به گزارش اکوایران؛ کشور چین یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران شناخته می‌شود. در ده ماه نخست سال 97، حجم صادرات غیر نفتی ایران به این کشور بالغ بر 7 میلیارد دلار بوده است. این رقم در 10 ماه ابتدایی سال 98 به سطح 6 میلیارد دلار کاهش یافته است. در سال 98 تحریم‌های نفتی غرب در ایران تشدید شده است. بنابراین یکی از دلایل کاهش حجم صادرات ایران به چین را می‌توان به تشدید این تحریم‌ها نسبت داد.

 در مدت زمان مشابه طی سال 99 این روند کاهشی ادامه‌دار شده، اما همچنان در سطح 6 میلیارد دلار باقی مانده است، این رقم پایین‌ترین سطح صادرات ایران به چین در شش سال گذشته محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد دلیل کاهش صادرات ایران به چین در سال 99 به شیوع کرونا و اخلال در تجارت جهانی مربوط بوده است. در سال 1400 به دنبال بهبود وضعیت تجارت جهانی، حجم صادرات ایران به کشور چین با سرعت زیاد افزایش پیدا کرده است. البته دلیل مهم‌تر این‌ رشد در صادرات ایران به چین، امضا و اجرا تعهد مشترک بین این دو کشور در سال 1400 بوده است.

این افزایش در صادرات ایران به چین طی ده ماه نخست 1401 ادامه‌دار شد. به بیان دقیق‌تردر 10 ماه نخست سال 1401، حجم صادرات ایران به چین به بیش از 12 میلیارد دلار رسید. این رقم بیشترین حجم صادرات ایران به چین در 6 سال بررسی شده محسوب می‌شود. رویه فزاینده صادرات ایران به چین در ده ماه نخست امسال پایدار نبوده و مجدد به سطح 11 میلیارد دلار بازگشته است.

در این گزارش ارزش صادرات غیر نفتی ایران به چین در 10 ماه نخست سال طی سال های 97 تا 1402 بررسی شده است.

سند همکاری 25 ساله ایران و چین در یک نگاه

در سال 94 پرونده امضا یک معاهده بین ایران و چین باز و از سال 98 به صورت جدی­‌تر پیگیری شد. در واقع این معاهده یک سند همکاری بین ایران و چین بوده که هدف از آن رسیدن به یک توافق سیاسی، استراتژیک و اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین بیان شده است. این سند در سال 99 در هیئت دولت ایران بررسی و تصویب شد. در نهایت نیز ظریف در فروردین سال 1400 این سند را امضا کرده و در زمستان این سال همکاری مشترک بین ایران و چین آغاز شده است.

photo_2024-02-05_06-11-310000

کاهش صادرات ایران به چین از سال 97 تا سال 99

کشور چین به عنوان یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری ایران شناخته می‌شود. در 10 ماه نخست سال 97 ارزش صادرات ایران به چین معادل 7 میلیارد و 583 میلیون دلار بوده است. در 10 ماه ابتدایی سال 1398 به دنبال تشدید تحریم‌­های نفتی علیه ایران، حجم صادرات به چین حدود 6 میلیارد و 201 میلیون دلار شده است. این رقم در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال 97 کاهش 18 درصدی داشته است.

در سال 99 بیماری کرونا که از چین آغاز شده بود به سراسر کشورهای جهان سرایت کرد. به دنبال گسترش این بیماری قرنطینه‌های خانگی اعمال شده و تجارت جهانی تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش یافت. ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در ده ماه اول سال 99 مجموع حجم صادراتش به چین در مقایسه با همین بازه زمانی در سال 98، کاهش 2 درصدی داشته است.

بدین ترتیب در 10 ماه نخست هر سال، از سال 97 تا سال 99 ارزش دلاری صادرات ایران به چین نزولی بوده و هر سال نسبت به سال گذشته با کاهش رو‌به‌رو شده است. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا این رویه پایدار مانده است؟

افزایش 89 درصدی صادرات ایران و چین در سال 1400

مشاهده داده‌­های منتشر شده توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران خبر از آن می‌دهد که رویه کاهش صادرات ایران به چین که از سال 97 تا سال 99 ادامه داشته، پایدار نمانده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در10 ماه نخست سال 1400 ارزش دلاری صادرات کشور به چین به بیش از 11 میلیارد دلار رسیده است. این رقم در مقایسه با ده ماه ابتدایی سال 99 افزایش 89 درصدی داشته است. اما دلیل رشد صادرات ایران به جمهوری خلق چین در این بازه چه بوده است؟

شواهد حاکی از آن است که یکی از دلایل این افزایش می­‌تواند کاهش اثرات همه‌گیری کرونا و بهبود تجارت جهانی باشد. اما به نظر می‌رسد دلیل اصلی این افزایش را باید در رویداد دیگری دنبال کرد. در فروردین 1400 یک معاهده مشترک بین چین و ایران با هدف افزایش روابط اقتصادی، بازرگانی و تجاری دو کشور به امضا رسید. به نظر می­‌رسد این پدیده توانسته میزان صادرات ایران به چین را با سرعت قابل‌توجهی افزایش دهد.

افزایش صادرات کالاهای ایرانی به چین که از سال 1400 آغاز شده بود، در سال 1401 نیز ادامه داشت و در 10 ماه نخست این سال به 12 میلیارد و 591 میلیون دلار رسید. این رقم بیشترین ارزش صادرات ایران در یک دوره 10 ماه به چین از سال 97 تا دی 1402 بوده است.

ارزش دلاری صادرات ایران به چین در ده ماه نخست سال 1402 بار دیگر به سطح 11 میلیارد دلاری بازگشت و کاهش 7.8 درصدی را تجربه کرد. همانطور که دیده می­شود افزایش صادرات کشور به چین پایدار نبوده است. اما باید دید با اجرای فازهای دیگر این قرارداد صادرات بهبود پیدا می­کند و یا همچنان کاهش خواهد یافت؟