به گزارش اکوایران، شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به فارس گفت که سیاهه انتشار آلایندهها با اولویت ۸ کلانشهر کشور در دستور کار سازمان محیط زیست قرار دارد و به زودی بروزرسانی میشود.
سیاهه انتشار، ابزاری مدیریتی و تصمیمساز در حوزهی مدیریت آلودگی هواست و بهعنوان یکی از ورودیهای اصلی مدلهای ریاضی برای برآورد و پیشبینی کیفیت هوا بهکار میرود. با استفاده از دادههای سیاهه انتشار میتوان اثرات بالقوهی اقدامات کنترلی و نظارتی را از طریق اعمال میزان کاهش انتشارهای برآوردشده در مدلهای کیفیت هوا پیشبینی کرد.
بر اساس نتایج سیاهه انتشار آلودگی هوا که در سال ۱۳۹۶ انجام شد، به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بیش از ۸۰ درصد آلودگی ناشی از منابع متحرک است؛ به همین دلیل، پایش دقیق آلایندگی خودروهای تولیدی میتواند در کاهش بیماریهای ناشی از آلودگی هوا و ارتقای سلامت عمومی مؤثر باشد.
وسایل نقلیه در حال تردد در پایتخت به علت مصرف بالای سوخت، فرسودگی ناوگان و عدم استفاده بهینه از تجهیزات کنترل آلایندگی سهم ۸۳ درصدی در تولید گازهای آلاینده و سهم ۶۱ درصدی در تولید ذرات معلق دارند. صنایع با سهم ۱۷.۸ درصدی، نیروگاهها با سهم ۱۲ درصدی و پالایشگاه تهران با سهم ۴.۴ درصدی در تولید ذرات معلق، تأثیر قابل توجهی بر آلودگی شهر تهران میگذارند.
محمد نورمحمدی کارشناس محیط زیست میگوید که با توجه به شرایط آلودگی هوای تهران باید هر ۴ سال سیاهه انتشار بروزرسانی شود.
همچنین کشور چین اخیراً توجه ویژهای به سیاهه انتشار بهعنوان ابزار مدیریتی و تصمیمساز در حوزه کیفیت هوا نشان داده است.
در چین، محققان با استفاده از یک سیاهه انتشار با وضوح مکانی بسیار بالا (۰٫۱ درجه) که تحت عنوان INTAC توسعه یافته، موفق به ترسیم دقیقتر الگوهای انتشار آلایندهها شدهاند. این دادهها نشان میدهد که منابع نقطهای انتشار در مناطق پرجمعیت شرق چین سهم بسیار بالایی در آلایندههایی چون NOₓ، SO₂، PM₂٫₅ دارند.
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا نیز در گزارش تازهای اعلام کرده است که علیرغم ثبت سطح جهانی جدیدی از انتشار گازهای گلخانهای، بخش کشورهای این اتحادیه موفق شدهاند در سال ۲۰۲۴ انتشار خود را بهمیزان ۱٫۸٪ کاهش دهند. این موفقیت نشانهای از کارکرد مناسب ابزارهایی مانند سیاهه انتشار، پایش دقیقتر و سیاستهای هدفمند کاهش انتشار در اروپا است.
کاربرد سیاهه انتشار، فراتر از ثبت اعداد صرف، زمینهساز مدلسازی ریاضی و پیشبینی کیفیت هوا نیز شده است. بهطور مثال، با وارد کردن برآورد کاهش انتشارها در مدلهای کیفیت هوا، میتوان اثرات بالقوه اقدامات نظارتی را پیشبینی کرد. هم در چین و هم در اروپا، چنین رویکردهایی در حال گسترش هستند.
در چین، این دادههای دقیقتر به سیاستگذاران اجازه میدهد تا منابع انتشار را با جزئیات بیشتر شناسایی و برنامههای کنترل را بر اساس آن تنظیم کنند. در اروپا نیز سیاستهای کاهشی انتشار با توجه به سیاهههای انتشار و نشان دادن روند نزولی، امکان ایجاد مسیر روشنتری برای دستیابی به اهداف بلندمدت کاهش انتشار (مثل هدف کاهش ۹۰٪ تا ۲۰۴۰) فراهم شده است.
استفاده از سیاهه انتشار بهعنوان پل میان دادههای خام و تصمیمات مدیریتی، نقطه امیدی است برای هوای پاکتر در کلانشهرها و نواحی صنعتی. هرچقدر این ابزارها دقیقتر، بهروزتر و برای مدلسازی بهکار گرفته شوند، امکان پیشگیری، کنترل و کاهش انتشارها بیشتر خواهد بود.
