به گزارش اکوایران، در شرایطی که در حال حاضر گمان نمی‌رود که عربستان در حال ساخت سلاح هسته‌ای باشد، اما ریاض به خاطر لفاظی‌هایش در مورد توسعه برنامه هسته‌ای، ذخایر اورانیوم و اجازه‌ندادن به بازرسی‌های بین‌المللی، یک خطر اشاعه محسوب می‌شود. دولت عربستان گفت که قصد دارد توانایی غنی‌سازی اورانیوم خود را با استفاده از سنگ معدن استخراج‌شده داخلی برای سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای توسعه دهد. این مسئله نگرانی‌هایی ایجاد کرده که ممکن است عربستان در پی تولید سلاح هسته‌ای باشد.

به نوشته نیوزویک، دستیابی عربستان سعودی به سلاح هسته‌ای خطرناک و غیرقانونی است. عربستان سعودی می‌تواند و باید گام‌هایی فنی برای کاهش این خطر بردارد؛ از جمله افزایش دسترسی بازرسان بین‌المللی هسته‌ای. اما برای رفع قطعی هرگونه شک‌وتردید در مورد اهداف هسته‌ای خود، عربستان باید بدون تأخیر به معاهده منع سلاح‌های هسته‌ای (تی‌پی‌ان‌دبلیو) پیوسته و از این طریق، تمام فعالیت‌های تسلیحاتی هسته‌ای، از جمله توسعه، استفاده و تهدید به استفاده از آن را پایان دهد.

نگرانی‌های بین‌المللی

در حالی که خطر استفاده از تسلیحات هسته‌ای به دلیل تهدید روسیه به استفاده از این تسلیحات و افزایش تنش‌های هسته‌ای شبه‌جزیره کره در بالاترین حد خود قرار دارد، باید تمام تلاش‌ها برای جلوگیری از اشاعه بیشتر تسلیحات هسته‌ای انجام شود.

تسلیحات اتمی اثرات وحشتناک منحصربه‌فردی دارند. آنها سلاح‌های کشتارجمعی هستند که غیرنظامیان بی‌گناه بی‌شماره را کشته، اجساد را سوزانده، چشم‌ها را از حدقه درآورده و طی نسل‌ها بازماندگان را به بیماری‌های ناشی از تشعشعات و آسیب‌های روانی مبتلا می‌کنند. یک سلاح هسته‌ای ۳۰۰ کیلوتنی (یک سلاح هسته‌ای معمولی در زرادخانه‌ها) که بر روی ریاض انداخته شوند، فوراً می‌تواند نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر را کشته و تقریباً یک‌چهارم میلیون مرد، زن و کودک دیگر را مجروح کند و در شعاع ۶.۳ کیلومتری از مرکز انفجار، باعث سوختگی درجه ۳ شود. همان‌طور که متخصصان پزشکی بارها هشدار داده‌اند، هیچ پاسخ بهداشتی و درمانی مناسبی برای چنین فاجعه‌ای وجود ندارد.

در حالی که عربستان سعودی، مانند سایر کشورهای مجهز به سلاح هسته‌ای تلاش می‌کند تا به جامعه بین‌المللی اطمینان داده که سلاح هسته‌ای را فقط برای بازدارندگی و حفظ صلح می‌خواهد، حمله روسیه به اوکراین به وضوح مشکلات مربوط به ادعای بازدارندگی را نشان داده است. این نظریه استراتژیک مبتنی بر این پیش‌فرض نادرست است که رهبران کشورهای مجهز به سلاح هسته‌ای همیشه منطقی و به نفع دولت خود عمل کرده و مقاصد خود را به وضوح اعلام می‌کنند تا دشمنانشان بتوانند بر آن اساس پاسخ دهند. احتمال خطای انسانی، محاسبات نادرست یا سوءتفاهم‌هایی که همیشه وجود داشته و دارد و ما را در گذشته به آستانه جنگ هسته‌ای کشانده است و اکنون با افزایش استفاده از هوش مصنوعی محتمل‌تر شده، نادیده گرفته می‌شود.

اطمینان‌سازی ریاض

صرف‌نظر از اینکه عربستان سعودی چه بهانه‌ای بیاورد، واقعیت ساده این است که تسلیحات هسته‌ای بر اساس قوانین بین‌المللی ممنوع هستند. عربستان سعودی عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ۱۹۶۸ است که امضاکنندگان را از دستیابی به تسلیحات هسته‌ای منع می‌کند. با این حال ریاض در حالی که در مذاکرات شرکت داشت، هنوز به معاهده منع تسلیحات هسته‌ای ۲۰۱۷ نپیوسته است.

تی‌پی‌ان‌دبلیو تنها معاهده‌ای است که تمام فعالیت‌های مربوط به تسلیحات هسته‌ای را کاملاً ممنوع کرده و مسیری را برای حذف آنها و همچنین ایجاد یک ساختار بین‌المللی برای کمک به قربانیان استفاده و آزمایش سلاح‌های هسته‌ای و پاکسازی محیط‌های آلوده می‌سازد. این معاهده در سال ۲۰۱۷ توسط ۱۲۲ کشور در سازمان ملل به تصویب رسید. در سال ۲۰۲۱ قوت قانونی کامل یافت و اولین نشست بزرگ خود را در سال ۲۰۲۲ برگزار کرد؛ جایی که یک برنامه اقدام جهت پیشبرد به سمت خلع سلاح به تصویب رسید. تاکنون اقدامات شامل ایجاد یک کارگروه تخصصی راستی‌آزمایی خلع سلاح هسته‌ای و یک گروه مشاوره علمی بین‌المللی متشکل از ۱۵ متخصص برجسته علمی برای مشاوره به کشورهای عضو برای اجرای معاهده و انجام تحقیقات جدید است.

اگر قرار باشد ریاض به این معاهده تاریخی بپیوندد، می‌تواند پادمان‌های بین‌المللی قوی‌تری را اتخاذ کند؛ همان‌طور که سایر اعضای تی‌پی‌ان‌دبلیو انجام داده‌اند و نگرانی‌ها در منطقه و فراتر از آن را برطرف کردند.

اولین قدم برای دستیابی به این هدف، پیوستن عربستان سعودی به تی‌پی‌ان‌دبلیو در اولین فرصت است.