آمازون تا کجا می‌خواهد انحصارش را پیش ببرد؟

اکوایران: شرکت حقوقی فاکس‌گلاو، یک شرکت خصوصی ناظر بر بازار که پیشتر نیز فیس‌بوک را به دادگاه کشانده بود حالا یک هدف تازه پیدا کرده‌است. به گزارش فوربز این سازمان غیر انتفاعی واقع در لندن هفته‌ی پیش اعلام کرد که در نامه‌ای که به سازمان رقابت انگلستان فرستاده از آن‌ها خواسته است در رابطه با قصد آمازون برای خرید 1/7 میلیارد دلاری شرکت آی‌ربات تحقیق کند. آی‌ربات سازنده‌ی رومبا -جارو برقی‌های رباتیک خودکار- است.

این درخواست تنها دو ماه پس از آن مطرح شده است که کمیسیون تجارت فدرال آمریکا اعلام کرده که تحقیقات ضد انحصار خود را در مورد این معامله آغاز کرده است. این کمیسیون می‌گوید که نگران قدرت و برتری ناعادلانه‌ای است که آمازون می‌تواند به طور بلقوه با دانستن نقشه‌های خانه‌های مردم و اطلاعات دیگر درباره‌ی سبک زندگی‌شان به دست بیاورد. این معامله که آمازون از چندین ماه پیش خبر آن را اعلام کرده بود یکی دیگر از چندین شرکتی است که آمازون در طی سال‌های گذشته خریده است تا وارد عرصه‌های تجاری دیگر شود.

این نامه که به سازمان رقابت و بازار انگلستان ارسال شده و منحصراً با فوربز به اشتراک گذاشته شده است، آمازون را متهم به استفاده ناعادلانه از تسلط خود بر بازار برای از بین بردن رقبا در صنعت محصولات خانگی کرده است. در طول چند سال گذشته، آمازون با پلتفرم صوتی الکسا، زنگ‌های درب هوشمند رینگ، بلندگوهای اکو و نمایشگرهای هوشمند، به یک بازیکن قدرتمند در صنعت خانه‌های هوشمند تبدیل شده است.

در این نامه ۱۴ صفحه‌ای آمده است: « آمازون با استفاده از موقعیت‌ مسلط خود در چندین بازار مرتبط با هم، مانند گوگل و متا عمل می‌کند، قدرت بی‌رقیب خود در بازار را با افزایش حوزه‌های فعالیت‌ش حفظ و تقویت می‌کند. فاکس‌گلاو نگران است که خرید آی‌ربات نمونه دیگری از عادت آمازون برای «خفه کردن» ورود نوآوری و رقابت در بازارهای فعلی و در حال ظهور باشد.»

جاروبرقی رباتیک رومبا

در یک بیانیه سخنگوی آمازون، لورا گانینگ ویت، گفت که این شرکت «در حال همکاری با نهادهای تنظیم کننده‌ی مربوطه در تحقیقاتشان درباره‌ی این ادغام است.»

سازمان رقابت و بازار بلافاصله نظری در این باره نداد.

آمازون قبلاً راه خود را به چندین دسته جدید از کسب و کار‌ها باز کرده است – یا با خریدن شرکت‌های رقیب موقعیت خود را در زمینه‌های فعالیت‌ش تقویت کرده است. با خرید «هول فودز» به عرصه‌ی فروشگاه‌های مواد غذایی، با «وان مدیکال» به فناوری سلامت و با MGM به صنعت فیلم‌سازی.

فاکس‌گلاو می‌گوید خرید آی‌ربات می‌تواند به طور خاص به محصول آمازون به نام «استرو» مربوط باشد، یک ربات چرخ‌دارکوچک که در اطراف خانه پرسه می‌زند – شبیه به کاری که رومبا حین جارو کشیدن در خانه می‌کند. استرو سال گذشته رونمایی شد و در حال حاضر با قیمت 1000 دلار به طور محدود در دسترس است. فاکس‌گلاو می‌گوید آمازون می‌تواند برخی امکانات رومبا را روی استرو بگذارد و جاروبرقی رباتیک خود را در بازار جایگزین کند. این سازمان غیرانتفاعی آمازون را متهم می‌کند که از استراتژی «کپی‌کردن-خریدن-نابود کردن» استفاده می‌کند، استراتژی‌ای که در آن شرکت‌های بزرگ، شرکت‌های کوچک‌تر را برای دسترسی به فناوری یا داده‌هایشان خریداری می‌کنند، سپس پلتفرم‌هایشان را تعطیل می‌کنند.

