هر زمان که شما بدون کار و زحمت به سود و منفعت دست پیدا کنید، خلق رانت صورت گرفته است. دولت‌ها در ایران همواره از رانت نفت و گاز برخوردار بوده‌اند چراکه بدون هیچ زحمت خاصی منبع درآمدی عظیمی در اختیار داشته‌اند.

گستردگی رانت در یک کشور می‌تواند چرخ های اقتصاد را از حرکت باز دارد. در چنین اقتصادهایی افرادی که به کار و فعالیت مشغول هستند دائم مشاهده می‌کنند افراد دیگری بدون هیچ کار و تلاشی درآمدهای هنگفتی به دست می‌آورند. به عبارت دیگر گستردگی رانت در یک اقتصاد نظام انگیزشی را به طور کامل دگرگون می‌کند و بازیگران اقتصادی را از سوی فعالیت‌های مولد به سمت فعالیت‌های غیرمولد سوق می‌دهد.

در هر اقتصادی منابع رانتی وجود دارد که بازیگران اقتصادی برای رسیدن به آن رقابت می‌کنند. با توجه به اینکه رقابت برای دستیابی به رانت موجب اتلاف منابع می‌شود و نظام قانونی وظیفه دارد جلوی این اتلاف را بگیرد. حقوق چگونه رقابت برای رسیدن به رانت را از رقابت اقتصادی تشخیص می‌دهد؟

دخالت دولت در اقتصاد موجب خلق رانت می‌شود و فضای اقتصادسیاسی را دگرگون می‌کند. در این حال باید چه کرد، آیا باید به سرعت سیاستی که موجب خلق رانت شده را تغییر داد؟

در بسیاری از مواقع بازیگران اقتصادی به سیاستی که موجب گسترس رانت شده عادت کرده و خودشان را با آن شرایط وفق داده‌اند، آیا در چنین شرایطی تغییر ناگهانی ریل سیاست‌گذاری موجب اختلال در اقتصاد نمی‌شود؟

در قسمت هشتم برنامه تراز شهریار صادقی به همراه حمید قنبری پژوهشگر حقوق اقتصادی به اثرات رانت در فضای اقتصاد سیاسی و همچنین راهکارهای حقوقی برای جلوگیری از آن پرداخته است.