قمارِ در تاریکیِ کی‌یف و امیدهای بر باد رفته/ کورسک پایان پوتین را رقم می‌زند یا زلنسکی؟

به گزارش اکوایران، حمله غافلگیرانه اوکراین به منطقه کورسک روسیه عموماً اقدام استراتژیک هوشمندانه‌ای توصیف شده است. کی‌یف برگ برنده را رو کرده، ولادیمیر پوتین شدیداً تحقیر شده، این حمله به پایان جنگ به شرایط مطلوب برای اوکراین کمک خواهد کرد و حتی می‌تواند منجر به پیروزی این کشور شود.

به نوشته رابرت انگلیش برای وبگاه نشنال اینترست، این تمجیدها زودهنگام بودند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در تلاش برای جلوگیری از پیشروی روسیه در شرق، دست به قمار زد. او بهترین تیپ‌های ارتش را از دفاع از دونتسک برای حمله به کورسک خارج کرد تا شاید روند جنگ را تغییر داده، روس‌ها را گیج کند و باعث شود نیروهایشان را برای دفاع از کورسک، از حمله به دونتسک منحرف کنند. ایجاد مخالفت داخلی روسیه علیه پوتین نیز می‌توانست تلاش جنگی مسکو را بیش از پیش تضعیف کند.

امیدهای بر باد رفته

اما حمله اوکراین به کورسک به سختی توانست حمایت عمومی قوی از پوتین را که بیش از ۷۵ درصد است را کاهش دهد و حتی مسکو را تشویق کرده به حملاتش در سراسر جبهه حیاتی دونتسک سرعت ببخشد. زلنسکی مانند یک بوکسور خسته که با یک حریف قوی‌تر روبروست، دفاع خود را پایین آورد تا یک ضربه ناک‌اوت را وارد کند. پوتین که برای لحظه‌ای گیج شده بود، این ضربه را کنار زد و اکنون در حال ضرب و شتم رقیب گیج خود است.

شوک و ناراحتی در روسیه، عمدتاً در خود منطقه کورسک، مهار شده است. در حالی که رسانه‌های روسی نه بر شکست نظامی خود در کورسک، بلکه بر موفقیت خود در دونتسک تمرکز دارند، با سقوط شهرهای متعددی در مسیر شهرهای کلیدی مانند تورتسک، ووهلدار، چاسیو یار و پوکروفسک، آن‌ها داستان‌های پیروزی را برجسته ساخته‌اند، نه تراژدی‌ها را.

در همین حال، عملیات کورسک همراه با افزایش حملات پهپادی کی‌یف به روسیه عمدتاً خشم مردم عادی روسیه نسبت به اوکراین و حامیان غربی آن را شدت بخشید. مهم نیست که چنین خشمی منافقانه بوده یا نه، بلکه آنچه اهمیت دارد این است که قمار زلنسکی در کورسک هم برای در هم شکستن روحیه روسیه و هم برای دفاع از قلمروی اوکراین در حال شکست است.

رئیس‌جمهور منفور

در حالی که مفسران از «افزایش روحیه یک ملت محاصره‌شده و ضربه نمادین» به پوتین تمجید می‌کنند، تحلیلگران هوشیار فراتر از نمادها و روایت‌ها می‌نگرند تا بنیاد عملیات کورسک را درک کنند. یک منطقه عمیق و آسیب‌پذیر بی‌اهمیت که روسیه تا حد زیادی آن را مهار کرده و اکنون شروع به بمباران آن کرده است. علاوه بر این، در زمانی که اخبار کشتار و فروپاشی جبهه دونتسک اکنون به سرتیتر رسانه‌ها تبدیل شده، تعداد کمی از اوکراینی‌ها موفقیت خود به عنوان مهاجم-اشغالگر کورسک را جشن می‌گیرند. اگرچه روس‌ها از دست پوتین خشمگین نیستند، اما خشم فزاینده‌خطرناکی بین اوکراینی‌ها نسبت به زلنسکی حس می‌شود.

احتمالاً خشم مردم اوکراین از آن‌جایی نشئت بگیرد که بسیاری از آن‌ها زلنسکی را که در غرب مورد ستایش بوده و به ندرت تحت بررسی انتقادی قرار می‌گیرد، کسی می‌دانند که مسئول دو کمپین بزرگ شکست‌خورده قبلی است. اولین شکست به ضدحمله سال ۲۰۲۳ اوکراین برمی‌گردد که علی‌رغم انتظارات بالا که با تزریق بزرگ تسلیحات و آموزش ناتو تقویت شده بود، شکست خورد. زلنسکی به دلیل ناکامی در عملیاتی که به جای تمرکز نیروها بر یک نقطه جهت دستیابی به یک موفقیت بزرگ، بسیاری از نقاط خط مقدم را هدف قرار داد، سرزنش شد. استیصال او در پایان سال بیشتر شد و استدلال کرد که کمپینش شکست نخورده است. او والری زالوژنی، فرمانده وقت ارتش اوکراین را به دلیل اینکه جرئت اعتراف به شکست داشت را اخراج کرد. اولکساندر سیرسکی، معروف به «قصاب باخموت» به خاطر اجرای وفادارانه دستور «جنگ تا آخرین نفر» زلنسکی در شهر محکوم به شکست باخموت به جای عقب‌نشینی تاکتیکی معقول، جایگزین زالوژنی شد.

