افت صادرات برق؛ تغییر در ترکیب مصرف داخل

به گزارش اکو ایران، شاخص‌های کلان اقتصادی و اجتماعی کشور در مهر ماه امسال منتشر شد. در این آمار به شاخص‌های کلی اقتصادی ایران اشاره شده است. در بخش انرژی به روند تولید صادرات و فروش بخش‌های مختلف انرژی در ایران پرداخته شده است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد مصرف برق در داخل کشور در این سال‌ها روند صعودی داشته که در تجارت آن تغییرات چشمگیری را رقم زده است.

افت کم‌سابقه سهم مصرف خانگی از برق

به طور کلی مصرف برق در چند شاخه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. شاخه‌های بررسی شده از سوی مرکز آمار ایران در خصوص مصرف داخلی عبارتند از: خانگی، عمومی، کشاورزی، صنعتی، روشنایی معابر و سایر مصارف.

 طبق داده‌های مرکز آمار ایران، در سال گذشته فروش کل برق در داخل کشور برابر با 316 هزار و 631 میلیون کیلو وات ساعت بوده که نسبت به سال قبل خود 3.5 درصد بیشتر شده و مسیر صعودی سال‌های گذشته را ادامه داده است.

در این میان مصرف خانگی در کل سال 1401 معادل با 100 هزار و 233 میلیون کیلو وات ساعت به ثبت رسیده است. این رقم نسبت به سال‌های قبل در بالاترین مرتبه خود قرار داشته و روندی صعودی را از سال 1396 تاکنون پیموده است. 

با این حال سهم آن از کل فروش داخل در کمترین سطح بازه 6 ساله قرار گرفته است. در همین خصوص سهم مصرف خانگی از کل فروش داخلی برابر با 31.6 درصد بوده و در مقابل سهم مصرف غیر خانگی (سهم بخش‌های دیگر در داخل به جز مصرف خانگی) به 68.4 درصد رسیده است. 

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد کاهش سهم مصرف خانگی در عین رشد حجم آن می‌تواند در نتیجه‌ی رشد بالای مصرف غیر خانگی از برق باشد.
طبق داده‌های مرکز آمار ایران در سال 1401 رشد مصرف خانگی نسبت به سال 1396 برابر با 18.4 در صد بوده در حالی که این رشد در بخش غیر خانگی معادل با 26.5 درصد به ثبت رسیده است. در ادامه بررسی‌های آماری از وضعیت تجارت برق در ایران حاکی از کاهش شتاب صادرات این کالا در کشور بوده است.

افت صادرات، رشد واردات

به طور کلی آمار تجارت یک کالا می‌تواند نشان‌دهنده‌ وضعیت تعادل عرضه و تقاضای آن باشد. به علاوه میزان ارزآور بودن آن کالا برای اقتصاد کشور را نیز مشخص می‌کند.

طبق داده‌های مرکز آمار ایران میزان صادرات برق در سال گذشته برابر با 4 هزار و 937 میلیون کیلو وات ساعت بوده است که نسبت به سال قبل از خود 13.6 درصد کاهش یافته است. حجم صادرات برق به طور کلی تا سال 1398 روندی صعودی و پس از آن روندی نزولی داشته است و نسبت به سال 1398 به مقدار 38.5 درصد کاهش یافته است. طبق آمارها صادرات برق در سال گذشته در کمترین سطح خود در شش سال اخیر قرار داشته است.

در مقابل میزان واردات برق در سال گذشته 4 هزار و 41 میلیون کیلو وات ساعت بوده که نسبت به سال قبل از خود 34 درصد افزایش داشته است. روند این شاخص تا سال 1398 نزولی بوده اما پس از آن خلاف جهت صادرات حرکت کرده و روندی صعودی را رقم زده است.

در همین خصوص میزان واردات برق نسبت به سال 1398 رشد خیره‌کننده‌ی 204 درصدی را به ثبت رسانده و در بالاترین سطح خود در شش سال اخیر قرار گرفته است.

آمار صادرات و واردات برق کشور نشان می‌دهد که در 6 سال اخیر ارزآوری از ناحیه‌ی صادرات این کالا کاهش قابل‌توجهی داشته است. در تحلیل این اتفاق برخی معتقدند کاهش صادرات و افزایش واردات می‌تواند حاکی از این باشد که عمده‌ی برق تولیدشده در کشور صرف جبران افزایش مصرف برق داخلی می‌شود.