زلزله سیاسی «نگهبان اسرائیل» بر اندام بی‌بی؛ چرا مخالف بزرگ برجام ناگهان تغییر جهت داد؟

به گزارش اکوایران، چاک شومر، رهبر اکثریت سنا، اواخر هفته گذشته در سخنرانی خود علنا از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل انتقاد کرد و بر جدایی دولت بایدن و حزب دموکرات از رهبر اسرائیل مهر تایید زد.

زلزله سیاسی «نگهبان اسرائیل»

شومر روز پنجشنبه در یک سخنرانی طولانی در مجلس سنا گفت: «نخست وزیر نتانیاهو با ترجیح بقای سیاسی خود بر منافع اسرائیل راهش را گم کرده است.» او در حالی که خواستار برنامه‌ریزی برای انتخابات زودهنگام شد بارها بر حمایت خود از اسرائیل و مردمش تاکید کرد.

به نوشته بن کاسپیت، تحلیل‌گر المانیتور، چاک شومر، بلندپایه‌ترین مقام منتخب یهودی در ایالات متحده و حامی دیرینه و سرسخت اسرائیل، سومین دموکرات بلندپایه‌ای است که این رویکرد سیاسی جدید را برای تمایز بین نتانیاهو و متحدان افراطی او در مقابل اسرائیلی‌ها بیان می‌کند.

کامالا هریس، معاون رئیس جمهور در مصاحبه‌ای با سی‌بی‌اس نیوز در 8 مارس گفت: «برای ما مهم است که بین کابینه اسرائیل با مردم اسرائیل تمایز قائل شویم یا حداقل آن‌ها را یکی ندانیم.» روز بعد، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای با ام‌اس‌ان‌بی‌سی گفت که نتانیاهو «بیشتر از کمک به اسرائیل به اسرائیل آسیب می‌زند.» و گفت که او ممکن است مستقیماً از تریبون کنست، با مردم اسرائیل صحبت کند.

یکی از سفرای سابق اسرائیل در ایالات متحده که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «هیچ دموکراتی در کل سنای آمریکا وجود ندارد که طغیان علنی او علیه بنیامین نتانیاهو دردناک‌تر، غافلگیرکننده‌تر و دراماتیک‌تر از چاک شومر باشد».

این دیپلمات که سال‌ها با نتانیاهو کار کرده بود، افزود: «شومر در طول دوران حرفه‌ای خود از نتانیاهو حمایت می‌کرد و هرگز علیه نخست وزیر صحبت نکرد. سخنرانی او که از نتانیاهو می‌خواهد استعفا دهد زیرا دیگر نمی‌تواند اسرائیل را رهبری کند، یک زلزله است.»

میزان خشم نتانیاهو در واکنش‌های تند حزب لیکود و همکاران سیاسی او، از جمله امیر اوهانا، رئیس کنست و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی راست افراطی اسرائیل، منفور دولت بایدن منعکس شد. حزب لیکود در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اسرائیل یک جمهوری بی‌ثبات نیست، بلکه یک دموکراسی مستقل و با افتخار است که نخست وزیر نتانیاهو را انتخاب کرده است. انتظار می‌رود سناتور به کابینه اسرائیل احترام بگذارد و آن را تضعیف نکند.»

حتی بنی گانتز، رقیب نتانیاهو که اکنون در کابینه جنگ او نشسته است، از نخست وزیردفاع کرد. گانتز، رهبر حزب وحدت ملی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «شومر دوست اسرائیل است که حتی این روزها به اسرائیل کمک می‌کند، اما او در اظهارات خود اشتباه کرد. اسرائیل یک دموکراسی قوی است و فقط شهروندانش رهبری و آینده آن را تعیین خواهند کرد. هرگونه مداخله خارجی در این موضوع اشتباه و غیرقابل قبول است.»

تعداد کمی از قانونگذاران آمریکایی در طول این سال‌ها به اندازه شومر از نتانیاهو حمایت کرده‌اند. پیوند بین آنها زمانی به بهترین شکل نشان داده شد که نتانیاهو در سال 2015 در تلاش برای بسیج حمایت کنگره آمریکا علیه توافق هسته‌ای دولت اوباما با ایران به او مراجعه کرد. در آن زمان، فعالان راست‌گرای یهودی در نیویورک تظاهرات کردند و تابلوهایی را برافراشتند که در آن دموکرات نیویورک را «نگهبان اسرائیل» می‌نامیدند. «نگهبان» ترجمه نام شومر از عبری بود. فشارها جواب داد و شومر با جمهوری خواهان علیه توافق ایران رای داد. دسیسه‌های نتانیاهو در آن زمان اتهامات تند مداخله در سیاست داخلی ایالات متحده را برانگیخت و در نهایت ناکارآمدی خود را نشان داد. ایالات متحده این قرارداد را امضا کرد.

