به گزارش اکوایران، دکتر هاینتس گارتنر بیان داشت: شکست قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تعویق اجرای تحریمها (اسنپبک) غافلگیرکننده نبود. سه کشور اروپایی و ایالات متحده مصمم بودند این سازوکار را به پیش ببرند، در حالی که میتوانستند پیشنهادهای اخیر ایران را نشانهای از تمایل به همکاری قلمداد کنند.
وی خاطرنشان کرد: توافقی که ۹ سپتامبر (۱۸ شهریور) میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در قاهره حاصل شد، ظرفیت آن را داشت که مبنای ادامه گفتوگوها قرار گیرد. افزون بر این، ازسرگیری مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا، بهویژه پس از حملات نظامی (آمریکا و رژیم اسرائیل) در مراحل پایانی گفتوگوها، نیازمند زمان بیشتری بود. با این حال، غرب به جای توجه به این فرصت، بر نقاط ضعف توافق قاهره تمرکز کرد.
سخنان دکتر گارتنر اشاره به توافق قاهره دارد که بر اساس آن جمهوری اسلامی ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز سهشنبه ۱۸ شهریور در پایتخت مصر توافقنامهای امضا کردند که زمینه را برای ازسرگیری همکاریها، از جمله در زمینه راههای از سرگیری بازرسیها از تأسیسات هستهای ایران، فراهم میکند. اعلامیه این توافق پس از دیدار میان «بدر عبدالعاطی» وزیر امور خارجه مصر و «سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران و «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، منتشر شد.
این استاد اتریشی در گفتوگو با ایرنا با اشاره به ریشههای تاریخی بیاعتمادی میان ایران و غرب گفت: ایران رفتار قدرتهای غربی، بهویژه اروپاییها، در شورای امنیت را نوعی رویکرد پسااستعماری تلقی میکند و با توجه به تجربه تاریخی ایران از استعمار، چنین برداشتی قابل درک است.
وی همچنین با اشاره به ادعاهای سیاسی غرب درباره برنامه صلحآمیز هستهای ایران گفت: کشورهای غربی خود را موظف میدانند از اسرائیل در برابر آنچه «تهدید ایرانی» میپندارند، چه در حوزه هستهای و چه متعارف، حمایت کنند و به همین دلیل لحن ایران علیه اسرائیل را جدی میگیرند.
گارتنر با تأکید بر ضرورت تلاش همهجانبه طرفین برای موفقیت دیپلماسی افزود که در شرایط فعلی، تنها گفتوگو میتواند موضوع هستهای ایران را حل کند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد جمعه شب (۴ مهر ۱۴۰۴) به قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای جلوگیری از بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران رأی منفی داد و به این ترتیب روند موسوم به «پسگشت» (اسنپبک) وارد مرحله نهایی شد.
واقعیت این است که برنامه صلحآمیز هستهای ایران همواره تحت فشار سیاسی و اتهامات بیاساس غرب قرار داشته است. پیش از برجام، کشورهای غربی با امنیتیسازی این موضوع کوشیدند از ابزار تحریم و تهدید نظامی علیه ایران استفاده کنند، اما بسته شدن پرونده «ابعاد احتمالی نظامی» (PMD) در سال ۱۳۹۴ این بهانه را از میان برداشت.
ایران پس از امضای برجام به تمامی تعهدات خود پایبند ماند، اما آمریکا در سال ۱۳۹۷ بهطور یکجانبه از توافق خارج شد و اروپا نیز نتوانست تعهدات خود را اجرا کند. در نتیجه، ایران در چارچوب حقوق برجامی خود گامهایی در کاهش تعهدات برداشت. مذاکرات احیای برجام نیز به دلیل تعلل و زیادهخواهیهای غرب به نتیجه نرسید.
ایران طی هفت سال گذشته همه مسیرهای دیپلماتیک را با حسن نیت آزموده است، اما خواستههای بیپایان و غیرمنطقی اروپا و آمریکا این تلاشها را به بنبست کشاند. اکنون توپ در زمین طرف مقابل است تا با جلب اعتماد ایران، زمینه تداوم مسیر دیپلماسی را فراهم کند.
