اولین نتایج توافق نانوشته تهران و واشنگتن؛ ایران چگونه به کنترل تورم جهانی کمک کرد؟

به گزارش اکوایران، در حالی که ایران و ایالات متحده قدم‌های دیپلماتیک محتاطانه‌ای برمی‌دارند، بازگشت به توافق هسته‌ای منقضی شده‌شان همچنان یک چشم انداز دور است. اما برای بازارهای جهانی نفت، یک معامله هم‌اکنون در حال اجرا است.

ماه‌ها دیپلماسی محرمانه بین دو کشور منجر به پیشرفت در: تبادل زندانیان، رفع انسداد دارایی‌های مسدود شده و احتمالاً تغییرات در غنی‌سازی اورانیوم ایران شده است. همچنین به نظر می‌رسد که آن‌ها یک توافق غیر رسمی در مورد جریان نفت برقرار کرده اند.

مقامات آمریکایی به طور خصوصی اذعان می‌کنند که به تدریج اجرای برخی از تحریم‌ها را بر فروش نفت ایران کاهش داده‌اند. تهران تولید خود را به بالاترین سطح از زمان شروع مجدد تحریم‌ها در پنج سال پیش بازگردانده است و بیشترین حجم نفت خود را در یک دهه اخیر به چین ارسال می‌کند. مقامات ایرانی مطمئن هستند که به زودی تولید بیشتری خواهند داشت.

به نوشته بلومبرگ، این جریان عرضه به کاهش قیمت نفت کمک می‌کند، که این هفته در لندن به زیر 85 دلار در هر بشکه کاهش یافت و پس از سال ها تورم افسارگسیخته، تا حدی به مصرف کنندگان و بانک‌های مرکزی آرامش داد. پایین نگه داشتن قیمت بنزین - در حال حاضر نزدیک به 4 دلار برای هر گالن - ممکن است به کمپین انتخاب مجدد جو بایدن در سال 2024 کمک کند.

هلیما کرافت، مدیر استراتژی جهانی کالا در آر‌بی‌سی کپیتال در نیویورک، گفت: «این یک ترفند کلاسیک در دیپلماسی انرژی است: برقراری توافقات برای به دست آوردن بشکه‌های بیشتر. وقتی نیاز به بشکه‌های بیشتر در بازار باشد، منافع اقتصادی آمریکا و ایران همسو می‌شود.»

صادرات نفت خام و میعانات گازی از ایران/ منبع‌: تانکر ترکرز

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که ایالات متحده همچنان به اجرای دقیق چارچوب محکم تحریم‌های نفت و سایر تحریم ها علیه ایران ادامه می‌دهد و خاطرنشان کرد که سطح صادرات نفت ایران به طور منظم در واکنش به قیمت‌ها و عوامل دیگر در نوسان است.

هیچ یک از این دو کشور انتظار ندارند به‌زودی توافق 2015 را احیا کنند - که توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا کنار گذاشته شد؛ توافقی که به جمهوری اسلامی اجازه می‌داد در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود آزادانه نفت بفروشد.

با این حال، در هفته‌های اخیر آنها به تفاهم درباره تبادل احتمالی زندانیان و انتقال 6 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران که در کره جنوبی بلوکه شده است، دست یافته‌اند - تحولاتی که دولت بایدن اصرار دارد با موضوع افزایش صادرات نفت ایران مرتبط نیستند. حتی گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه ایران به طور قابل توجهی سرعت تولید اورانیوم غنی شده با درجه تسلیحات را کاهش داده است.

تنش زدایی آزمایشی در حال اثرگذاری بر تجارت نفت است. واشنگتن همچنان خریدها توسط بسیاری از مشتریان پیش از تحریم ایران مانند کره جنوبی، ژاپن یا کشورهای اروپایی را تحمل نمی کند، اما نسبت به افزایش فروش به چین آرام است.

شرکت اطلاعات بازار کپلر تخمین می‌زند که فروش نفت ایران به بزرگترین واردکننده جهان به 1.5 میلیون بشکه در روز رسیده است که بیشترین میزان در یک دهه گذشته است. تانکر ترکرز، یک شرکت مشاور دیگر، گفت که صادرات ایران به چین بیش از 2 میلیون بشکه در روز است.

بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی در پاریس، تولید ایران در ماه جولای به 3 میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح از سال 2018 است.

فرناندو فریرا، مدیر ریسک ژئوپلیتیک در شرکت انرژی راپیدان در واشنگتن، گفت: «بایدن مایل است در ازای محدود کردن ذخایر اورانیوم توسط ایران ، صادرات نفت را نادیده بگیرد. علاوه بر این، «کاخ سفید خوشحال خواهد شد که بشکه‌های بیشتری را در بازار ببیند که به حفظ قیمت‌ها کمک می‌کند.»

