دو برداشت از رشد طلا، دلار، مسکن و تورم کالاها

به گزارش اکوایران، قیمت مسکن در شهر تهران از ابتدای سال گذشته یا به عبارتی انتهای 1400 تا دی ماه سال جاری، حدود 134 درصد افزایش داشته است. این درحالیست که در این بازه زمانی قیمت دلار و طلا کمتر از قیمت مسکن افزایش یافته است. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد سطح عمومی قیمت‌ها در 22 ماه گذشته عقب‌تر از رشد قیمت مسکن، طلا و دلار بوده است.

در مقابل در مقایسه 10 ماهه یا به عبارتی از ابتدای امسال، رشد قیمت مسکن در تهران حدود یک دوم رشد سطح قیمت‌ها بوده و طلا و دلار نیز کمتر از سطح عمومی قیمت‌ها و مسکن رشد داشته‌اند. به عبارت دیگر در حالی که در 22 ماه گذشته تورم از افزایش قیمت دارایی‌ها عقب‌تر بوده اما در بازه زمانی 10 ماه نخست امسال تورم از آن‌ها جلوتر افتاده است.

با توجه به اینکه آمار قیمت مسکن تهران تا انتهای دی ماه منتشر شده، قیمت طلا، دلار و تورم نیز تا انتهای دی ماه محاسبه شده است. از همین رو افزایش قیمت طلا و ارز در روزهای اخیر در محاسبات آورده نشده است.

افزایش بیش از 2 برابری قیمت مسکن در تهران از سال گذشته تا کنون

بر اساس آخرین آمار منتشر شده از درگاه ملی آمار، میانگین هر یک متر خانه در شهر تهران حدود 77 میلیون تومان اعلام شده است. آمارها حاکی از آن است که شاخص قیمت مسکن در تهران در انتهای دی ماه 1402 به رقم 280.4 رسیده که در مقایسه با انتهای سال 1401 حدود 15.4 درصد رشد را نشان می‌دهد. این درحالیست که شاخص مذکور نسبت به انتهای سال 1400 حدود 134 درصد رشد کرده است به عبارت دیگر قیمت مسکن در شهر تهران طی 22 ماه اخیر بیش از 2.3 برابر شده است.

این امر نشان می‌دهد جهش بزرگ قیمت مسکن در سال گذشته باعث شد تا در سال جاری شاهد افزایش قیمت بالایی در قیمت مسکن نباشیم و حتی در چند ماه تورم ماهانه مسکن منفی هم برآورد شد. به گفته برخی از کارشناسان افزایش شدید قیمت مسکن در سال گذشته موجب رکود در این بازار و سکون قیمت ها شده است. البته در 10 ماه نخست امسال مسکن همچنان نسبت به طلا و دلار افزایش قیمت بالاتری را تجربه کرده است.

بیش از 97 درصد تورم از ابتدای 1401

از سوی دیگر، رشد شاخص قیمت مصرف کننده که حاکی از رشد سطح عمومی قیمت‌ها یا اصطلاحا تورم است، نشان می‌دهد این شاخص طی 10 ماهه ابتدایی سال جاری حدود 28 درصد رشد کرده است. در مقابل رشد 22 ماهه شاخص قیمت مصرف کننده حاکی از تورمی حدود 97 درصد است، به بیان ساده‌تر از ابتدای سال 1401 تا پایان دی ماه امسال سطح عمومی قیمت ها در کشور نزدیک به دو برابر شده است.

البته تورم مذکور بر اساس میانگین وزنی هر یک از کالاهای مصرفی در سبد خانوار محاسبه شده است. چنانچه بخواهیم می‌توانیم تورم کالاهای خوراکی را در نظر نگیریم و تورم کالاهای غیرخوراکی مانند مسکن، خدمات و حمل و نقل را بسنجیم. داده‌ها نشان می‌دهد اقلام غیرخوراکی از انتهای 1401 تا دی ماه سال جاری به طور میانگین حدود 30 درصد رشد کرده است. درحالیکه اگر بازه مورد بررسی را فراتر ببریم و از انتهای سال 1400 به بررسی آمار بپردازیم، تورم رقم خورده در بخش غیرخوراکی به 87 درصد می‌رسد.

