به گزارش اکوایران، در نشست امسال داووس، یک سیاستمدار وعده داد که درهای کشور فقیر خود را به روی سرمایه‌گذاری خارجی باز کند و آن را از کمک‌های خارجی بی‌نیاز سازد، در حالی که تونی بلر با دقت سر تکان می‌داد. این‌چنین وعده‌ها معمولاً در داووس داده می‌شود – البته این بار، همان سیاستمدار، اسعد الشیبانی، دو ماه قبل از آن عضو گروهی جهادی بود که سازمان ملل آن را در فهرست سیاه تروریستی قرار داده بود. به نوشته اکونومیست تصور این دشوار بود که او روزی وزیر امور خارجه سوریه شود و در شهر کوهستانی در سوئیس از مزایای بازار آزاد سخن بگوید.

با این حال، در یک معنا، مسیر او غیرمعمول نبود. در جهان عرب، اسلام‌گرایان اغلب در دفاع از سرمایه‌داری متعصب‌تر از رقبای ملی‌گرای خود هستند. وقتی اخوان‌المسلمین در مصر به قدرت رسید، برای همه چیز از انرژی گرفته تا آموزش، سرمایه‌گذاری خصوصی جذب کرد. حزب النهضه، حزب اسلام‌گرای اصلی در تونس، بیشتر به خاطر تلاش برای خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی مورد انتقاد قرار گرفت تا تلاش برای اسلامی‌سازی جامعه.

برخی از این رویکردها تاکتیکی است. اسلام‌گرایان در سال‌های اخیر پس از انقلاب‌های مردمی به قدرت رسیدند. آن‌ها نیاز داشتند تا خود را از پیشینیان خود متمایز کنند. سوریه تحت حکومت اسد، ترکیبی از یک اقتصاد دستوری مشابه مدل شوروی با سرمایه‌داری فامیلی داشت. بنابراین طبیعی بود که حکام جدید آن، وعده چیزی متفاوت را بدهند. موفقیت حزب عدالت و توسعه ترکیه، که در سال ۲۰۰۲ به قدرت رسید، به‌عنوان یک الگو مطرح شد.

وقتی قانونگذاران نیاز به توجیه دینی برای سیاست‌های خود دارند، روحانیون با رضایت این توجیه را ارائه می‌دهند. دار الافتاء، یک نهاد مذهبی دولتی در مصر، استدلال می‌کند که اقتصاد دستوری مخالف اسلام است زیرا آزادی فردی را محدود می‌کند. به گفته آن‌ها، اقتصاد ایده‌آل اسلامی، «یک بازار آزاد است که از انحصار، فریب» و دیگر مصائب به دور باشد، ادبیاتی که بیشتر شبیه به آدام اسمیت است تا اسلام شافعی.

بسیاری از پژوهشگران استدلال می‌کنند که هیچ چیزی در اسلام با تجارت مخالفت ندارد. در نهایت، پیامبر اسلام محمد (ص)، یک تاجر موفق بود. زکات، نوعی مالیات که بر مؤمنین واجب است، برای بازتوزیع ثروت طراحی شده است - اما هیچ مشکلی در انباشت ثروت وجود ندارد. خیرات الشاطر، قدرتمندترین عضو اخوان‌المسلمین پس از انقلاب مصر، میلیاردری بود که فروشگاه‌های زنجیره‌ای مواد غذایی و لوازم خانگی داشت.

با این حال، حتی اگر دین از بازار آزاد حمایت کند، توضیح نمی‌دهد که چگونه باید آن را سازمان‌دهی کرد. هم اخوان‌المسلمین و هم النهضه در اجرای اصلاحات جدی شکست خوردند. در امور مالیه همانند ایمان، دانستن متون آسان است؛ پیروی از آن سخت.