فروش بالای اوراق بدهی در 4 ماه نخست امسال

به گزارش اکو ایران، حجم فروش اوراق دولتی تا نیمه تیر ماه سال 1403 به بیش از 60 هزار میلیارد تومان رسیده است. رقمی که با مدت مشابه سال‌های قبل اختلاف زیادی دارد.

 عرضه اوراق و فروش آن به بانک‌ها و فعالان بازار سرمایه راهی برای دولت است تا کسری بودجه‌اش را تا حدی جبران کند که آمار نشان می‌دهد امسال تا اینجای کار بانک‌ها نسبت به بورسی‌ها اقبال بیشتری برای خرید اوراق دولتی نشان داده‌اند.

خبر مرتبط

پشت پرده چک سنگین دولت سیزدهم

وقتی دخل و خرج دولت‌ها با هم نخواند و با کمبود درآمد مواجه باشند کسری بودجه عمیق‌تر می شود. آن وقت دولت مجبور به درآمدزایی از راه‌‌های مختلف است تا عمق کسری خود را کم کند. موضوعی که از مهم‌ترین عوامل رشد تورم به شمار می‌رود. در همین رابطه یکی از روش‌های درآمدزایی دولت فروش اوراق مالی است تا در سررسید مشخص با نرخ سود معلوم آن را بازگرداند.

رکورد چهار ساله فروش اوراق تا نیمه تیر ماه 1403

 دولت کسری بودجه‌اش را از روش‌های مختلفی جبران می‌کند که یکی از راه‌های رایج آن عرضه اوراق مالی دولتی است؛ اوراقی با قیمت و نرخ سود مشخص که هم دولت با فروش هفتگی آن درآمد کسب می‌کند و هم بانک‌ها و بازار سرمایه با خرید آن سود کسب می‌کنند و از مزایای این اوراق در موارد دیگر مثل شرکت در عملیات بازار باز استفاده می‌کنند.

 مطابق گزارش‌های بانک مرکزی دولت در سال 1403 از اولین حراج تا پایان حراج یازدهم یعنی نیمه تیر ماه 63 هزار و 700 میلیارد تومان از فروش اوراق دولتی درآمد کسب کرده است. همچنین روند آماری نشان می‌دهد دولت از ابتدای سال تا نیمه تیر ماه 28 هزار و 300 میلیارد تومان در سال 1399، 5 هزار میلیارد تومان در سال 1400 و 19 هزار و 200 میلیارد تومان در سال 1401 فروخته بوده است. در سال 1402 نیز دولت عملیات هفتگی فروش اوراق را از مرداد ماه آغاز کرده و تا نیمه ماه تیر درآمدی از این طریق کسب نکرده است. بنابراین می‌توان گفت حجم فروش اوراق توسط دولت در سال 1403 تا اینجای کار رکورددار چهار سال گذشته بوده است.

 روند سالانه فروش نیز نشان می‌دهد که اگر فروش اوراق در سال جاری با همین روند ادامه یابد رکورد جدیدی ثبت خواهد شد.

 آیا فروش سالانه اوراق در پایان 1403 رکورد خواهد زد؟

 بنا به ارقام اعلام شده از سوی بانک مرکزی کشور، حجم اوراق دولتی فروخته شده در سال 1399 برابر با 125 هزار و 740 میلیارد تومان، در سال 1400 برابر با 90 هزار و 600 میلیارد تومان، در سال 1401 برابر با 119 هزار و 600 میلیارد تومان و در سال 1402 برابر با 161 هزار و 100 میلیارد تومان بوده است. بنابراین رکورد فروش اوراق در این چهار سال در سال 1402 رخ داده است.

 اما ارقام نشان می‌دهند اگر روند فروش اوراق در سال 1403 مثل چهار ماه نخست این سال ادامه یابد، رکورد جدیدی در این زمینه ثبت خواهد شد و رکورد چهار ساله فروش اوراق دولتی خواهد شکست. موضوعی که می‌تواند حاکی از این باشد که دولت در سال جاری زودتر از سال‌های گذشته با معضل کسری بودجه مواجه و دست به دامان حراج اوراق شده است.

  در سمت دیگر بازار اوراق خریداران قرار دارند که که بانک‌ها و فعالان بازار سرمایه هستند.

اقبال بیشتر بانک‌ها به خرید اوراق دولتی

 مطابق ارقام بانک مرکزی تا نیمه تیر ماه سال 1403 از کل اوراق فروخته شده، 35 هزار و 901 میلیارد تومان آن را بانک‌ها و 27 هزار و 786 میلیارد تومان آن را بورسی‌ها خریده‌اند. بنابراین در این سال تا اینجای کار سهم بانک‌ 56.4 درصد و سهم بورس 43.6 درصد بوده است.

 به باور کارشناسان مشارکت بیشتر بانک‌ها در خرید اوراق به چند دلیل می‌تواند باشد؛ جذابیت نرخ سود اوراق و بهتر بودن وضعیت نقدینگی این نهادها نسبت به شرکت‌های بورسی دو دلیل مهم این موضوع می‌تواند باشد. دلیل دیگر نیز این است که اغلب در نیمه اول سال مشارکت بانک‌ها بیشتر است و یک دلیل آن نیاز به استفاده از اوراق در عملیات بازار باز است.