جواد اوجی، وزیر نفت ایران اخیرا به کمیسیون انرژی مجلس گفت که دولت انتظار دارد تولید خود را در هفته‌های آینده به 3.4 میلیون بشکه برساند. به گفته افرادی که مستقیماً از این موضوع مطلع هستند، این میزان ممکن است تا پایان سال به 3.6 میلیون بشکه افزایش یابد.

اگر ایران به این هدف دست یابد - فقط چند صد هزار بشکه کمتر از ظرفیت 3.8 میلیون بشکه‌ای قبل از تحریم – تهران در صورت نهایی شدن یک توافق رسمی با آمریکا هم نفت بیشتری برای فروش نخواهد داشت.

کرافت گفت: «آن‌ها در حال نزدیک شدن به سطوح قبل از ترامپ هستند. این سوال وجود دارد که چقدر بیشتر می‌توانند بفروشند. سوال این است که «اجرای حداقلی تحریم‌ها» در چه مقطعی عملاً به معنای «لغو تحریم‌ها» است؟

افزایش فروش نفت یکی از ملموس‌ترین نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد ایران – که طی سال‌ها انزوا از نظر مالی رنج برده است – پس از شروع به ترمیم روابط خود با رقبای منطقه‌ای و تقویت روابط با قدرت پیشرو آسیا، بار دیگر خود را در صحنه جهانی نشان می‌دهد.

این افزایش عرضه در لحظه‌ای شکننده برای بازارهای جهانی نفت رخ می‌دهد، که رشد اقتصادی و تقاضای چین برای سوخت کاهش یافته است، و این تحول تلاش‌های همتایان ایران در ائتلاف اوپک پلاس برای افزایش قیمت‌ها را تضعیف می‌کند.

عربستان سعودی، رهبر اوپک، تولید نفت خود را در تابستان به میزان قابل توجه یک میلیون بشکه دیگر در روز کاهش داد. با این حال، قیمت‌های آتی برنت از زمان رسیدن به بالاترین سطح شش ماهه در اوایل آگوست، 5 درصد کاهش یافته است.

کریستف رول، تحلیلگر ارشد مرکز سیاست انرژی جهانی دانشگاه کلمبیا، گفت: برای سعودی‌ها، بازگشت ایران به بازار «در حال حاضر مشکل بزرگی نیست، اما پتانسیل تبدیل شدن به یک مشکل بزرگ را دارد».

اینکه جمهوری اسلامی بتواند صادرات خود را حفظ کند یا حتی افزایش دهد، در ابتدا به این بستگی دارد که چقدر نفت بیشتری می‌تواند از انبارها خارج کند. بر اساس گزارش کپلر، ایران در این ماه مجموعاً 16 میلیون بشکه نفت در خشکی و روی تانکرها را ارسال کرده است و 80 میلیون بشکه دیگر باقی مانده است.

اما با توجه به اینکه اکثر خریداران بالقوه هنوز خارج از محدوده هستند، ایران در نهایت به اشتهای چین متکی خواهد بود.

پکن به دلیل تخفیف‌های سنگینی که تهران برای رقابت با قیمت‌های روسیه برای محموله‌های خود اعمال می‌کند، بیشتر به خرید نفت ایران تشویق شده است و با خرید آن‌ها ذخایر استراتژیک خود را پر می‌کند. معامله گران می گویند که دو گرید اصلی نفت ایران در حال حاضر با تخفیف 10 دلاری نسبت به برنت در هر بشکه معامله می‌شوند.

بشکه‌های ایران با قیمتی بسیار کمتر از بشکه‌های عربستان سعودی معامله می‌شوند/ منبع: آرگوس مدیا

اما مصرف چین هم تحت فشار است، زیرا این کشور با بحران‌هایی از بیکاری جوانان گرفته تا آشفتگی در بخش‌های املاک و بانکداری خود دست و پنجه نرم می‌کند.

اد مورس، مدیر بخش تحقیقات کامودیتی در سیتی گروپ گفت: «میزان ذخیره‌سازی چین در یک مقطع زمانی کاهش می‌یابد. رشد تقاضا در خارج از چین هم نزدیک به پایان است.»

در نهایت، موانع لجستیکی وجود دارد. محدودیت‌های دسترسی به سیستم بانکی بین‌المللی، دریافت پول را برای ایران دشوار می‌کند و بدون سرمایه‌گذاری خارجی، برای افزایش ظرفیت تولید با مشکل مواجه خواهد شد.

همچنین، تهران که به دلیل تحریم‌ها از حمل و نقل بین المللی و بیمه منع شده است، باید نفتکش‌های کافی را از «ناوگان شبح» برای حمل محموله‌های خود پیدا کند.

این کشتی‌ها - اغلب نفتکش‌های فرسوده و بدون بیمه که برای جلوگیری از شناسایی، فرستنده‌های خود را غیرفعال می‌کنند - برای روسیه نیز ضروری هستند که پس از تهاجم به اوکراین از سیستم کشتیرانی متعارف جهانی محروم شده است.

فریرا از راپیدان گفت: «آیا نفتکش‌های کافی برای جابجایی محموله‌های هر دو آن‌ها وجود خواهد داشت؟ »