ربات خانگی استرو محصول آمازون

سخنگوی آمازون گفت که این شرکت سابقه تعطیلی کسب و کارهایی که خریده ‌است را ندارد و به عنوان نمونه به «هول فودز» و «رینگ» اشاره کرد.

این نامه در حالی منتشر می‌شود که نهادهای تنظیم‌کننده‌ در سراسر جهان به مقابله با قدرت و نفوذ شرکت‌های بزرگ فناوری برخاسته‌اند. در ایالات متحده، ناظران بازار از غول‌های «سیلیکون ولی» از جمله گوگل و فیس‌بوک شکایت کرده‌اند، در حالی که قانون‌گذاران لوایحی را برای مبارزه با قدرت انحصاری بالقوه‌ی فروشگاه‌های اپلیکیشن و پلت‌فرم‌های تبلیغات اینترنتی ارائه کرده‌اند.

درباره‌ی آمازون، بیشتر تلاش مبارزه با انحصار بر روی داده‌هایی است که این شرکت از فروشندگان در پلتفرم خود جمع آوری می‌کند. در سال 2020، جف بزوس، بنیانگذار و مدیر عامل سابق آمازون، در مقابل کنگره حاضر شد تا به سؤالاتی در مورد اطلاعاتی که این شرکت جمع‌آوری می‌کند و همچنین مزیت ناعادلانه‌ای که در فروش محصولات خودش در پلتفرم متعلق به خودش دارد پاسخ دهد.

فاکس‌گلاو گفت که به جای نهادهای مربوطه در سایر کشورها، به سازمان رقابت و بازار انگلستان نامه نوشته است زیرا این سازمان قبلاً اقدامات ضد انحصاری مهمی را علیه شرکت‌های بزرگ فناوری انجام داده است. در حالی که نهادهای تنظیم‌کننده‌ دیگر کشور تنها به جریمه‌ی مالی بسنده کرده‌اند. سازمان رقابت و بازار در نوامبر گذشته متا  -شرکت مادر فیس‌بوک- را مجبور کرد موتور جستجوی گیف Giphy را بفروشد. این اولین باری بود که یک نهاد تنظیم کننده معامله‌ی یک غول فناوری سیلیکون ولی را فسخ می‌کند. متا ماه گذشته پس از عدم موفقیت در دادگاه‌های تجدید نظر گفت که تصمیم این سازمان را می‌پذیرد.

فاکس‌گلاو تا به حال گام‌های مهمی در جهت پاسخگو کردن شرکت‌های بزرگ فناوری برداشته است. این موسسه با استفاده از دعواهای حقوقی دولت بریتانیا را مجبور کرد قرارداد 23 میلیون پوندی اداره‌ی ملی سلامت را با شرکت Palantir برای مدیریت اطلاعات بیماران را لغو کند. این سازمان غیرانتفاعی همچنین از متا به دلیل آسیب روانی برای مدیران محتوا در کنیا شکایت کرد.

کوری کرایدر، مدیر و یکی از بنیانگذاران فاکس‌گلاو، به فوربز گفت که یک پیام برای جف بزوس، مالک آمازون و همچنین شرکت هوافضا Blue Origin ، دارد.

«مبارزه با رقابت تجاری را متوقف کن. همین‌قدر کافی‌است. تو می‌توانی هر تعداد موشک که می‌خواهی به فضا بفرستی، اما از تلاش برای مالکیت همه جنبه‌های اقتصاد، جامعه و زندگی خصوصی ما دست بردار.»