اکوایران: افزایش صادرات ویتنام و تایلند به آمریکا هم‌زمان با تشدید تعرفه‌های واشنگتن علیه چین، تردیدهایی درباره تغییر مسیر کالاهای چینی ایجاد کرده است. در حالی که آمریکا برخی از این جریان‌ها را ترانشیپمنت می‌داند، داده‌های تجاری نشان می‌دهد بخش مهمی از آن نتیجه جابه‌جایی واقعی تولید و بازآرایی زنجیره‌های تأمین است. وابستگی به نهاده‌های چینی و نبود قواعد شفاف مبدأ کالا، مرز میان تولید واقعی و دور زدن تعرفه‌ها را مبهم کرده است.

به گزارش اکوایران- افزایش چشمگیر صادرات کشورهای جنوب‌شرق آسیا به ایالات متحده در سال جاری، بار دیگر بحث‌ها درباره تغییر مسیر کالاهای چینی برای دور زدن تعرفه‌های آمریکا را داغ کرده است. در مرکز این بحث، کشورهایی مانند ویتنام و تایلند قرار دارند که هم‌زمان با تشدید تنش‌های تجاری میان واشنگتن و پکن، نقش پررنگ‌تری در زنجیره‌های تأمین جهانی پیدا کرده‌اند. دولت ایالات متحده، به‌ویژه در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، این کشورها را متهم کرده است که با اعلام نادرست مبدأ کالاها، به صادرکنندگان چینی کمک می‌کنند تا از تعرفه‌های سنگین آمریکا عبور کنند .

با این حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند آنچه امروز در داده‌های تجاری مشاهده می‌شود، الزاماً به معنای تقلب سازمان‌یافته نیست. پس از اعمال تعرفه‌های متقابل آمریکا در ماه آوریل، الگوهای تجارت جهانی دستخوش تغییر شده و شرکت‌های چندملیتی تلاش کرده‌اند ریسک‌های خود را با تنوع‌بخشی جغرافیایی به تولید کاهش دهند.

رشد_تجارت_تایلند_و_ویتنام_با_ایالات_متحده_و_چین

افزایش صادرات چین به ویتنام و تایلند، که بین ماه‌های مه تا اکتبر نزدیک به ۲۵ درصد رشد داشته، هم‌زمان با رشد صادرات کالاهای نهایی این کشورها به آمریکا رخ داده است، موضوعی که می‌تواند نشانه انتقال واقعی بخشی از فرآیند تولید باشد، نه تنها عبور کالاها بدون ارزش افزوده.

بررسی ترکیب کالاهای مبادله‌شده نیز تصویر پیچیده‌تری ارائه می‌دهد. داده‌ها نشان می‌دهد چین به طور عمده نهاده‌هایی مانند تراشه‌ها و پردازنده‌ها را به ویتنام و تایلند صادر کرده، در حالی که این کشورها کالاهای نهایی نظیر لپ‌تاپ، تلفن هوشمند و کنسول‌های بازی را به آمریکا فرستاده‌اند.

صادرات_تایلند_و_ویتنام_به_ایالات_متحده_از_واردات_از_چین_پیشی_میگیرد​

این الگو با راهبرد «چین به‌علاوه یک» هم‌خوانی دارد؛ راهبردی که شرکت‌ها بر اساس آن، مونتاژ یا تولید نهایی را به خارج از چین منتقل می‌کنند، اما همچنان به نهاده‌های چینی وابسته می‌مانند. به دلیل ماهیت جهانی زنجیره تأمین الکترونیک، تفکیک دقیق میان تولید واقعی و ترانشیپمنت غیرقانونی بسیار دشوار است.

در عین حال، نگرانی‌های آمریکا بی‌پایه نیست. برخی برآوردها نشان می‌دهد سالانه بین ۱۰ تا ۳۰ میلیارد دلار کالا به‌صورت ترانشیپمنت از چین منتقل می‌شود و بخش قابل توجهی از موارد کشف‌شده مربوط به کشورهای جنوب‌شرق آسیاست. پژوهش‌هایی که جریان‌های تجاری گذشته، به‌ویژه در دوره نخست جنگ تجاری آمریکا و چین را بررسی کرده‌اند، نشان می‌دهد بخشی از افزایش صادرات ویتنام به آمریکا بدون ارزش افزوده قابل توجه بوده است، هرچند این سهم نسبتاً محدود (حدود ۱۰ درصد) برآورد می‌شود.

در مجموع، شواهد موجود نشان می‌دهد افزایش نقش ویتنام و تایلند در تجارت جهانی ترکیبی از دو عامل است: از یک‌سو، تلاش واقعی شرکت‌ها برای بازآرایی زنجیره‌های تأمین و کاهش وابستگی مستقیم به چین، و از سوی دیگر، مواردی محدود اما واقعی از سوءاستفاده و ترانشیپمنت. نبود یک چارچوب شفاف و منطقه‌ای برای تعیین «مبدأ کالا» باعث شده مرز میان این دو پدیده مبهم بماند. تا زمانی که این ابهام برطرف نشود، مناقشه بر سر نقش جنوب‌شرق آسیا در دور زدن تعرفه‌های آمریکا همچنان ادامه خواهد داشت.