میدل‌ایست آی: سورپرایز کابینه و 4 کاندید اصلی پست وزارت امور خارجه دولت پزشکیان؛ چه کسانی بیشترین شانس را دارند؟

به گزارش اکوایران، پیروزی مسعود پزشکیان، نامزد اصلاح طلب انتخابات ریاست جمهوری ایران، این گمانه‌زنی را برانگیخته است که تهران رویکرد جدیدی به امور خارجی را در پیش خواهد گرفت و شاید تنش‌ها با واشنگتن را کاهش دهد.

اما خیلی چیزها بستگی به این دارد که پزشکیان چه کسی را به عنوان وزیر امور خارجه خود انتخاب کند. وزارت امور خارجه به عنوان یکی از حیاتی ترین ارگان‌های دولتی در نظر گرفته می‌شود، به ویژه که پزشکیان در مبارزات انتخاباتی خود وعده تعامل بیشتر با جهان را می‌داد.

سورپرایز ظریف

سه منبع در داخل تشکیلات سیاسی و نزدیک به دولت آینده به میدل ایست آی گفته‌اند که در حال حاضر چهار نامزد برای رهبری وزارت خارجه وجود دارد.

شایان ذکر است که محمدجواد ظریف در میان آن‌ها نیست. ظریف که در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی میانه‌رو وزیر امور خارجه بود، از چهره‌های برجسته مبارزات انتخاباتی پزشکیان بود.

با این حال، مقامات ارشد جمهوری اسلامی به او علاقه ندارند و مجلس تحت کنترل محافظه‌کاران اجازه انتصاب او را نمی‌دهد.

قرار است پزشکیان در هفته‌های آتی ترکیب دولت خود را اعلام کند. در ادامه جزئیاتی از چهار مردی که به گفته منابع به عنوان وزیر خارجه جدید ایران در نظر گرفته شده‌اند، شرح داده شده است:

علی اکبر صالحی

نامزدی که بیشترین شانس را برای رهبری روابط خارجی ایران دارد، علی اکبر صالحی است.

این فارغ التحصیل دانشگاه ام‌آی‌تی پیش از این در دوره محمود احمدی نژاد از 2011 تا 2013 به عنوان وزیر امور خارجه خدمت کرده است. وی همچنین معاون سازمان همکاری اسلامی، نماینده تهران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران بوده است.

صالحی دارای چهار ویژگی مهم است:

اول اینکه مورد اعتماد همه جناح‌های سیاسی و نهادهای عالی است.

میزان اعتماد نظام به صالحی را می‌توان در اعطای مجوز مذاکره با آمریکا به او در یک دهه پیش مشاهده کرد. صالحی تنها مردی است که توانست از نهادهای عالی برای انجام مذاکرات مستقیم محرمانه هسته‌ای با آمریکا اجازه بگیرد و راه را برای توافق هسته‌ای 2015 موسوم به برجام هموار کند.

او این کار را علی‌رغم مخالفت سعید جلیلی، محافظه‌کار تندرویی که در آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود و اخیراً با پزشکیان در انتخابات شرکت کرده بود، انجام داد.

دوم، توانایی اثبات شده او در ارائه راه حل‌های جدید است.

صالحی نقشی محوری در مذاکرات توافق هسته‌ای ایفا کرد، به ویژه زمانی که ظریف، وزیر امور خارجه وقت از سفر مونیخ در سال 2014 بازگشت و گفت مذاکرات در مورد مسائل فنی و سانتریفیوژها به «بن بست» رسیده است.

پس از آن علی لاریجانی که رئیس مجلس بود، پیشنهاد دعوت از صالحی برای حضور در تیم مذاکره کننده را مطرح کرد. ابتکار عمل و مهارت‌های مذاکره صالحی بن‌بست را شکست و راه را برای معامله با آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان هموار کرد.

ثالثاً، به گفته یک منبع ارشد محافظه کار، ماهیت غیرحزبی صالحی به این معناست که او می‌تواند از مجلس محافظه کار رای اعتماد بگیرد.

و چهارم، سابقه او در سازمان همکاری اسلامی و تسلط او به زبان عربی نشان می‌دهد که می‌تواند روابط خوبی با کشورهای عربی ایجاد کند.

مجید تخت روانچی

مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل و سوئیس، مذاکره کننده هسته‌ای و معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور در دوره روحانی بوده است. سه چیز او را متمایز می‌کند.

اول اینکه او یک چهره بسیار تخصصی و کم حاشیه است. دوم، او در سال 2013 در مذاکرات محرمانه با ایالات متحده شرکت کرد که ویلیام برنز و جیک سالیوان در آن حضور داشتند، که اکنون به ترتیب مدیر سیا و مشاور امنیت ملی آمریکا هستند.

به گفته این منبع ارشد اصولگرا، سومین دارایی او این است که شخصیت و شهرت غیر مناقشه‌برانگیز او به این معناست که تخت روانچی شانس خوبی برای دریافت تأیید مجلس دارد.

دوران تخت روانچی به عنوان سفیر در سازمان ملل موفقیت آمیز تلقی می‌شود، به ویژه که در دوران چالش برانگیز کمپین «فشار حداکثری» دونالد ترامپ علیه ایران بود.

عباس عراقچی

عباس عراقچی پیش از این در وزارت خارجه به عنوان معاون سیاسی و مذاکره کننده هسته‌ای این وزارتخانه فعالیت داشته است. او به عنوان سفیر در ژاپن خدمت کرد و در حال حاضر دبیر شورای راهبردی روابط خارجی است. 

عراقچی برای غرب شناخته شده است و نگاه مثبتی به او وجود دارد. با این حال، او ممکن است برای به دست آوردن رای اعتماد از مجلس، که بسیاری از چهره‌های ضد توافق هسته‌ای در آن هستند، با چالش مواجه شود.

عراقچی در درون اردوگاه اصولگرایان دشمنان زیادی دارد. او بارها به دلیل انعطاف بیش از حد در مذاکرات با ایالات متحده از سوی اصولگرایان، از جمله روزنامه کیهان، مورد حمله قرار گرفته است.

عراقچی با اشاره به حکایتی در کتاب مذاکره کننده آمریکایی، وندی شرمن، مبنی بر اینکه مذاکرات با ایران اشک او را در آورده، سعی در مقابله با این روایت داشته است. او به تلویزیون دولتی گفت: «یک نمونه از یک دیپلمات ارشد آمریکایی و معاون وزیر خارجه به من نشان بدهید که در جریان مذاکرات گریه کرده باشد.»

مهدی سنایی

مهدی سنایی استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس است که در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حضور داشت.

سنایی بیشتر به خاطر دوران سفارت ایران در روسیه شناخته شده است، زمانی که چندین قرارداد همکاری بر سر سوریه را تسهیل کرد، سامانه پدافند هوایی اس-300 روسیه را به دست آورد و روابط اقتصادی را تقویت کرد.

سنایی، متخصص امور روسیه و قفقاز است و به زبان روسی مسلط است. وی همچنین در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری، به عنوان مشاور پزشکیان در سیاست خارجی حضور داشت.

زینب یونسی، همسر آقای سنایی، دختر علی یونسی، وزیر اطلاعات در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی است.