به گزارش اکوایران، در اواخر هفته گذشته، الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون زندانی روسیه، با حکم سختی مواجه شد: پس از اینکه دادگاه او را با مجارات 19 سال حبس در یک مستعمره محکوم کرد، او بلافاصله به سلول مجازات در مکان مورد نظر فرستاده شد.

طبق آنچه در گزارش سی‌ان‌ان آمده، این در تضاد کامل با سرنوشت یوگنی پریگوژین، رئیس گروه مزدور واگنر بود. در ماه ژوئن، پریگوژین شورش نافرجامی را رهبری کرد که بزرگترین چالش را برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در بیش از دو دهه حکومت ایجاد کرد. در حالی که نیروهای پریگوژین در نزدیکی مسکو توقف کردند، پوتین با چهره‌ای خشمگین در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که کسانی که در مسیر «خیانت» هستند مجازات خواهند شد. تقریباً دو ماه بعد، در مورد رئیس واگنر، چیزی کاملا برعکس رخ داد. 

پاداش پوتین به «خیانت» پریگوژین

واضح است که بهای رویارویی با پوتین متغیر است. شاید تعجب آورتر این باشد که پریگوژین از زمان شورش ژوئن حتی دچار تنزل رتبه نیز نشده است.

تنها چند هفته پس از شورش، پریگوژین در حاشیه نشست اخیر روسیه و آفریقا در سن پترزبورگ ظاهر شد و با یکی از مقامات جمهوری آفریقای مرکزی (CAR) دست داد.

مطمئناً رئیس مزدور ژست رزمی نمی‌گرفت: در حالی که مشترکان کانال تلگرامی او به دیدن او در لباس‌های استتار و تاکتیکی عادت کرده‌اند، پریگوژین با یک پیراهن پولو و شلوار جین مامان دیده شد. 

بیچاره دیپلمات روسی که باید توضیح دهد که چرا پریگوژین - که نیروهایش هواپیمای نظامی روسیه را سرنگون کردند و سربازان ارتش روسیه را در راهپیمایی خود به سمت پایتخت کشتند - همچنان آزاد است.

معیار دوگانه پوتین در برخورد با مخالفان خودی و غیرخودی

این دقیقاً همان چیزی است که کریستین امانپور، خبرنگار CNN، با آندری کلین، سفیر روسیه در بریتانیا، درباره منظره عجیب و غریب ظاهر جدید پریگوژین پس از شورش گفت‌و‌گو کرد.

کلین اذعان داشت که شورش واگنر ممکن است نوعی «خیانت بزرگ» باشد. اما سفیر در ادامه توضیح داد که پوتین تصمیم گرفته است که «گذشته را فراموش کند و او را ببخشد!».

امانپور اما کلین را بیشتر تحت فشار قرار داد و از او پرسید: آنچه من می‌خواهم بدانم این است که چرا افرادی مانند کارا مورزا و الکسی ناوالنی به دلیل اعتراض لفظی و مخالفت با دولت روسیه در زندان هستند، اما پریگوژین، که سعی کرد مرتکب کودتا علیه کرملین، شاید حتی علیه خود رئیس جمهور شود - آن هم یک کودتای مسلحانه - هنوز در روسیه آزادانه زندگی می‌کند؟ از او در دیدار با رهبران آفریقا در جریان نشست این هفته در سن پترزبورگ عکس گرفته شد، چرا او به جرم خیانت در زندان نیست؟

کلین در ابتدا طفره رفت و گفت که به خاطر نمی‌آورد که سربازان روسی در جریان شورش واگنر جان باخته باشند. با فشار امان پور، کلین پذیرفت که هیچ توضیحی ندارد. ناظران نیز به دنبال توضیحاتی درباره آینده پریگوژین هستند.

نیاز پوتین به پریگوژین

کارشناسان بر این باورند که رئیس واگنر هنوز برای پوتین ارزش دارد، حتی اگر اعتبارش نزد پوتین به‌شدت کاهش یافته باشد.

کانداس روندو، مدیر فیوچر فرانت‌لاین، یک سرویس اطلاعاتی منبع باز در اندیشکده نیوآمریکا، می‌گوید: سهام پریگوژین در کرملین به وضوح ضربه خورده است. اما از آنجایی که پوتین سهام بیشتری را پس از شورش از دست داد، به نظر می‌رسد او معتقد است که برخی از فایده‌ها در حفظ پریگوژین باقی مانده است.

روندو گفت که هوش تجاری پریگوژین - و مهارت او در پنهان کردن دستاوردهای تجاری از طریق شبکه مبهم شرکت‌های مخفی و عملیات فراساحلی - مزیتی برای روسیه پوتین است آن هم در زمانی که از تحریم‌های اقتصادی گسترده غرب ضربه خورده است.

