به گزارش اکوایران، دو منبع آگاه به میدلایست آی گفتهاند که انتظار میرود استیو ویتکاف، نماینده دولت ایالات متحده در امور خاورمیانه، پس از خدمت به عنوان مذاکرهکننده کلیدی که آتشبس غزه را امضا کرد، از دولت ترامپ کنارهگیری کند تا دوباره بر امور تجاری خود تمرکز کند.به گفته این منابع، ویتکاف قصد دارد پس از یک برنامه «خستهکننده» دیپلماسی رفت و برگشتی در خاورمیانه، دولت را ترک کند تا دوباره بر کسبکار خودش متمرکز شود.
کنارهگیری ویتکاف و آینده توافق غزه
کنارهگیری ویتکاف میتواند سوالاتی را در مورد میزان مشارکت ایالات متحده در مراحل بعدی طرح صلح ۲۰ مادهای دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، برای غزه ایجاد کند؛ طرحی که شامل بندهای مبهمی در مورد بسیاری چیزها، از خلع سلاح حماس گرفته تا بازسازی غزه و انتصاب یک دولت تکنوکرات فلسطینی است.
ترامپ میگوید که ریاست به اصطلاح «هیئت صلح» را برای نظارت بر غزه بر عهده خواهد گرفت. اما دیپلماتهای آمریکایی و عرب میزان درگیری ترامپ، به ویژه در پایبندی اسرائیل به مفاد آتشبس پس از برگزاری اجلاس شرمالشیخ را زیر سوال بردهاند.
در جریان دیدار کوتاهی که بین ترامپ و عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر، در حاشیه این اجلاس برگزار شد، ویتکاف اظهار داشت که او در مراحل بعدی، به ویژه بازسازی غزه، مشارکت خواهد داشت. ویتکاف گفتخ: «از همان لحظهای که توافق را امضا کردیم، من و جرد [کوشنر، داماد و مشاور ترامپ] در حال کار بر روی جنبه اجرایی توافق بودیم... بنابراین ما کاملاً جا افتادهایم. ما مدت زیادی اینجا خواهیم بود. این به دستور رئیس جمهور است. این احتمالاً یکی از مهمترین مراحل اینجا خواهد بود. همکاری با جارد فوقالعاده است.»
نقطه اوج دیپلماسی به سبک ویتکاف
ویتکاف و کوشنر شنبه شب پس از خبر توافق آتشبس، در میدان گروگانهای تلآویو سخنرانی کردند. ویتکاف، که مرتباً ترامپ را به عنوان بزرگترین رئیس جمهور تاریخ ستایش کرده است، با چشمانی اشکبار سخنرانی پرشوری ایراد کرد. ویتکاف به دهها هزار نفری که برای جشن گرفتن این توافق جمع شده بودند، گفت: «این قدرتمندترین منظره است... که در تلآویو برای صلح، برای وحدت، برای امید جمع شدهاند... کاش رئیس جمهور [ترامپ] اینجا بود. او عاشق این میشد.»
ویتکاف در آغاز دومین دوره ریاستجمهوری ترامپ از سوی او به عنوان نماینده امور خاورمیانه تعیین شد. کاخ سفید میگوید ویتکاف حقوق دریافت نمیکند. در میان دیپلماتهای وزارت امور خارجه، او به استفاده از جت شخصیاش برای سفرهای دیپلماتیک معروف است. این واقعیت از نظر دیپلماتهای حرفهای که شاهد رفت و آمد آسان او و کوشنر بین اسرائیل و مصر در طول تعطیلی دولت بودند که برخی از مقامات حرفهای را زمینگیر کرده است، پنهان نمانده است.
آتشبس غزه تاکنون نقطه اوج حضور کوتاه ویتکاف در عرصه دیپلماسی است.
مشکلگشای مسائل جهانی
ویتکاف در دهه ۱۹۸۰ در یک شرکت حقوقی معتبر کار میکرد و در همان دوره باترامپ ملاقات کرد. این ملاقات الهامبخش این مرد نیویورکی برای ورود به حوزه توسعه املاک و مستغلات شد. این آشنایی برای ویتکاف، که فوربس تخمین میزند دارایی خالص او ۲ میلیارد دلار باشد، دیداری موفقیتآمیز بود. اکنون ترامپ دوست گلفباز میلیاردر خود را مأمور کرده تا به عنوان یک حلال مسائل جهانی برای پایان دادن به جنگها در غزه و اوکراین عمل کند.
