وقتی معمار تحریمها میز مذاکره را ترک میکند
در بحبوحه کارزار فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی، در میان سیاستمداران آمریکاییِ منتقدِ این سیاستِ دولت وقت ایالات متحده، چهرهای وجود داشت که شاید در بادی امر حضورش در این جمع شگفتانگیز مینمود: او کسی نبود جز معمار تحریمهای هستهای ایران، ریچارد نفیو، دولتمرد سابق!
به همان میزان که انتقادات ریچارد نفیو از سیاست دونالد ترامپ در آن روزها مایه تعجب برخی را برانگیخته بود، اضافه شدن او به تیم مذاکره کننده هستهای دولت جو بایدن نیز عدهای دیگر را شگفتزده کرد. با این حال، در روزهای اخیر جدایی او از تیم آمریکایی به رهبری رابرت مالی خبرساز شده است.
نفیو که متخصص سیاستهای هستهای و تحریمهای آمریکاست، تحصیلات خود را در رشته مطالعات سیاست امنیتی در دانشگاه جورج واشنگتن به پایان رسانده و ضمن مدیریت مرکز سیاست انرژی جهانی (CGEP)، در دانشکده روابط بینالملل دانشگاه کلمبیا تدریس میکند.
نقیو پس از فارغ التحصیلی در اداره امنیت ملی هستهای ایالات متحده شروع به کار کرد و در آن مرکز بین سالهای 2003 تا 2006 در امور هستهای بین المللی کار کرد. سپس به دفتر امنیت بینالمللی و منع گسترش سلاحهای هسته ای در وزارت امور خارجه پیوست. او به مدت دو سال به عنوان مدیر امور ایران به شورای امنیت ملی منتقل شد و در ژانویه 2013، به مقام معاون هماهنگ کننده سیاست تحریمها در وزارت امور خارجه منصوب شد.
نفیو که در زمان دولت باراک اوباما در تیم مذاکرهکننده ایالات متحده در مذاکرات هستهای با ایران حضور داشت، به عنوان طراح و معمار اصلی تحریمهای هستهای علیه جمهوری اسلامی شناخته میشود. او در کتاب خود، با عنوان «هنر تحریمها؛ نگاهی از درون» به تشریح چارچوب فکری و عملی خود در طراحی تحریمها علیه ایران با هدف افزایش حداکثری تأثیر و موفقیت آنها پرداخته است.
دنیس راس دستیار ویژه باراک اوبامادر امور خاورمیانه درباره این کتاب نوشته: «از آنجا که خود نفیو یکی از افراد تأثیرگذار و اجراکننده تحریمها بوده، نگاه وی و نتیجهگیری او در این زمینه از اعتبار بالایی برخوردار است و میتواند به سیاستگذاران کمک بسیار زیادی بکند».
نفیو در این کتاب توضیح میدهد که درد تحریمها را چه زمانی، چگونه و برکجا میتوان وارد کرد و در عین حال، استقامت طرف مورد تحریم را چگونه و براساس چه شاخصهایی میتوان سنجید و تحریمها را چگونه متناسب با این شاخصها، تنظیم و بازتنظیم کرد که بیشترین تأثیر را برجای بگذارد، به طوری که در نهایت دیپلماسی وارد شده و نفع حداکثری را برای تحریمگذار به ارمغان بیاورد.
نفیو در جایجای این کتاب ادعا کرده تحریمگذاری بهعنوان ابزار استراتژیک در دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده، نه امری صرفاً فنی، بلکه بیشتر هنر تصمیمگیری و به کار گرفتن خلاقانه ابزارهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در این مورد است.
انتقادات او نسبت به کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ از این بابت بود که به زعم او استفاده مفرط و بیبرنامه از تحریمها میتواند به ضدضربه شدن کشور هدف منجر شود. بدین سبب او استدلال میکرد برای همراه کردن کشورهای اروپایی با سیاستهای آمریکا علیه ایران و تاکید بر چندجانبهگرایی و فاصله از یکجانبهگرایی آمریکای ترامپ، دولت بایدن نیازمند کنار گذاشتن سیاست فشار حداکثری هستند. او مروج آن چیزی است که با عنوان تحریمهای هوشمند از آن یاد شده است.
حضور او در تیمهای مذاکرهکننده دولتهای اوباما و بایدن (در مقام معاون رابرت مالی) به دلیل تخصص بالای او در به کارگیری تحریمها و آگاهیاش از بابت اقدامات مربوط به لغو سازوکارهای تحریمی بوده است. نفیو در مقدمه کتابش عنوان کرده با وجود آنکه تحریمها به عنوان ابزاری در خدمت سیاست خارجی شناسایی شده، اما ابزاری مستقل نیست و تحریمها زمانی میتوانند اثرگذار باشند که در یک استراتژی کامل و با در نظر قرار گرفتن جنبههای دیپلماسی، همکاری بینالمللی و تقویت فشار، ادغام شوند.
روزنامه والاستریت ژورنال در گزارشی علت کنارهگیری او از تیم مذاکرهکننده آمریکا را اختلافات او با رابرت مالی ذکر کرده است. به نوشته این روزنامه ، او از موضع سختتر در مذاکرات کنونی حمایت کرده و از اوایل دسامبر در مذاکرات وین شرکت نکرده است. افراد آگاه به روند مذاکرات به لارنس نورمن، خبرنگار این روزنامه گفتهاند از جمله موضوعاتی که مورد اختلاف و مسبب این جدایی شده، این است که چگونه تحریمهای موجود قاطعانهتر اجرا شود و چه هنگام مذاکرات را -در حالی که به ادعای آنها ایران با وقت کشی در حال توسعه برنامه اتمیاش است- قطع کرد.
اعلام خبر کنارهگیری نفیو آن هم پس از نزدیک به دو ماه، در شرایطی که مذاکرات وین به مراحل حساس خود رسیده، این پرسش را به میان میآورد که این مسئله چه تاثیری را بر روند گفتوگوها خواهد گذشت. در روزهای اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی امکان گفتوگوی مستقیم با آمریکا را برای رسیدن به «توافق خوب با تضمین بالا» منفی ندانسته، و سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده نیز از این مسئله استقبال کرده است. بدین ترتیب به نظر میرسد اعلام این خبر در چنین شرایطی بیش از همه در راستای تاثیرگذاری بر جو بایدن از سوی مخالفان داخلی احیای توافق در آمریکا باشد.
تیتر یک در اکوایران
پربینندهترینها
-
فوری؛ ممکن است امشب قطعنامه صادر نشود
-
قیمت جدید محصولات ایران خودرو رسما اعلام شد / توضیحات وزیر صمت درباره افزایش قیمت خودروها
-
تهران و ریاض بر سر تلآویو معامله میکنند؟
-
از قطع روابط تا دیدار ژنرالها؛ واکاوی تلاشهای ریاض برای نزدیکی به تهران
-
پاسخ قاطع ایران به قطعنامه شورای حکام/ راهاندازی سانتریفیوژهای پیشرفته
-
واکنش فوری تهران به قطعنامه شورای حکام آژانس
-
معمای ترامپ در مواجهه با تهران/ چه چیزهایی میتواند مانع از مذاکره شود؟
-
پشت پرده معامله قرن بن سلمان با پوتین
-
هشدار اکونومیست درباره درباره ورود «ماسک» به سیاست: خطر ظهور الیگارشی فاسد در آمریکا