سمینار «سیمان، هوشمندسازی فرآیند از معدن تا فروش و اثر آن بر کاهش کلینکر فکتور» با حضور مدیران ارشد صنعت سیمان برگزار شد. در این مراسم، کارشناسان بر ضرورت مدیریت انرژی، کاهش کلینکر فکتور و فرهنگسازی مصرف سیمان آمیخته تاکید کردند و راهکارهای عملیاتی برای بهبود بهرهوری، کاهش هزینهها و پایداری صنعت ارائه شد.
سمینار «سیمان، هوشمندسازی فرآیند از معدن تا فروش و اثر آن بر کاهش کلینکر فاکتور» با همکاری هلدینگ سیتا، شرکت سیمان فارس و خوزستان و شرکت تحقیق و توسعه صنعت سیمان برگزار شد.
در این همایش، داور نظری، معاون نوآوری و اقتصاد دانشبنیان شستا، فاضل عبیات، معاون فنی و مهندسی هلدینگ سیتا، علیاکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان، مهدی طالبی، مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان و پیمان توکلی، مدیرعامل شرکت تحقیق و توسعه صنعت سیمان کشور، دیدگاهها و تحلیلهای خود را در خصوص آینده صنعت سیمان کشور ارائه کردند.
محور اصلی این همایش، هوشمندسازی فرآیند تولید سیمان از معدن تا فروش و نقش آن در کاهش کلینکر فاکتور بود. در این نشست تخصصی، مدیران عامل شرکتهای تابعه هلدینگ سیتا و متخصصان صنعت سیمان، مباحثی از جمله راهکارهای افزایش مصرف سیمان آمیخته در بتن، چشمانداز کاهش کلینکر فاکتور در کارخانههای سیمان و همچنین راهکارهای کاهش ناترازی انرژی در صنعت سیمان را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
در این مراسم داور نظری، معاون نوآوری و اقتصاد دانشبنیان شستا، با اشاره به چالشهای اصلی کشور در حوزه انرژی گفت: پس از جنگ، انرژی یکی از مهمترین مسائل کشور است و صنعت سیمان با ناترازی جدی روبهروست. از این رو کاهش کلینکر فکتور در کاهش مصرف انرژی و پایش تحولات جهانی این حوزه اهمیت زیادی دارد. چین بیش از ۳۰۰۰ گیگاوات، اتحادیه اروپا ۱۲۰۰ گیگاوات و ترکیه ۵۰ گیگاوات در انرژیهای تجدیدپذیر سرمایهگذاری کردهاند، در حالی که ایران امسال تنها دو گیگاوات بهرهبرداری دارد.
وی با اشاره به برنامههای سیتا برای بهینهسازی مصرف انرژی گفت: هدررفت حرارت در صنایع مختلف بالاست و پروژههای نوآورانه مانند بهینهسازی چاههای کشاورزی، کولرها و بخاریها میتواند مصرف انرژی را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد و امکان دریافت گواهی سبز را فراهم کند. کاهش کلینکر فکتور مهمترین اهرم کاهش مصرف انرژی و دستیابی به کربن صفر است.
وضعیت انرژی، بر روند تولید، هزینهها و پایداری صنعت اثرگذار است
همچنین فاضل عبیات، معاون فنی و مهندسی هلدینگ سیمان تامین، با اشاره به فرآیند تدوین نقشه راه انرژی گفت: در خلال تدوین این نقشه، به چند گزاره مرکزی بهعنوان تحلیل وضعیت موجود و بازتاب شرایط انرژی در صنعت بهطور عام و صنعت سیمان بهطور خاص پرداختیم. بررسیها نشان داد که وضعیت انرژی، بهصورت مستقیم و غیرمستقیم، بر روند تولید، هزینهها و پایداری صنعت اثرگذار است.
