در ادبیات اقتصادی تعریفی وجود دارد به عنوان «کارتل» که به شرکتهایی گفته میشود که در یک رشتهٔ خاص فعالیت میکنند و با حفظ استقلال مالی و حقوقی خود با یکدیگر متحد میشوند و در مورد تقسیم بازار میان خود و حجم تولید و قیمت کالا با یکدیگر به توافق میرسند.
هدف کارتلها تسلط بر بازار یک کالای خاص از طریق تضعیف یا از بین بردن رقابت در بازار آن کالا توسط ایجاد انحصار است.
این همکاری طبیعتا میتواند جنبه بینالمللی نیز پیدا کند؛ «سازمان کشورهای صادرکننده نفت» یا همان اوپک، معروفترین و تأثیرگذارترین کارتل بینالمللی است. نهادی که در سال 1949 با همکاری ایران، ونزوئلا، عراق، کویت و عربستان شکل گرفت.
در تولد 60 سالگی این نهاد اثرگذار در حوزه انرژی، نگاهی به این چند دهه انداختهایم.