مصدق

مرثیه‌ای برای یک آرمان؛ داستان مردی که در نبرد با خود و جهان شکست خورد

مرثیه‌ای برای یک آرمان؛ داستان مردی که در نبرد با خود و جهان شکست خورد

سقوط دولت دکتر محمد مصدق، نه یک رویداد ناگهانی و تحمیلی، بلکه نقطه اوج یک فرآیند فرسایشی و پیچیده از خودویرانگری بود؛ فرآیندی که ریشه‌های آن از اعماق روانشناسی یک رهبر، سیاست‌های نسنجیده و بعضاً کینه‌توزانه او و تضادهای درونی جامعه نشأت گرفت و در…

میراث مصدق؛ پدر نفت یا پدر پوپولیسم؟

میراث مصدق؛ پدر نفت یا پدر پوپولیسم؟

میراث پوپولیستی مصدق، شاخه‌ای دیگر از همان درخت دولتی‌سازی بود. پوپولیسم او، نه تنها اقتصاد بلکه توقع جامعه را از دولت دچار اختلال کرد. مصدق سیاست را به خیابان و شور توده‌ها گره زد و به جای قانون‌گرایی، فریاد و هیجان را معیار مشروعیت قرار داد. آن…

آنچه یک تاریخ‌نگار صنعت نفت ایران باید بداند

آنچه یک تاریخ‌نگار صنعت نفت ایران باید بداند

لازمۀ مواجهۀ مدرن با تاریخچۀ یک کشمکش بررسی آن کشمکش از نظرگاه تمام طرف‌های درگیر در آن است. اینکه مورخ به‌عنوان یک انسان نسبت به بعضی از طرف‌های درگیر همدلی داشته باشد امری اجتناب‌ناپذیر است. بااین‌وجود مورخ باید بکوشد خود را به‌جای طرف‌هایی…

30 تیر؛ ظهور مصدق در قامت انقلابی

30 تیر؛ ظهور مصدق در قامت انقلابی

در بهار ۱۳۳۰، مجلس شورای ملی، محمد مصدق را به‌عنوان نخست‌وزیر انتخاب کرد. مصدق در آغاز کار، به‌ویژه با تکیه بر شعار ملی‌شدن صنعت نفت، مورد حمایت افکار عمومی قرار گرفت. اما خیلی زود مصدق با شاه دچار چالش شد. چالشی که به واقعه 30 تیر انجامید.

از ناسیونالیسم رضاشاهی تا ناسیونالیسم مصدقی

از ناسیونالیسم رضاشاهی تا ناسیونالیسم مصدقی

سیدهاشم آقاجری تاریخ‌پژوه شاخص ایرانی، در تحلیل کلی سیر تطور ناسیونالیسم در ایران، تاکید می‌کند که ناسیونالیسم ایرانی در صدو پنجاه سال اخیر به دو شاخه اصلی تقسیم شده است که می‌توان یکی از این شاخه‌ها را رضاشاهی و شاخه دیگر را مصدقی نامید.

ناگفته‌های ملی شدن نفت ایران

ناگفته‌های ملی شدن نفت ایران

هیچ‌یک از تلاش‌های دولت‌هایی که از سال ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۹ یکی پس از دیگری قدرت را در ایران به دست گرفتند، برای استیفای حقوق کشور در چارچوب قرارداد سال ۱۳۱۲ با شرکت نفت انگلیس به نتیجه نرسید. اما با ورود نمایندگان شایسته به مجلس شانزدهم و شکوفایی مبارزات…

29 اسفند؛ دولتی‌‌شدن صنعت نفت و ظهور پوپولیست اقتدارطلب

29 اسفند؛ دولتی‌‌شدن صنعت نفت و ظهور پوپولیست اقتدارطلب

اقدام محمد مصدق در ملی کردن صنعت نفت، در واقع به دولتی‌سازی این صنعت منجر شد. این اقدام، نه تنها الگویی برای سیاست‌های پوپولیستی در دهه‌های بعدی شد که به توسعه‌نیافتگی اقتصادی کشور انجامید، بلکه به ظهور جریان‌های غرب ستیز و تجددستیز در ایران کمک…

«قانون‌گرایی»، «دموکراسی‌خواهی» و «مشروطه‌طلبی» مصدق

«قانون‌گرایی»، «دموکراسی‌خواهی» و «مشروطه‌طلبی» مصدق

اگر نبود اتهام‌زنی بی‌پروا و غیر‌اخلاقی آقای نیکولا گرجستانی به منتقدان کارنامه سیاسی دکتر محمد مصدق تحت‌این عنوان که «صنعت مصدق‌ستیزی پدیده‌ای است سازمان‌یافته و من یقین دارم هزینه‌های هنگفتی از آن حمایت می‌کنند»، آن‌هم در گفت‌وگو با «اکو ایران»…