به گزارش اکوایران به نقل از جماران؛ نعمتالله ایزدی، سفیر اسبق ایران در روسیه معتقد است هر گاه منافع روسیه ایجاب کند، قطعا راهی برای عدم اجرای تعهدات خود به ایران پیدا خواهد کرد و به نوعی توافق با ایران را دور خواهد زد.
وی با بیان اینکه امضای توافق راهبردی ایران و روسیه زمانی انجام شده بود که هنوز صحبتی در مورد بازگشت تحریمهای ایران مطرح نبود، اظهار کرد: اکنون به صورت اتفاقی، اجرای این توافق با بازگشت تحریمهای شورای امنیت علیه ایران همزمان شده است و لذا نمیتوان گفت اکنون این توافق نشاندهنده حسننیت روسیه برای کمک به ایران در شرایط تحریمی است و حتی ممکن است اجرای تعهدات روسیه در این توافق، تحت تاثیر تحریمهای ایران با مشکل مواجه شود؛ خصوصا که روسیه از یک طرف عضو دائم شورای امنیت است و از طرف دیگر، به علت جنگ اوکراین تحت فشار قرار دارد و لذا در شرایطی نیست که به راحتی بتواند چشم بر روی تحریمهای ایران ببندد و آنها را اجرا نکند، زیرا این کار مشکللاتی را برای این کشور به دنبال خواهد داشت.
سفیر اسبق ایران در روسیه ادامه داد: با این حال، ممکن است برخی از تعهدات ذکرشده در این توافق، تضادی با تحریمهای ایران نداشته باشد و اجرایی شود و به نغع دو کشور عمل کند، اما نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که این توافق بتواند روابط ایران و روسیه را به سطح استراتژیک برساند. ما و روسیه به عنوان دو کشور همسایه، هم نقاط اشترک زیادی داریم و هم نقاط اختلاف بسیاری و این میزان از اختلاف نظر نمیتواند زمینهساز روابط استراتژیک شود. استراتژیک به چیزی در حد روابط آمریکا و اسرائیل گفته میشود، نه روابط ما و روسیه که در زمینههای زیادی از جمله خاورمیانه، سوریه، لبنان و اسرائیل اختلافات بسیار زیادی داریم. لذا حتی اگر توافق اخیر ایران و روسیه به طور کامل هم اجرا شود، نهایتا میتوانیم بگوییم روابط پیشرفت خوبی پیدا کرده، وگرنه در شرایط فعلی و حتی آیندهای قابل پیشبینی، نمیتوانیم انتظار روابط استراتژیک با این کشور را داشته باشیم.
ایزدی همچنین در خصوص مادهای از این توافق که ذکر کرده در صورت تجاوز به هر کدام از این دو کشور، طرف دیگر نباید به متجاوز کمکی کند، گفت: اگر قرار بود روسیه رفتاری جز این داشته باشد و مستقیما به نفع متجاوزین به خاک ایران عمل کند که روابط ما و این کشور حالت خصمانه پیدا میکرد. چیزی که در این ماده از توافق راهبردی ایران و روسیه آمده، حداقل سطح همکاری است که یک طرف را نسبت به تجاوزات خارجی به طرف دیگر، بیتفاوت میکند. این که اصلا شبیه روابط استراتژیک نیست. به نظرم کسانی که این ماده را در توافق با روسیه قرار دادهاند هم آگاه بودند که نمیتوان انتظار بیشتری از روسیه داشت، کما اینکه وقتی بحث استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین مطرح شد و فشارهای زیادی را به ما وارد کرد، این کشور موضع چندان قاطعی در رد این ادعا از خود نشان نداد. ضمن اینکه با شناختی که ما از روسیه داریم، حتی چنانچه کشورمان مورد تجاوز هم قرار گیرد، روسیه به گونهای عمل خواهد کرد موجب ناخشنودی متجاوز نشود و از طریق قدرت خود در شورای امنیت یا توسعه روابط با آن کشور، ارتباطات خود را حتی با متجاوزین به ایران هم حفظ میکند.
وی همچنین با اشاره به آغاز ریاست یک ماهه روسیه بر شورای امنیت و تأثیرات آن بر تحریمهای ضدایرانی، بیان کرد: ریاست شورا، قدرت اجرایی خاصی ندارد و عمدتا در حد تنظیم دستور جلسه و انجام امورات اداری خلاصه میشود. لذا فکر نمیکنم روسیه در این یک ماهی که رئیس شورای امنیت است، بتواند کار خاصی را انجام دهد و حتی اگر هم بخواهد گامی به نفع ایران بردارد، با وتوی آمریکا، انگلیس و فرانسه مواجه خواهد شد و لذا بعید است کاری را انجام دهد که به افزایش تقابل خودش با غرب بیانجامد. به علاوه باید توجه داشت روسیه اگرچه اعلام کرده که تحریمها علیه ایران را به رسمیت نمیشناسد، اما من به شخصه تردید دارم که این موضع واقعی روسیه باشد. اگر روسیه واقعا این تحریمها را به رسمیت نمیشناسد و به نظرش غیرحقوقی است، پس نمیبایست برای جلوگیری از آنها، قطعنامهای برای تمدید قطعنامه 2231 ارائه میداد، زیرا وقتی چیزی غیرقانونی است، لازم نیست با قطعنامه جلوی آن گرفته شود. تجربه هم نشان داده که اساسا روسیه به عنوان عضو دائم شورای امنیت، خود را در مقابل مصوبات این شورا قرار نمیدهد، خصوصا که 6 قطعنامه ضدایرانی که به موجب اجرای اسنپبک برمیگردد، زمانی با رای مثبت خود روسها تصویب شده بود.
