امروز در صحن شورای شهر گزارش درآمد و هزینه بهار سال 1402 شهرداری تهران توسط خزانه دار شورا قرائت شد،گزارشی که با تحسین برخی اعضاء شورا و کنایه هایی به منتقدان مدیریت شهری همراه بود، فارغ از این حاشیه ها آنچه مهم است نحوه پرشدن خزانه بلدیه توسط مدیران شهرداری است بر همین اساس قانونگذار ارائه گزارش درآمد و هزینه شهرداری برای آگاهی عموم شهروندان را مورد توجه قرار داده است تا شهروندان نسبت به عملکرد مالی شهرداری آگاهی پیدا کنند.

بهروز شیخ رودی؛معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران با اشاره به ارقام و اعداد گزارش درآمد و هزینه سه ماه نخست سال 1402 شهرداری تهران به خبرنگار اکو ایران گفت: از مجموع 17 هزار و 905 میلیارد تومان منابع خزانه شهرداری تهران در بهار امسال تنها رقمی بالغ بر 12 هزار میلیارد تومان نتیجه اقدامات و اراده مدیریت شهری است، در این مدت رقمی بالغ بر 5 هزار و 695 میلیارد تومان از محل سهم شهرداری از مالیات بر ارزش افزوده تامین شده و مبلغ 111 میلیارد تومان هم از محل تسهیلات و اخذ وام تامین شده است، که این دو منبع مالی چندان به اراده و اقدام ویژه ای از سوی شهرداری نیاز نداشته اند، جالب است به این نکته توجه کنیم که بر اساس گزارش درآمد و هزینه  بهار سال 1401 شهرداری تهران منابع حاصل از سهم مالیات بر ارزش افزوده بالغ بر 1 هزار و 917 میلیارد تومان بوده است که این رقم در سال جاری با 197 درصد افزایش به رقم 5 هزار و 695 میلیارد تومان رسیده و مربوط به سهم شهرداری از مالیات ارزش افزوده ای است که روزانه شهروندان بابت خرید خدمات و کالاها به دولت پرداخت می کنند و دولت هم بر اساس قانون سهم شهرداری را به صورت ماهانه پرداخت می کند.

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری با اشاره به مهم ترین منابع درآمدی موثر در پرکردن خزانه شهرداری افزود: در بهار امسال سهم شهرداری از مالیات بر ارزش افزوده با 32 درصد سهم اولین منبع در تامین مالی خزانه شهرداری به شمار می رود و پس از آن عوارض مازاد بر تراکم با سهم 16.3 درصدی در جایگاه دوم تامین مالی شهرداری ایستاده است و پس از آن عوارض ارزش افزوده طرح های توسعه شهری با سهم 13.6 درصدی در جایگاه سوم ایستاده است و ما شاهد آن هستیم که بالغ بر 61.7 درصد از منابع خزانه شهرداری تهران از سه منبع مالیات بر ارزش افزوده،مازاد تراکم و ارزش افزوده طرح های توسعه شهری تامین شده است یعنی رقمی بالغ بر 11 هزار و 46 میلیارد تومان و وقتی به سهم 5 هزار و 695 میلیارد تومانی مالیات بر ارزش افزوده از این رقم و مجموع منابع تحصیل شده توسط شهرداری در سه ماهه نخست امسال نگاه می کنیم پی می بریم که این تحسین ها و تاکید بر نقش اراده مدیریت شهری در تامین منابع مالی خزانه شهرداری بیشتر به تعارفات و تمجیدات رایج شورانشینان از شهرداری شباهت دارد.

معاون محاسبات و پایش عملکرد شورای پنجم با اشاره به عدم درج برخی ارقام در گزارش درآمد و هزینه شهرداری تهران به اکو ایران گفت: در گزارش درآمد و هزینه ارائه شده از سوی شهرداری تهران متاسفانه درآمد ناشی از عدم تامین پارکینگ درج نشده است و رقمی هم که از محل این درآمد تحصیل شده درج نشده این در حالی است که در گزارش برای عوارض مستحدثات واقع در محوطه املاک (آلاچیق، پارکینگ مسقف و استخر) ردیف مجزایی پیش بینی شده است اما بر خلاف گزارشات پیشین ردیف درآمد ناشی از عدم تامین پارکینگ در این گزارش وجود ندارد که این موضوع شفافیت در وصول و ثبت درآمدها از یکسو و اختصاصی بودن این درآمد که از جمله منابع درآمد و هزینه مشخص بر اساس قانون  است  زیر سوال می رود،   بر اساس قانون شهرداری باید درآمد حاصل از عدم تامین پارکینگ را صرف ساخت پارکینگ های عمومی کند،اما با عدم ثبت و گزارشگری منابع حاصل از این درآمد نمی توان درباره هزینه کرد درست و قانونی آن اظهار نظر کرد. علاوه بر این بر اساس آنچه در لایحه گزارش تفریغ بودجه سال 1401 ثبت شده ، شهرداری تهران در ابتدای سال 1402 رقمی بالغ بر 8 هزار و 536 میلیارد تومان وجه نقد به عنوان  مازاد درآمد بر هزینه داشته که از سال 1401 به سال 1402 منتقل شده است اما در گزارش درآمد و هزینه خرداد ماه 1402 که از سوی شهرداری به شورا ارائه شده رقمی برای مازاد درآمد بر هزینه یا سایر منابع مالی ناشی از واگذاری دارایی های مالی ثبت نشده که این موضوع شفافیت، ثبت منابع و گزارشگری دقیق شهرداری به شورا را دچار خدشه می کند، زیرا این رقم در زمره منابع خزانه به شمار می رود و باید در چارچوب بودجه سال 1402 مطابق مصوبه شورا هزینه شود،اما ما شاهد آن هستیم که متاسفانه این رقم ثبت نشده ، موضوعی که اصل شفافیت و گزارشگری دقیق مالی شهرداری را زیر سوال می برد!