اگرچه ویتکوف هیچ تجربه دیپلماتیک حرفهای نداشت، اما در منطقه خاورمیانه مورد استقبال خوبی قرار گرفت _ جایی که او به عنوان یک فرستاده جدی و توانمند از سوی رئیس جمهور دیده میشد.
مقامات عرب از کشورهای درگیر در آتشبس غزه بارها به میدل ایست آی گفتند که ترجیح میدهند با ویتکاف به جای افراد حرفهای و خودی واشنگتن که دولت بایدن در مذاکرات از آنها استفاده میکرد، تعامل داشته باشند.
ویتکاف با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، و حامیان یهودی-آمریکایی اسرائیل ارتباط دارد. وقتی ترامپ روز دوشنبه در کنست اسرائیل سخنرانی کرد، فیلمی از ویتکاف منتشر شد که در مقابل میریام ادلسون، وارث میلیاردر کازینو که از آرمانهای صهیونیستی، از جمله به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل توسط ترامپ، حمایت کرده است، نشسته بود. قدس شرقی طبق قوانین بینالمللی اشغال شده است و به عنوان پایتخت آینده کشور فلسطین در نظر گرفته میشود.
اما ویتکاف به ندرت در طول مذاکرات از دیدگاه ایدئولوژیک حمایت میکرد. پیشینه تجاری، روابط او با ترامپ و ثروتش او را قادر ساخت تا بسیار فراتر از محدودیتهای دیپلماتهای معمولی آمریکایی عمل کند.
هفته گذشته، ویتکاف و کوشنر دیدار مستقیم بیسابقهای با مقامات ارشد حماس، از جمله خلیل الحیه، در مصر برگزار کردند. منابع آگاه به میدلایست آی گفتند که ویتکاف به خاطر کشته شدن پسر او در حمله اسرائیل به دوحه در ماه گذشته، به حیه تسلیت گفت. ویتکاف درباره پسر درگذشته خودش صحبت کرد و گفت که درد از دست دادن فرزند را درک میکند. پسر فرستاده ایالات متحده، اندرو، در ۲۲ سالگی بر اثر مصرف بیش از حد اکسیکانتین درگذشت. ویتکاف به حیه گفت: «از آن زمان، من خودم را وقف پایان دادن به رنج دیگران کردهام.» و افزود که این انگیزهای برای او بوده تا پایان جنگ را تضمین کند.
تضاد منافع؟
ترامپ همچنین ویتکاف را مأمور میانجیگری برای پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین کرده است. با این حال، این مذاکرات متوقف شده است. انتظار میرود ترامپ روز جمعه در کاخ سفید با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، دیدار کند.
ویتکتف نیز مانند ترامپ، در مورد روابط تجاری خانوادهاش با کشورهای خلیج فارس مورد بررسی دقیق قرار گرفته است، که سوالاتی را در مورد تضاد منافع در حین سفر او به خاورمیانه ایجاد کرده است.
زک، پسر ویتکوف، با پسران ترامپ، دونالد جونیور و اریک، دوست است. آنها بنیانگذاران World Liberty Financial، یک استارتآپ ارز دیجیتال هستند که 2 میلیارد دلار سپرده از شرکتی مرتبط با شیخ طحنون بن زاید آل نهیان، وزیر امنیت ملی امارات متحده عربی و تزار غیررسمی هوش مصنوعی و فناوری، دریافت کردهاند.
نیویورک تایمز ماه گذشته گزارش داد که الکس، پسر دیگر ویتکاف، با قطر برای راهاندازی صندوقی متمرکز بر پروژههای املاک تجاری در ایالات متحده لابی کرده است.
گزارش نیویورک تایمز همچنین ادعا کرد که ویتکاف به دلیل ارتباطاتش با ترامپ که به سال ۲۰۱۷ برمیگردد، توسط لابیگران قطر به عنوان یک یهودی آمریکایی برجسته انتخاب شده است.
در سال ۲۰۲۳، ویتکاف هتل مجلل پارک لین منهتن را به مبلغ ۶۲۳ میلیون دلار به سازمان سرمایهگذاری قطر، صندوق ثروت ملی این کشور، فروخت. او از طریق این معاملات تجاری، روابط نزدیکی با خانوادههای حاکم قطر و امارات برقرار کرد.
ویتکاف و گروه ویتکاف، نیویورک تایمز را به دلیل این گزارش به طرح دعوی افترا تهدید کردند.
