواهد داشت. سیاست امنیتی مشترک اتحادیه اروپا که کمتر از سیاست دفاع مشترک ناتو شناخته شده است، اعضا را ملزم به کمک به کشور عضوی می‌کند که متحمل «تجاوز مسلحانه در قلمرو خود» شده است.

اتحادیه اروپا به طور تاریخی به اعضای بی طرف و غیرمتعهد اجازه داده است که از سیاست امنیتی مشترک مستثنی شوند. با این حال، در حالی که مسکو ترجیح می‌دهد اوکراین به یک کشور حائل بی طرف تبدیل شود، اگر اروپا بتواند احساس آسیب پذیری کی‌یف را کاهش دهد، توافق پس از جنگ ثبات بیشتری خواهد داشت. بعلاوه، اتحادیه اروپا از تجربه جنگی ارتش اوکراین بهره خواهد برد.

البته کی‌یف ترجیح می‌دهد تضمین‌های امنیتی را از آمریکا، ابرقدرت نظامی پیشرو، دریافت کند. با این حال، طبق مقاله فارین افرز که در بالا ذکر شد، چنین تضمینی برای واشنگتن «غیر قابل قبول» است. خوشبختانه برای اوکراین، اروپا در حال تقویت توان نظامی خود در عصر چندقطبی و عدم قطعیت است.

مکرون تنها نیست

در حالی که اروپا خود را برای روی کار آمدن دوباره دولت ترامپ با شعار «اول آمریکا» آماده می‌کند و از جنگ سه ساله روسیه و اوکراین خسته شده است، مکرون تنها رهبر اتحادیه اروپا نیست که بر خودکفایی نظامی تأکید می‌کند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در ماه مارس گفت: «جنگ تجاوزگرانه روسیه فوریت زیادی برای افزایش ظرفیت‌های دفاعی صنعتی ما ایجاد کرده است». یک ماه قبل از آن، اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، تاکید کرد که «اروپا باید خودش مسئولیت امنیت خود را بر عهده بگیرد» و گفت: «ما کنترلی بر انتخابات یا تصمیمات در سایر نقاط جهان نداریم.»

پولیتیکو در گزارشی می‌گوید در حالی که اتحادیه اروپا در زمینه دفاعی قاطعانه‌تر عمل می‌کند، ناتو و اتحادیه اروپا با هم به اختلاف می‌خورند. برخی خواستار انتصاب اولین کمیسر دفاعی در کمیسیون بعدی اروپا هستند که وظیفه او تأمین بودجه کافی برای صنعت اسلحه‌سازی اروپا باشد.

اما آیا تعهد اتحادیه اروپا برای دفاع از اوکراین معتبر است؟ به لطف مکرون، پاسخ به طور فزاینده‌ای مثبت است. رئیس جمهور فرانسه در چندین مورد، احتمال اعزام نیروهای غربی به اوکراین را مطرح کرده است، اظهاراتی که رهبران مخالف آن را به طرز نگران کننده‌ای صادقانه دانسته‌اند و به نظر می‌رسد مسکو آن را جدی گرفته است. او اخیراً پیشنهاد کرده است که پاریس می‌تواند زرادخانه هسته‌ای خود را «اروپایی» کند و تمام اروپا را تحت چتر هسته‌ای فرانسه قرار دهد. کاخ الیزه با برداشتن این گام‌ها در تلاش است تا «ابهام استراتژیک» ایجاد کند، به طوری که پوتین فکر کند در صورت تشدید تجاوز خود علیه اوکراین، غرب ممکن است مداخله کند.

دست بالاتر روسیه

با توجه به موقعیت مذاکره‌ای برتر روسیه که به طور فزاینده‌ای مطلوب‌تر می‌شود، ممکن است مسکو نسبت به دو سال پیش تمایل کمتری برای چراغ سبز نشان دادن به عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا داشته باشد. برای اینکه مشارکت اوکراین در چارچوب امنیت مشترک اتحادیه اروپا برای پوتین قابل قبول‌تر شود، مکرون باید رهبران اروپایی را برای متهد شدن به این موضوع بسیج کند که در مقابل، آن‌ها از الحاق اوکراین به ناتو جلوگیری کنند، الحاقی که واشنگتن علی رغم مخالفت شدید روسیه، در اجلاس بخارست در سال ۲۰۰۸ شروع به فشار برای آن کرد. علاوه بر این، روسای جمهور فرانسه و اوکراین باید قول دهند که تنها کشورهای اروپایی - نه آمریکا - با اوکراین پس از جنگ همکاری نظامی خواهند داشت. تلاش‌های آمریکا برای ناتویی کردن اوکراین، چه به صورت رسمی و چه اسمی، واضحاً حمله پوتین را محتمل‌تر کرد. اکنون، برای حل این درگیری، باید این اشتباه استراتژیک سرنوشت ساز را اصلاح کرد.

تعهد به دفاع از اوکراین بدون حمایت آمریکا، کشورهای اتحادیه اروپا را تشویق می‌کند تا همچنان بار دفاعی بیشتری را بر دوش بگیرند و همکاری نظامیشان را تقویت کنند. همچنین به ایالات متحده این امکان را می‌دهد تا بخشی از تعهدات دفاعی خود را در راستای تمرکز بر چین، کاهش دهد. از آنجایی که اوکراین یک مسئله امنیتی فرعی برای ایالات متحده است، واشنگتن باید اعلام کند که اگر کشورهای عضو ناتو در اروپا، در صورت دفاع از اوکراین در آینده، توسط روسیه مورد حمله قرار گیرند، وارد جنگ با مسکو نخواهد شد.

البته، ایالات متحده به راحتی قبول نخواهد کرد که یک بازیگر اروپایی کنترل بحران اوکراین را به دست گیرد، اما برای مکرون، هدف دقیقا شکستن همین وابستگی است. و اگر اروپا، اوکراین و روسیه همگی بر پایان دادن به جنگ و دنبال کردن مسیر همزیستی که در بالا توضیح داده شد توافق کنند، فشار زیادی بر واشنگتن وارد خواهد شد تا کنار برود و به صلح فرصتی بدهد. در نهایت، جنگ وحشیانه و ویرانگر پایان خواهد یافت و اروپای مستقلی که مکرون آرزوی آن را دارد، چند قدم به واقعیت نزدیکتر خواهد شد.