ردپای کاهش نرخ بیکاری در تغییر ترکیب نیروی کار

به گزارش اکو ایران، جدیدترین آمار نیروی کار مربوط به بهار 1403 که توسط مرکز آمار ایران منتشر شده تغییرات مهمی را در روند اشتغال و بیکاری نشان می‌دهد.

 بر اساس این آمار در این فصل 24 میلیون و 746 هزار نفر در بازار کار مشغول به کار بوده‌اند که 92.3 درصد از کل جمعیت بالای 15 سال فعال در بازار کار را تشکیل داده‌اند. همچنین نرخ بیکاری نیز در بهار کاهش قابل توجهی داشته به طوری که به کمترین سطح در دهه‌های اخیر رسیده است.

 ردپای کاهش نرخ بیکاری در تغییر ترکیب نیروی کار نیز قابل مشاهده است، به طوری که به نظر می‌رسد کاریابی در مشاغل خدماتی بهبود یافته است.  

نرخ بیکاری کشور در حداقل 20 ساله

 نرخ بیکاری نسبت جمعیت بیکار به کل جمعیت فعال در بازار کار را نشان می‌دهد که منظور از جمعیت فعال تمام افراد بالای 15 سال است که یا شاغل هستند و یا به دنبال شغل. در بهار 1403 از کل جمعیت در سن کار، 41.2 درصد آن‌‌ها در بازار کار فعال بوده‌اند که در میان آن‌ها 7.7 درصد موفق به یافتن شغل نشده‌اند که جمعیت آن‌ها بالغ بر 2 میلیون و 75 هزار نفر بوده است.

 بررسی روند آماری در فصل بهار از سال 1384 نشان می‌دهد نرخ بیکاری 7.7 درصدی در بهار امسال کمترین نرخی بوده که در این 20 سال ثبت شده است.

 این در حالی است که نرخ مشارکت در بازار کار یا همان نسبت جمعیت فعال به کل افراد در سن کار نیز از سال 1399 تغییر زیادی نکرده است. بنابراین می‌توان گفت از تعداد بیکاران واقعا کاسته شده است. البته نمی‌توان با قطعیت نتیجه گرفت که افرادی که از شمار بیکاران خارج شده‌‌اند شغلی پیدا کرده و به کار مشغول شده‌اند؛ ممکن است بخشی از آن‌ها به طور کلی از یافتن شغل ناامید شده و به جمعیت غیر فعال در بازار کار تبدیل شده باشند.

 بررسی سهم شاغلان در سه بخش اصلی اقتصاد می‌تواند تصویر بهتری از این تغییرات به دست دهد.

خالی شدن تدریجی بازار کار ایران از کشاورزان

 بررسی سهم اشتغال در سه بخش اصلی اقتصاد حاکی از تغییری اساسی از ترکیب نیروی کار در بخش‌های مختلف است.

 مطابق آمار منتشر شده از کل جمعیت شاغل در کشور، سهم شاغلان بخش کشاورزی در بهار 1403 برابر با 14.5 درصد بوده که نسبت به بهار دو دهه گذشته در حداقل مقدار قرار گرفته است. این سهم در بهار 1384 برابر با 26.1 درصد بوده و بنابراین در این 20 سال 11.6 واحد درصد کم شده است.

 این در حالی است که دو بخش دیگر اقتصاد یعنی صنعت و خدمات به ویژه بخش خدمات با رشد سهم شاغلین مواجه بوده‌اند.

حرکت نیروی کار به سمت مشاغل خدماتی

 33 درصد از کل افراد مشغول به کار در کشور در بهار امسال در بخش صنعت مشغول به کار بوده‌اند. این سهم از سال 1384 برابر با 29.3 درصد بوده و در این مدت 3.7 واحد درصد افزایش یافته است.

 این در حالی است که بخش خدمات رشد قابل توجهی در نیروی کار داشته و در اولین فصل 1403 توانسته بیش از نیمی از کل شاغلین را به خود اختصاص دهد که رکورد سهم اشتغال در این بخش در فصل بهار از سال 1384 محسوب می‌شود.

 بررسی روند نشان می‌دهد سهم شاغلین در بخش خدمات از 44.6 درصد در بهار 1384 به 52.4 درصد در بهار امسال رسیده و 7.8 واحد درصد رشد کرده است.

 بنابراین می‌توان گفت در این سال‌ها بخش زیادی از نیروی کار به سمت مشاغل خدماتی حرکت کرده و این بخش در اقتصاد کشور بزرگ‌تر شده است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در افت نرخ بیکاری نیز نقش داشته است.