تورمی ترین دهه اقتصاد ایران

شاید برایتان جالب و البته غم انگیز باشد که بدانید در تورمی ترین دهه اقتصاد ایران در طول ۸۰ سال گذشته زندگی کرده اید. آمارهای رسمی نشان می دهد که متوسط قیمت‌ها در دهه ۹۰ تقریبا ۹ برابر شد و بزرگ‌ترین کاهش ارزش پول ملی در این دهه ثبت شده است.

تورم یا رشد سطح عمومی قیمت‌ها یکی از آشناترین پدیده‌های اقتصادی در میان ایرانی‌هاست. بیماری مزمنی که تقریبا به جز دهه ۴۰ در تمام آمارهای ثبت شده در ۸۰ سال گذشته منعکس شده است.

تورم در دهه ۴۰

به نظر می‌رسد دهه ۴۰ یک استثنا در تاریخ اقتصادی ایران است. رشد‌های دو‌رقمی و تورم‌های زیر ۵ درصد به مدت یک دهه ادامه یافت تا شاهد یک جهش اقتصادی و یک تغییر چشمگیر در اقتصاد کشور باشیم. نرخ تورم طی این دهه به  حدود ۱۷ درصد رسید تا پایین‌ترین نرخ تورم دهه‌ای ثبت شود.

در دهه ۵۰ با بالارفتن قیمت نفت، تولید نفت در ایران به حدود ۶ میلیون بشکه در روز رسید تا ایران به چهارمین تولید‌کننده بزرگ نفت بدل شود. در این دوران درآمد‌های نفتی از ۳۴ میلیون دلار در سال ۱۳۳۳ به بیش از ۲۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۵۴ جهش کرد، درامد های که با ایجاد یک فضای انبساطی در اقتصاد ایران مولد تورم های دورقمی شد. سال ۱۳۵۶، تورم بر قله ۲۵.۱ درصدی ایستاد،‌ این روند به سال های بعد از انقلاب نیز سرایت کرد. اگر چه دهه ۶۰ تورم بالای ۳۰ درصد را ندید و بیشترین تورم خود را در سال ۶۷ رقم زد که این مسئله تا حدودی به شرایط جنگ مربوط بود اما دهه هفتاد،‌تورم افسار پاره کرد،‌ سال هایی که یکی پس از دیگری طی میشد و تورم بلای غیرقابل درمان شده بود. سال ۷۴، تورم بی سابقه ۴۹.۴ درصدی بر سر اقتصاد ایران سایه افکند، تداوم این روند تا سال های دهه هشتاد نیز ادامه داشت،‌هرچندی شاید کمی از تب تورم کم شده بود اما بازهم شاهد تورم بالای ۲۰ درصد در این دهه بودیم.

دهه ۹۰ دوره جدیدی در اقتصاد ایران است

تحریم‌های همه‌جانبه با ایجاد بی‌ثباتی‌های سیاسی و اقتصادی موجب ‌شد تا افق اقتصاد ایران در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد و کاهش درآمد‌های ارزی فیتیله جهش در نرخ ارز را روشن کرد. همه این اتفاقات باعث شد تا با در نظر گرفتن تورم ۴۵ درصدی برای سال ۹۹، تورم دهه ۹۰ به رقم بی‌سابقه ۷۸۶ درصد برسد تا رکورد جدیدی در تورم دهه‌ای ایران به ثبت برسد.

به نظر می‌رسد با توجه به رشد بالای متغیرهای پولی و سرکوب ابزار کنترل نرخ تورم و کسری بودجه فزاینده، امسال هم شاهد تورم نسبتا بالایی خواهیم بود. بدون اصلاحات ساختاری و بالارفتن کیفیت سیاست‌گذاری در کنار لغو تحریم‌ها، نمی‌توان تغییر چشم‌گیری در وضعیت تورمی اقتصاد ایران مشاهده کرد.