وی افزود: گزاره اصلی که به آن رسیدیم این بود که در بحث رفع مشکلات ناترازی انرژی، تعدد سبد انرژی اهمیت بالایی دارد و تکیه بر یک نوع خاص از انرژی، راهکار درستی نیست. هرچند اقبال به انرژی خورشیدی افزایش یافته، اما این موضوع نباید ما را از مشکلات تولید آن غافل کند. تمرکز صرف بر یک نوع تولید انرژی، اثربخشی لازم را نخواهد داشت.
معاون فنی و مهندسی هلدینگ سیمان تامین با اشاره به دومین گزاره استخراجشده اظهار کرد: قیمتهای انرژی دیر یا زود به قیمتهای جهانی و منطقهای نزدیک خواهد شد و به همین دلیل باید چشمانداز قیمت حاملهای انرژی بهدقت بررسی شود. قیمت پایه برق که در حال حاضر حدود ۲۰۰ تومان است، در سالهای آینده میتواند به حدود ۱۲۵۰ تومان برسد و اگر قرار باشد تا افق ۱۴۱۰ ناترازی انرژی رفع شود، این واقعیت قیمتی باید مورد توجه قرار گیرد.
عبیات ادامه داد: بر اساس گزاره نخست یعنی تنوعبخشی به سبد انرژی، در داخل صنعت باید به موضوع کلینکر فکتور توجه شود و در خارج از صنعت نیز اخذ گواهیهای صرفهجویی انرژی اهمیت دارد. این گواهیها بهمعنای مشارکت فعال صنعت در بهینهسازی مصرف انرژی است و میتواند بخشی از راهکار پایدار برای مدیریت انرژی در کشور باشد.
تمرکز بر کلینکر فکتور؛ پاسخ صنعت سیمان به ناترازی انرژی
مهدی طالبی، مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان، با اشاره به مشکلات موجود در حوزه انرژی گفت: این چالشها بارها مطرح شده و یکی از راهکارهایی که بهدرستی توسط مدیران مختلف در مجموعه فارس و خوزستان مورد توجه قرار گرفته، پروژه کلینکر فکتور است که از سال ۱۳۹۹ مطرح شد. در فرآیند تولید سیمان، تبدیل مواد اولیه به کلینکر و سپس تبدیل کلینکر به سیمان بر اساس استانداردهای موجود انجام میشود و این امکان وجود دارد که با مدیریت میزان افزودنیها، مصرف انرژی کاهش پیدا کند. این اقدام علاوه بر کاهش انرژی، به کاهش قیمت تمامشده محصول نیز منجر خواهد شد.
وی با ارائه آمارهای ملی در زمینه تولید سیمان اظهار کرد: از سال ۱۳۹۹ و با اجرای طرح کلینکر فکتور در کل کشور، حدود چهار میلیون و ۴۰۰ هزار تن کلینکر ذخیرهشده وجود دارد. اجرای پروژه کلینکر فکتور معادل ذخیره ظرفیت چهار کارخانه ۳۳۰۰ تنی است که نتیجه آن صرفهجویی حدود ۳۹۲ میلیون مترمکعب گاز و حدود ۵۲۷ میلیون کیلوواتساعت برق بوده است. علاوه بر این، حدود چهار میلیون تن از انتشار دیاکسید کربن کاهش یافته و صرفهجویی دو میلیون لیتری در مصرف آب اتفاق افتادهاست. اگر این کاهش کربن را با معیار کاشت درخت بسنجیم، برای جبران آن باید حدود ۲۰۹ میلیون اصله درخت کاشته میشد.
مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان با مقایسه وضعیت ایران با سایر کشورها اظهار کرد: در سال ۱۳۹۹، کلینکر فکتور کل مجموعه صنایع سیمانی ۹۲.۸۸ بود، در حالی که امروز این عدد به ۸۹.۱۳ رسیدهاست. در کشورهای پیشرفته که چین هم یکی از آنهاست، کلینکر فکتور حدود ۷۲ است. میانگین منطقه با توجه به حجم تولید سیمان حدود ۸۶ برآورد میشود و در کشور ما و مجموعه فارس و خوزستان این عدد حدود ۸۹ است. کشورهایی مانند عربستان، قطر و ترکیه نیز به ترتیب کلینکر فکتور ۸۶، ۸۷ و ۸۵ دارند. بر همین اساس برنامهریزی کردهایم که به میانگین منطقه برسیم. هدف نهایی ما رسیدن به حداقل میانگین کلینکر فکتور ۸۶ در مجموعه فارس و خوزستان و سیمان تامین در یک بازه زمانی مشخص است.
مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بر اساس قیمتهای تاریخی از سال ۱۳۹۹، با ذخیره حدود چهار میلیون و ۴۰۰ هزار تن کلینکر در سطح کشور، سهم مجموعه ما حدود یک تا ۱.۱ میلیون تن بوده است. این میزان ذخیرهسازی بهطور میانگین حدود ۵۰۰ میلیارد تومان صرفهجویی مالی به همراه داشته است. این عدد بسیار قابل توجه است و نشان میدهد که کاهش کلینکر فکتور میتواند علاوه بر مزایای فنی و زیستمحیطی، آثار مالی مهمی نیز برای شرکتها و صنعت سیمان ایجاد کند.
راهبردهای انجمن صنفی صنعت سیمان در مواجهه با ناترازی انرژی
همچنین در این مراسم علیاکبر الوندیان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان کشور، با اشاره به ضرورت مدیریت مصرف برق و گاز در صنعت سیمان، با تشریح برنامههای انجمن گفت: نخستین موضوع مورد توجه، بررسی و بازنگری استانداردها بوده است. در گام بعدی، با همکاری شرکت تحقیق و توسعه، نگاهی دقیق به روند تولید و کیفیت محصولات داشتیم تا اگر خلا یا ضعفی در این حوزه وجود دارد، شناسایی و برای اصلاح آن اقدام شود. موضوع بعدی، هدایت تولیدکنندگان به سمت بورس کالا بود. امروز حدود ۴۰ نام تجاری در بورس کالا تعریف شده که تاکید اصلی آنها بر سیمان آمیخته است. سیاست کلی ما این است که صنعت سیمان کشور بهتدریج به سمت تولید و عرضه گستردهتر سیمان آمیخته حرکت کند.
وی با اشاره به یکی از خلاهای موجود اظهار کرد: علاوه بر تولیدکننده، مصرفکننده نیز باید بداند چه سیمانی تولید میشود و چگونه باید از آن استفاده کند. بنابراین بهروزرسانی دانش مصرفکننده در این زمینه یک ضرورت است. در حال حاضر تنها حدود ۱۲ درصد از بازار سیمان کشور به سیمان آمیخته اختصاص دارد، در حالی که بیش از ۷۵ درصد بازار مربوط به سیمان تیپ دو است. این آمار نشان میدهد که در حوزه فرهنگسازی مصرف این نوع سیمانها عملکرد مطلوبی نداشتهایم و لازم است این ضعف جبران شود.
پیمان توکلی، مدیرعامل شرکت تحقیق و توسعه صنعت سیمان کشور نیز در این مراسم، اظهار کرد: در شرکتهای تابعه سیتا کاهش کلینکر فاکتور با جدیت در حال پیگیری است و به نتایج خوبی دست پیدا کردهاند. چشمانداز ما این است که در این زمینه و همچنین افزایش کیفیت سیمان تولیدی و با کسب تجربههای بیشتر و در زنجیره تولید سیمان، جایگاه خود را ارتقا دهیم.
در بخش پایانی این همایش، از شرکتهای سیمان خاش، فارس نو، زنجان، بهبهان، خاکستری، ارومیه، فارس و شاهرود بهدلیل عملکرد موثر در کاهش کلینکر فاکتور تقدیر بهعمل آمد. همچنین از شرکت سیمان بجنورد بهسبب عملکرد شاخص آن در ارتقای کیفیت سیمان تولیدی تجلیل شد و نشانهای تقدیر به مدیران عامل و نمایندگان این شرکتها اهدا شد.
