شکل گیری حباب در بازارهای مختلف، در نهایت به زیان عده زیادی از سرمایه‌گذاران تمام می شود. اقتصاددان ها همواره تلاش می کنند حباب های بعدی را پیش بینی کرده و روشی برای جلوگیری از شکل گیری آنها بیابند. سرمایه گذاران باید به نشانه های تشکیل حباب در بازارها توجه کنند.

حباب از دید اقتصاددان ها

شما حاضرید چه میزان پول برای یک دسته گل لاله پرداخت کنید؟ چند دلار؟ یک صد دلار؟ یک میلیون دلار چطور؟ احتمالاً پاسخ شما منفی است. برای این خانه یا بخشی از مالکیت یک وب سایت فروش ملزومات حیوانات خانگی چقدر حاضرید پول بدهید؟ در زمان‌های مختلف، گل لاله، خانه یا بخشی از سهام وب سایت پتس دات کام، به قیمتی بسیار بالاتر از آنچه ارزش داشتند فروخته شدند. در هر مورد، قیمت ها پیوسته رشد کرد و ناگهان سقوط کرد. اقتصاددان ها این فرایند را حباب می نامند. اما در جریان شکل گیری حباب و ترکیدن آن چه روی می دهد؟ برای درک بهتر این موضوع، از گل لاله شروع می کنیم. در سده هفدهم، هلند وارد عصر طلایی شد. در دهه ۱۶۳۰ آمستردام به یک بندر و مرکز تجاری مهم تبدیل شده بود. کشتی های هلندی از آسیا کالا وارد می‌کردند تا با فروش آن در اروپا سود کسب کنند بنابراین آمستردام محل فعالیت تجار و معامله‌گران ثروتمند شده بود. آنها برای نشان دادن ثروت خود، در خانه‌های بزرگ که با باغ‌های گل احاطه شده بود زندگی می‌کردند. به طور خاص، برای یک گل، یعنی گل لاله تقاضا بسیار بالا بود. گل لاله با کشتی های تجاری که از آسیا می‌آمدند به اروپا آورده شد به همین دلیل این گل یک گل عجیب محسوب می‌شد که پرورش آن دشوار بود زیرا ممکن بود سال‌ها طول بکشد تا یک شاخه گل لاله پرورش یابد. در دهه ۱۶۳۰ شیوع یک ویروس خاص در گل های لاله سبب شد برخی از این گل‌ها بسیار زیباتر شوند. در این گل ها، گلبرگ ها به شکل چند رنگ و شبیه شعله آتش در می‌آمدند. این نوع گل های لاله، کمیاب تر از گل های لاله معمولی بودند در نتیجه قیمت آنها شروع به رشد کرد و همزمان بر محبوبیت آنها افزوده شد. خیلی زود این نوع گل ها مورد توجه همگان قرار گرفت و جنون گل لاله آغاز شد. جنون زمانی رخ می‌دهد که قیمت ها شروع به رشد می کنند و همزمان، خریداران حاضر هستند میزانی بالا پول برای کالایی پرداخت کنند که قیمت آن بسیار بالاتر از ارزش ذاتی آن است. نمونه اخیر این پدیده، جنون دهه ۱۹۹۰ در حوزه سهام شرکت های اینترنتی است. در آن زمان، سهام وبسایت های جدید و هیجان انگیز، مانند گل های لاله سده هفدهم، مورد توجه قرار گرفت و همه مایل بودند تعدادی از آنها داشته باشند. هرچه بر تعداد متقاضیان گل های لاله افزوده می شد قیمت ها بالاتر می رفت. در یک زمان یک شاخه گل لاله به قیمت ۱۰ برابر دستمزد سالانه یک پیشه ور ماهر فروخته شد.

 

حلقه بازخورد در بازار سهام

در بازار سهام، قیمت سهم ها بر مبنای عرضه و تقاضای سرمایه‌گذاران تعیین می‌شود. معمولاً هنگامی که به نظر می‌رسد سود شرکت در آینده بالا می‌رود، قیمت سهام آن رشد می‌کند و سرمایه‌گذاران به خرید تعداد بیشتری از آن سهم اقدام می‌کنند در نتیجه قیمت ها به دلیل افزایش تقاضا رشد می کند. این پدیده ممکن است به "حلقه بازخورد" منجر شود یعنی سرمایه گذاران دچار هیجان می شوند و قیمت سهام به بالاتر از ارزش ذاتی آن افزایش می یابد. نتیجه این فرآیند، شکل گیری حباب است. تمام آنچه برای پایان جنون و ترکیدن حباب لازم است، یک درک جمعی از این واقعیت است که قیمت سهم یا گل لاله به سطوح بسیار بالاتر از ارزش واقعی آن رسیده است. این همان اتفاقی بود که برای هر دو مورد جنون رخ داد. ناگهان تقاضا از میان رفت و قیمت ها به شدت کاهش یافت. حباب ترکید و بازار سقوط کرد. تحلیلگران تلاش می‌کنند علل شکل‌گیری حباب را پیش بینی کنند و راهی برای جلوگیری از تشکیل آن بیابند. جنون گل لاله یک مثال روشن از تحولاتی است که به شکل گیری حباب منجر می‌شود. این مثال می‌تواند به ما کمک کند نمونه‌های جدیدتر حباب از جمله حباب قیمت املاک در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ را درک کنیم. رونق و رکود همچنان در اقتصادها رخ می‌دهد بنابراین همزمان با آنکه منتظر شروع جنون بعدی و ترکیدن حباب بعدی هستید، یک دسته گل لاله برای خود بخرید و از این واقعیت لذت ببرید که مجبور نیستید پول خیلی زیادی برای آن پرداخت کنید.