پشت پرده جنگ روایت‌‌های اسرائیل پیرامون ترور هنیه/ دیپلماسی شاتلی شکست خورد؟

به گزارش اکوایران، در آستانه انتقام گسترده محور مقاومت به رهبری ایران در پی حملات اخیر پر سر و صدای اسرائیل در ایران، لبنان و یمن، یک برخورد روایت‌ها و دیپلماسی شاتل در جریان است. این تلاش‌ها برای شکل‌دادن به اقدامات ایران و متحدان منطقه‌ای آن و در نتیجه، گام‌های بعدی احتمالی اسرائیل انجام می‌شود.

به نوشته علی هاشم (خبرنگار الجزیره و المانیتور) و محمدعلی شعبانی (سردبیر امواج‌مدیا) برای وبگاه امواج‌مدیا، در حالی که اختلاف کمی وجود دارد که آژانس جاسوسی موساد اسرائیل عامل ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس بوده، اما در مورد نحوه ترور او اختلاف نظر وجود دارد. در همین حال، کشورهای عربی گرفتار بین ایران و اسرائیل و آمریکا در تلاشند تا جلوی وقوع نگی تمام‌عیار که ممکن است منطقه را زیر و روی کند، بگیرند.

نبرد روایت‌ها

خالد قدومی، نماینده حماس در ایران در توصیف وضعیت اتاقی که هنیه در آن ترور شد به امواج‌مدیا گفت: «دیدم دیوارهای رو به بیرون ساختمان به همراه سقف تخریب شده است. این نشان می‌دهد که تخریب ناشی از چیزی است که از بیرون آمده و نه از درون». از نظر نماینده حماس، «فرضیه اینکه یک وسیله انفجاری باعث خسارت شده، نادرست است»، و این را «تلاشی برای منحرف‌ساختن توجه از متهم واقعی، یعنی اسرائیلی‌ها با پوشش آمریکایی و ایجاد هرج‌ومرج در میان متحدان در ایران و درون مقاومت» توصیف کرد.

قدومی با اشاره به گزارش فنی اولیه سپاه پاسداران به تاریخ ۳ آگوست که طبق آن، در این حمله از یک پرتابه کوتاه‌برد با کلاهکی به وزن تقریبی ۷ کیلوگرمی استفاده شده، تأکید کرد که این گزارش «آنچه ما گفتیم را تأیید می‌کند». اگر واقعاً از پرتابه استفاده شده باشد، هنوز مشخص نیست که از زمین پرتاب شده یا از هوا. گزارش‌های اولیه حاکی از استفاده احتمالی از کوادکوپتر بود. منابع آگاه نزدیک به نیروی قدس اعلام کردند که چنین جزئیاتی همچنان نامشخص بوده، در حالی که مقامات حماس به موشک پرتاب‌شده از هوا اشاره کرده‌اند. 

همیشه نشانه‌هایی از توطئه احتمالی ترور وجود داشت، اما ایرانیان باور نمی‌کردند که این اتفاق در کشورشان یا به این شیوه رخ دهد. آن‌ها تمام اقدامات ممکن را برای جلوگیری از انفجار یا بمب انجام دادند، اما شلیک موشک از خارج از مجموعه سعدآباد به نظر غافل‌گیر کننده می‌آمد.

یک منبع امنیتی منطقه‌ای گفت که تئوری بمب‌گذاری در محل اقامت هنیه برای اولین‌بار از سوی تحلیلگران اسرائیلی و در ساعات اولیه پس از انفجار ۳۱ جولای مطرح شد. این منبع امنیتی تأکید کرد که هدف ادعایی این روایت این بوده که با تبدیل ترور به نتیجه یک عملیات اطلاعاتی، ایران بهانه‌ای برای حمله نظامی به اسرائیل نداشته باشد. این منبع افزود ایده‌ای که چندین بمب ماه‌ها پیش در یک مجتمع با امنیت بالا کار گذاشته شده، می‌تواند برای ایران گران تمام شود.

اما این تصور که نوع تلافی یا حتی عدم تلافی ترور هنیه به این بستگی دارد که نتیجه بمب بوده یا موشک، گمراه‌کننده است. منابع مطلع تأکید کردند که نکته اصلی، حداقل از دیدگاه ایران، این است که هنیه مهمان ایران بود. بنابراین، ترور او، آن هم در روز تحلیف پزشکیان، تحریک بزرگی به شمار می‌رود که به هیچ وجه نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

دیپلماسی شاتل

گویا پیش از این، طرح توطئه‌ای برای ترور هنیه در ترکیه وجود داشت. اما ظاهراً آنکارا با هشدار به تل‌آویو در مورد «عواقب جدی» چنین اقداماتی در خاک خود، از ترور جلوگیری کرد. همچنین در حالی که اسرائیل قبلاً تهدید کرده بود رهبران حماس در کشورهای ثالث اهداف مشروع به شمار می‌روند، مقامات فلسطینی مستقر در قطر زیر رادار اسرائیل قرار گرفته‌اند.