شیخ رودی در ادامه با اشاره به تغییر عنوان ردیف منابع حاصل از مازاد تراکم به خبرنگار اکو ایران گفت: پس از سالها ردیف اعتباری که منابع حاصل از عوارض  مازاد تراکم پایه را شهرداری در آن ثبت و گزارش می داد در گزارش درآمد و هزینه سال 1402 تغییر عنوان پیدا کرده و ما شاهد آن هستیم که برای منابع حاصل از عوارض مازاد تراکم پایه از عنوان تراکم تا حد مجاز طبق مصوبات مراجع تصویب کننده طرح های توسعه شهری و کمیسیون ماده 5 استفاده کرده اند که این تغییر عنوان در اصل موضوع یعنی منابع حاصل از عرضه تراکم و تراکم فروشی تغییری ایجاد نمی کند، زیرا این تراکم در زمره مازاد تراکم پایه به شمار می رود و شهرداری عوارض تراکم پایه را همراه با عوارض زیربنا در صدور پروانه از مودیان خود اخذ می کند و این تغییر عنوان عوارض مازاد تراکم پایه با حذف کلمه مازاد و پایه از ابتدا و انتهای کلمه تراکم و افزودن عبارت تا حد مجاز طبق مصوبات مراجع تصویب کننده طرح های توسعه شهری در ماهیت محتوایی و فرم مازاد تراکم تغییری ایجاد نمی کند، زیرا اگر این تراکم مجاز به شمار می آمد که نیازی به مصوبه کمیسیون ماده 5 نداشت،فارغ از این تغییر عناوین که پیش تر از این هم از سوی زاکانی شاهد خلق مفاهیم و عبارات جدیدی به جای شهرفروشی و... بودیم، شهرداری تهران در بهار سال 1402 رقمی بالغ بر 2 هزار و 922 میلیارد تومان تراکم فروخته است، تراکمی که از این به بعد احتمالا شهردار تهران با این تغییر عنوان ها دیگر حتی یک سانتی متر فروختن آن را انکار نخواهد کرد و با استناد به بودجه و تغییر عنوان ردیف عوارض مازاد تراکم خواهد گفت تراکم تا حد مجاز طبق مصوبات مراجع تصویب کننده طرح های توسعه شهری و کمیسیون ماده 5 واگذار شده و این تراکم فروشی نیست! البته که علی رغم این جدال ها و تغییر عنوان ها باید بگوئیم که رقم منابع تحصیل شده خزانه شهرداری از تراکم در بهار سال 1402 نسبت به بهار سال 1401 برابر با 145 درصد افزایش پیدا کرده است و ما شاهد آن هستیم که رقم 1 هزار و 192 میلیارد تومانی حاصل از عوارض مازاد تراکم پایه در بهار سال 1402 با تغییر عنوان این ردیف به تراکم تا حد مجاز طبق مصوبات مراجع تصویب کننده طرح های توسعه شهری در بهار 1402 به رقم 2 هزار و 992 میلیارد تومان رسیده است، شاید بتوان گفت احتمالا این تغییر عنوان برای خزانه شهرداری برکت هم داشته است!

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری با اشاره به سهم واگذاری دارایی های سرمایه ای در تامین مالی خزانه شهرداری به خبرنگار اکو ایران گفت:در بهار امسال سهم واگذاری دارایی های سرمایه ای در پر کردن خزانه شهرداری حدود 1.6 درصد بوده است و از این محل رقمی بالغ بر 282 میلیارد تومان جذب خزانه شهرداری شده است، رقمی که بخش عمده آن ناشی از فروش اموال غیر منقول شهرداری با 262 میلیارد تومان درآمد حاصله بوده و شهرداری تنها توانسته است 17 درصد برش تکلیف مصوب شورا را در موضوعاتی که کاملا تحت اراده مدیران شهرداری است را اجرایی و عملیاتی نماید ولی ما شاهد آن هستیم که برخی اعضاء شورا از مدیران شهری بابت آنچه تحت تاثیر مولفه های بازار وشرایط اقتصادی بازارها تحصیل شده تقدیر و تشکر می کنند،حال آنکه مدیران شهری در تحقق بودجه بخش واگذاری دارایی های سرمایه ای یعنی فروش سهم شهرداری در پروژه های سرمایه گذاری و املاک شهرداری در چارچوب بودجه مصوب در بهار 1402 عملکرد چندان مطلوبی نداشته اند.