قیمت طلا بیش از 105 درصد رشد کرده است

وضعیت بازار دارایی‌ها کمی متفاوت با تورم بوده است. آمارها حاکی از آن است که در پایان دی ماه سال جاری قیمت هر گرم طلا 18 عیار حدود 2 میلیون و 670 هزار تومان بوده است. همچنین در پایان سال 1401 قیمت هر گرم طلا حدودا 2 میلیون و 500 هزار تومان ثبت شده است درحالیکه بر اساس آمارها در انتهای سال 1400 قیمت این دارایی کمتر از 1 میلیون و 300 هزار تومان بود. 

به عبارت دیگر قیمت طلا در 10 ماهه ابتدایی سال جاری حدودا 6.8 درصد و طی 22 ماه اخیر تقریبا 105 درصد رشد پیدا کرده است. 

از سال گذشته تا دی 1402 دلار چقدر افزایش یافته؟

آمارها از نرخ ارز در بازار آزاد نشان می‌دهد قیمت دلار در پایان دهمین ماه سال جاری نزدیک به 54 هزار تومان رقم خورده است. این درحالیست که در پایان سال 1400 قیمت دلار در محدوده 27 هزار تومان بوده و در پایان سال گذشته حدودا به 50 هزار تومان رسید. 

البته شایان ذکر است که تلاش شده تا آمارهای مورد بررسی مربوط به انتهای هر یک از مقاطع زمانی مورد بررسی باشد اما بهرحال با توجه به اینکه شرایط اجتماعی و اقتصادی ثابت نیست، قطعا نوسان در میانه بازه‌های مورد بررسی وجود دارد. به عبارت دیگر گاها اعداد مورد بررسی، بالاتر یا پایین‌تر از ارقام این گزارش بوده‌اند. 

بررسی داده‌ها از نرخ ارز، حاکی از آن است که نرخ ارز از ابتدای سال 1401 تا دی 1402 حدودا 100 درصد رشد کرده یا به عبارت دیگر حدود دو برابر شده است. این درحالیست که طی 10 ماهه ابتدایی سال جاری نرخ رشد دلار حدود 6.7 درصد رقم خورده است. 

برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند دلار در ایران به عنوان یک کالای معمولی نیست که با افزایش قیمت، تقاضا برای آن کاهش پیدا کند. بلکه با افزایش قیمت، افراد اقدام به خرید بیشتر می‌کنند و همین موضوع منجر به ایجاد یک چرخه‌ای از افزایش قیمت دلار می‌شود. در مقابل برخی از منتقدان ایراد می‌کنند که دلار نیز مانند هر یک از کالاها، دارای یک بازار است بنابراین باید با بالاتر بردن قیمت آن، از افزایش آن جلوگیری شود. 

شایان ذکر است که تحت شرایط مختلف اقتصادی ممکن است هر یک از سناریوهای پیش تعریف شده در اقتصاد ایران در مقاطعی وجود داشته باشد که بررسی کارشناسانه آن به عهده اقتصاددانان است. 

نکته مهم آن است که طی 10 ماهه ابتدایی سال جاری، نرخ تورم و نرخ رشد قیمت مسکن در تهران، سرعت بیشتری از نرخ رشد دلار و طلا داشته است. این درحالیست که بررسی 22 ماهه موارد بررسی شده نشان می‌دهد قیمت طلا و دلار و مسکن در تهران از سرعت رشد سطح عمومی قیمت‌ها بیشتر بوده است. 

کارشناسان عنوان می‌کنند یکی از دلایل این موضوع می‌تواند به سیاست تثبیت نرخ ارز در سال جاری علی‌رغم رشد سطح عمومی قیمت‌ها مرتبط باشد. جهش نرخ ارز در روزهای اخیر مثالی از اذعان کارشناسان است مبنی بر آنکه هرگاه سطح قیمت‌ها در اقتصاد رو به افزایش باشد، چنانچه قیمت ارز متناسب با سطح قیمت‌ها رشد نکند تقاضا برای آن افزایش یافته و باعث ایجاد فشار تقاضا می‌شود.