روند تغییرات اشتغال رسمی و غیررسمی از ابتدای دهه ۷۰ تاکنون چگونه بود؟

دو عامل مهم رشد شغل زیرزمینی در کشور چیست؟

گزارش آماری «اکوایران» از وضعیت اشتغال غیررسمی در کشور را ببینید.

 

 

افزایش آمار اشتغال غیررسمی در ایران

اقتصاد غیر رسمی؛ اقتصادی که شامل آن دسته از فعالیت هایی می شود که مالیات و بیمه را دور می زنند. به تعبیری اقتصاد غیررسمی همه فعالیت های اقتصادی ای هستند که از دید مقامات رسیم به دلایل پولی، نظارتی و نهادی پنهان هستند.

اشتغال غیررسمی هم ذیل اقتصاد رسمی قرار دارد شاغلانی که فاقد حمایت بیمه ای هستند.

بر اساس آمار در سال ۹۷ از حدود ۲۳ میلیون و ۸۰۰ هزار شاغل کشور ۱۶ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر آنها بیمه هستند و حدود ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر بیمه نیستد. یعنی ۲۹ درصد جمعیت شاغل غیررسمی.

روند جمعیت شاغلان بیمه نشده تا اواسط دهه افزایشی بود. از سال ۸۶ اشتغال غیررسمی نزولی شد اما ازابتدای دهه ۹۰ شیب افزایش جمعیت شاغلان بیمه نشده در اقتصاد بیشتر افزایش یافت.

 در حالی از ابتدای دهه جاری اشتغال غیررسمی رو به رشد است اما رشد جمعیت شاغل یک روند خطی را طی می کند. به عبارتی احتمالا در سال های اینده سهم شاغلان زیرزمینی نسبت به اشتغال رسمی بیشتر خواهد شد.

 

علت افزایش اشتغال غیررسمی چیست؟

نتیجه مطالعات انجام شده نشان می دهد، یکی از عوامل موثر افزایش اشتغال غیررسمی به رابطه آن با حداقل دستمزد واقعی بر می گردد.

هر چقدر حداقل دسددتمزد واقعی بیشتر شود، اگرچه قدرت خرید نیروی کار بیشددتر می شود، ولی کارفرمایان در بخش رسدمی از عهده پرداخت د ستمزد بالاتر بر نخواهند آمد و بدنبال آن  سعی می کنند وارد بخش غیرر سمی شده و پنهان و به دور از دید مقامات قانونی فعالیت کنند. بنابرایو، انتظار می رود با افزایش حداقل د ستمزد واقعی،  سهم اشتغال غیررسمی افزایش یابد.

در عین حال، با توجه به تاثیر پذیری بازار کار از متغیرهای اقتصادی به ویژه نرخ رشد اقتصادی، به نظر می رسد افزایش جمعیت شاغلان غیررسمی ناشی از تجربه رشد منفی حدود ۶ درصدی اقتصاد در اوایل دهه ۹۰ باشد. به این دلیل که بازار کار همیشه با یک تاخیر فاز چندساله پس از افزایش یا کاهش نرخ رشد اقتصادی خود را نشان می دهد.