او گفت: «در این مرحله، شبکه‌های شرکت‌های پریگوژین بهترین بیمه‌ای هستند که پوتین برای حفظ اقتصاد جنگی روسیه دارد. اما به احتمال زیاد برای همیشه به همین شکل باقی نمی‌ماند - در نهایت چیزی باید به شما بدهد. و پس از انجام این کار، شانس خوبی وجود دارد که شاهد رویدادهای دیدنی بیشتری در نزدیکی مرز بین لهستان و بلاروس باشیم.

مقصد مزدوران واگنر

اشاره روندو، به نقل مکان اخیر برخی از رزمنده‌های واگنر به بلاروس بود. این اقدام - که ظاهراً بخشی از توافقی است که برای پایان دادن به شورش ژوئن انجام شده است - قبلاً زنگ خطر را در لهستان، یکی از اعضای ناتو در همسایگی بلاروس به صدا درآورده است.

ماتئوش موراویسکی، نخست وزیر لهستان اخیراً گفته است که 100 نیروی واگنر به سمت نوار باریکی از زمین بین لهستان و لیتوانی حرکت می‌کنند و قصد دارند خود را به عنوان مهاجر معرفی کنند.

دقیقاً مشخص نیست که چه تعداد از نیروهای واگنر در بلاروس هستند و آیا آنها به تسلیحات سنگین دسترسی دارند یا خیر. اما به نظر می‌رسید که موراویسکی به یک سناریوی بالقوه برای شیطنت واگنر اشاره می‌کند: ترویج نوعی بی‌ثباتی در امتداد مرز شرقی ناتو.

رد پای آفریقایی واگنر

برنامه‌های پریگوژین در یک زمینه همچنان فعال خواهد ماند: کشورهای آسیب‌پذیر و بی‌ثبات در آفریقا، جایی که واگنر قبلاً یک‌سری عملیات را انجام داده است.

پریگوژین در سخنانی پس از نقل مکان مزدوران واگنر به بلاروس، پیشنهاد کرد که بر روی بازار اصلی آفریقا متمرکز بماند.

پریگوژین در پیام صوتی به‌اشتراک‌گذاشته‌شده در تلگرام گفت: برای اطمینان از عدم وجود راز و گفتگوهای پشت پرده، به شما اطلاع می‌دهم که گروه واگنر به فعالیت خود در آفریقا و همچنین در مراکز آموزشی در بلاروس ادامه می‌دهد. 

نیروهای پریگوژین در حال حاضر در فعالیت‌های سودان دخیل هستند - جایی که واگنر به شبه‌نظامیان در حال نبرد با ارتش سودان کمک می‌کرد - و به طور گسترده در جمهوری آفریقای مرکزی و در لیبی عملیات انجام داده است.

او همچنین ممکن است فرصت‌هایی را در نیجر احساس کند، پس از کودتای نظامی اخیر که تهدید به ایجاد یک بحران بزرگ منطقه‌ای شد، پریگوژین در یک پیام تلگرامی اخیر اشاره کرد که واگنر ممکن است آماده ارائه خدمات خود در آنجا باشد.

نقاب استعمارستیزی پریگوژین در آفریقا

پریگوژین گفت: «آنچه در نیجر اتفاق افتاد، سال‌ها در جریان بوده است. «استعمارگران سابق در تلاش هستند تا مردم کشورهای آفریقایی را تحت کنترل خود نگه دارند. برای کنترل آنها، استعمارگران سابق این کشورها را مملو از تروریست‌ها و گروه‌های راهزن مختلف می‌کنند. بنابراین یک بحران امنیتی عظیم ایجاد می شود.»

 او گفت: «جمعیت آسیب می‌بیند. و این همان (دلیل) عشق به گروه واگنر است، این کارایی بالای واگنر است. زیرا هزار سرباز واگنر قادر به برقراری نظم و نابودی تروریست‌ها هستند و از آسیب رساندن آن‌ها به جمعیت غیرنظامی کشورها جلوگیری می‌کنند.

و اینجاست که همه چیز می‌تواند در روسیه جالب‌تر شود. به نظر می‌رسد پریگوژین با سرپیچی از پوتین و فرار از مجازات، یک مرکز ثقل رقابتی برای کرملین ساخته و آن را تا اکنون حفظ کرده است.

کرملین در محاصرهٔ مینی‌پریگوژین‌ها

در تحلیل اخیر، تاتیانا استانووایا، کارشناس ارشد مرکز اوراسیا کارنگی روسیه، گفت که پریگوژین عملاً «ساختار قدرت عمودی» - سیستم قدیمی حکومت پوتین از بالا به پایین - را کنار گذاشته است.

او نوشت: «ساختار قدرت عمودی» پوتین که بسیار پیرامون آن بحث می‌شد ناپدید شد. اکنون به جای یک دست قوی، ده‌ها مینی‌پریگوژین وجود دارد، و اگرچه ممکن است از رهبر واگنر قابل پیش بینی‌تر باشند، اما خطر کمتری ندارند. همه آن‌ها به خوبی می‌دانند که زمان آن رسیده که سلاح به دست گرفته و برای نبرد برای قدرت آماده شوند.