دومین شکست بزرگ زلنسکی هدردادن پاییز و زمستان ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ در حالی بود که روسیه آماده یک حمله جدید می‌شد. تحلیلگران نظامی از تأخیر طولانی زلنسکی در حمایت از طرح جدید بسیج عمومی برای جبران کمبود فلج‌کننده نیروی انسانی کی‌یف و ساختن نوعی خطوط دفاعی و استحکامات که روسیه به طور مؤثر از آن‌ها بهره برد، ابراز تأسف کردند.

در عوض، زلنسکی اولویت را به عملیات‌هایی مانند حملات موشکی به کریمه و سَرپُل سمت روسی رودخانه دنیپرو داد تا نشان دهد اوکراین همچنان در حالت تهاجمی قرار دارد؛ حتی اگرچه این حملات غیرهماهنگ بوده یا ارزش استراتژیک کمی داشتند. سرپل دنیپرو روستای کرینکا بود که تفنگداران دریایی اوکراینی آن را تصرف کردند و به عنوان گامی در جهت آزادسازی کریمه تبلیغ شد.

عملیات‌های نمایشی و پروپاگاندای کی‌یف

در واقع این گروه تفنگداران تنها یک هنگ کوچک فاقد وسایل نقلیه زرهی بود که در زمین باتلاقی گرفتار شده و نهایتاً پس از متحمل‌شدن تلفات سنگین در ضدحمله‌های روسیه، اوکراین امسال آن را رها کرد. انتقاد از عملیات کرینکا شدید بوده و مدافعان زلنسکی سعی می‌کنند آن را به عنوان یک موفقیت نشان دهند؛ زیرا هر چقدر تلفات اوکراین سنگین باشد، توجیه‌پذیر است، چرا که تلفات روسیه حتی سنگین‌تر بوده است.

مدت‌هاست مزیت روسیه در نیروی انسانی و تجهیزات استدلال‌های مبتنی بر «شمارش تلفات» را که سعی می‌کنند بازنده را برنده نشان دهند، بی‌اعتبار کرده است. البته بعید است این تبلیغات بیشتر اوکراینی‌ها را متقاعد کند و در عین حال، تلفاتشان از ضدحمله‌های روسیه در کورسک روی به فزونی است.

از بسیاری جهات، قمار زلنسکی در کورسک توسط عملیات کرینکا پیش‌بینی شده بود: یک عملیات با اهمیت نظامی حداقلی که خطر تلفات عظیم برای یک هدف عمدتاً سیاسی را داشت و تغییر روایت جنگ برای متقاعدساختن شکاکان که یک دست بازنده می‌تواند برنده شود.

شاید فردی معتقد به شطرنج، نه پوکر، باید بداند که حریف می‌تواند با قمار شما همراهی نکرده و بخواهد طبق نقاط قوت خود بازی کند. روس‌ها در اوکراین این کار را کرده‌اند. اگر حمله کورسک به اشغال پرهزینه تبدیل شده و در عین حال، مدافعان اوکراینی دونتسک شهرهای کلیدی بیشتری را از دست بدهند، ممکن است این سومین ضربه به زلنسکی باشد. حتی در شرایط همبستگی جنگی، بیزاری نخبگان اوکراینی از رئیس‌جمهور گاهی اوقات به طور علنی آشکار می‌شود.

در همین حال، شهروندان عادی به طور فزاینده‌ای زلنسکی و همراهان فاسد او را بیش از جنگ، مقصر مشکلات سیاسی و اقتصادی اوکراین می‌دانند. در حالی که اعتماد عمومی به زلنسکی همچنان بالای پنجاه درصد بوده، اما از زمان ضدحمله ناموفق سال گذشته در مسیر نزولی شدیدی قرار دارد. حتی طرفداران زلنسکی هشدار دادند که اگر جنگ پس از اختلاف عمومی و اخراج ژنرال زالوژنی به طور بدی پیش برود، رئیس‌جمهور مسئولیت کامل را بر عهده خواهد داشت. دشوار است که با ناامیدی زلنسکی در یک جنگ که واقعاً به بدی پیش می‌رود، همدردی نکنیم. با این حال، در برخی مواقع، بازسازی کابینه و استعفا برای منحرف‌کردن مسئولیت تصمیماتی که آن را حتی بدتر کرده، کافی نخواهد بود.