یک کیفرخواست جامع

سخنرانی شومر در روز پنجشنبه یک کیفرخواست جامع بود که منعکس کننده نظرات بسیاری از رای دهندگان یهودی و دموکرات آمریکایی بود. او از حمله مستقیم به نتانیاهو حتی به دلیل کارزار شدیدا بحث برانگیز کابینه او در سال 2023 برای تضعیف قوه قضاییه اسرائیل، خودداری کرد. برخلاف موضع شومر در سال 2015، این بار او کاملاً با کاخ سفید همسو بود، سخنرانی او بارها بین حمایت از اسرائیل و حمایت از نتانیاهو تمایز قائل شد.

9 سال پیش، شومر ریسک حساب شده‌ای را برای جدایی از کاخ سفید اوباما و بسیاری از رای دهندگان یهودی خود در مورد توافق با ایران پذیرفت. امروز، با قضاوت بر اساس سخنان او، شومر می‌داند که حمایت از نتانیاهو نه تنها چشم‌انداز انتخاب مجدد بایدن، بلکه روابط او با اکثر رأی‌دهندگان یهودی در نیویورک را نیز به خطر می‌اندازد.

حمله شومر اسرائیلی‌ها را حیرت زده کرد و برخی هشدار دادند که ممکن است نتیجه معکوس دهد. این هفته، کابینه نتانیاهو بودجه را با سهولت نسبی از طریق کنست به پیش برد، که منعکس کننده قدرت استوار اکثریت مجلس 64 کرسی آن است که شامل افراط‌گرایان مسیانیک و اپورتونیست‌های افراطی ارتدوکس است.

نتانیاهو در حال خرید زمان

اعتراضات عمومی علیه نتانیاهو بر سر  حمله 7 اکتبر با توجه به اینکه جنگ غزه همچنان ادامه دارد و تهدید به جنگ با حزب‌الله در امتداد مرز شمالی سرزمین‌های اشغالی وجود دارد، برای دوباره پا گرفتن با چالش مواجه است. به نظر می‌رسد نتانیاهو برای کاهش اثرات حمله حماس و ناکامی کابینه‌اش در جلوگیری از آن و جلوگیری از افت محبوبیت خود در نظرسنجی‌ها بر روی مرور زمان حساب می‌کند.

یک منبع دیپلماتیک بلندپایه اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «شاید این چیزی بود که در واقع آمریکایی‌ها را بیدار کرد و می‌دانند که آنها نیز باید به نتانیاهو در راه خروج کمک کنند.»

او با اشاره به کمپین نتانیاهو برای برگرداندن افکار عمومی اسرائیل علیه اوباما و معرفی او به عنوان دشمن اسرائیل گفت: «مشکل این است که نتانیاهو در دوره دولت اوباما موفق شد به موقعیت رئیس جمهور آمریکا آسیب برساند.»

در حالی که بایدن پس از حمله حماس، حمایت عمومی قوی و احساسی را در میان اسرائیلی‌ها به خاطر حمایت بی چون و چرای خود جلب کرد، به نظر می‌رسد که این احساسات تا حدودی کمرنگ شده است. یک نظرسنجی در اوایل این هفته نشان داد که اسرائیلی‌ها دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا را (44 درصد) به بایدن (30 درصد) ترجیح می‌دهند.

نتانیاهو می‌تواند با به تصویر کشیدن بایدن و دولتش به عنوان کسانی که مانع شکست حماس با جلوگیری از حمله نظامی به آخرین سنگر این سازمان در رفح شدند و باعث پیشبرد تشکیل کشور فلسطین و مداخله در سیاست اسرائیل می‌شوند، از این سوگیری استفاده کند.

به نظر می‌رسد که این استراتژی نتانیاهو باشد، که به اسرائیلی‌ها بگوید او تنها کسی است که مانع از تحمیل توافقی توسط ایالات متحده بر اسرائیل میشود که شامل ایجاد یک دولت بین اردن و مدیترانه است. مسئله‌ای که میان اسرائیلی‌ها هوادار دارد.