ترور هنیه در تهران رهبری سیاسی ایران را در موقعیت بسیار دشواری قرار داده است. از یک سو، احتمالاً نگرانی نهادهای امنیتی نگرانند که عملیات «وعده صادق»، پرتاب صدها موشک و پهپاد به اسرائیل در تلافی بمباران کنسولگری ایران در دمشق، کافی نبوده است.

در ماه آوریل، ایران روزها هشدارهای تلافی‌جویانه صادر کرد و به نظر رسید که به ارتش‌های غربی زمان داد تا دارایی‌های هوایی، زمینی و دریایی بیشتری را در منطقه آماده کنند. علاوه بر این، قبل از پرتاب موشک‌های بالستیک، سپاه پاسداران پهپادهای کندپرواز را از خاک ایران شلیک کرد که به اسرائیل چندین ساعت فرصت داد تا پرنده‌ها را دور از مرزهای سرزمین‌های اشغالی خود ساقط کند. در حالی که میزان همکاری عرب‌ها مشخص نیست، اما اردن نقش برجسته و علنی در سرنگونی پرتابه‌های ایرانی داشت.

در نهایت، «وعده صادق» عمدتاً درباره ارسال یک پیام سیاسی و فرصتی برای ایران و نیروهای مقاومت برای سنجش واکنش اسرائیل و دولت‌های عرب بود. اکنون به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی ممکن است تصمیم به اعمال درس‌های آموخته‌شده در نوع دیگری از اقدام نظامی بگیرد. نکته حیاتی این بوده که آنچه شاید بعداً اتفاق بیافتد، احتمالاً شامل جبهه‌های دیگر نیز خواهد بود.

در تلاشی آشکار برای کاهش شدت انتقام محور مقاومت، چندین مقام عرب طی روزهای اخیر با ایران تماس گرفته‌اند. اما آنچه در مورد سفر اَیمن الصفدی، وزیر امور خارجه اردن برجسته بوده، این است که اولین سفر یک دیپلمات ارشد اردنی به تهران در بیش از یک دهه گذشته به شمار می‌رود. رسانه‌های وابسته به دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی ایران سفر ناگهانی صفدی را مرتبط با «نقش پیچیده اردن در مناقشات منطقه‌ای» توصیف کرده‌اند. نور نیوز که به علی شمخانی نزدیک است، با اشاره به اینکه بعید بوده این سفر نظر تهران را تغییر دهد، افزود: «عزم ایران برای انجام عملیات تلافی‌جویانه قطعی است».

رسانه‌های ایران اعلام کردند صفدی پیامی از پادشاه اردن آورد و این دیپلمات ارشد اردنی نیز تأکید داشته که او حامل هیچ پیامی از اسرائیل یا به اسرائیل نبود. علاوه بر این، صفدی به میزبانان ایرانی خود گفت که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به دنبال گسترش دامنه درگیری منطقه از طریق این ترور است. گزارش شده که علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه و پزشکیان هشدار داده‌اند که پاسخ اجتناب‌ناپذیر است.

آماده برای جنگ تمام‌عیار؟

در گفتگوهای متعدد با منابع آگاه در بیروت و تهران، به نظر می‌رسد که محور مقاومت به میانجیگران گفته که هر کاری که ضروری باشد، فارغ از عواقب آن و حتی بروز جنگ منطقه‌ای بزرگی را انجام خواهد داد.

منبعی ارشد نزدیک به محور مقاومت که به تحولات آگاه است، در گفتگو با امواج‌مدیا گفت: «تلاش‌های زیادی برای مهار محور از دادن پاسخ مؤثر» جریان دارد، اما شبکه ائتلاف «آنچه که برای داشتن پاسخی مؤثر و کارآمد لازم است را انجام خواهد داد». این منبع مدعی شد که آمریکا «از طرق مختلف» در حال ارسال پیام بوده، اما نبرد پاسخ است. با تأکید بر دومی، این منبع توضیح داد که «موضوع اصلی» این است که «پاسخ کارآمد و مؤثر باشد، نه فقط نمادین» و اشاره کرد که ایران و نیروهای مقاومت باید «بر تمام موانع دفاعی غلبه کنند و این موضوع ساده‌ای نیست».

این منبع ارشد در پاسخ به اینکه چرا هنوز پاسخی از محور عملی نشده و زمان زیادی برای آماده‌شدن دفاعیات اسرائیل و آمریکا در اختیار آن‌ها قرار داده است، توضیح داد: «آن‌ها به خوبی آماده هستند و ما کار را زمانی که آماده باشیم انجام خواهیم داد». او توضیح داد که چهارچوب اقدامات آتی محور مقاومت نترسیدن از جنگی تمام‌عیار است.

مهم‌تر از همه، به نظر می‌رسد ایران همانطور که در ماه آوریل انجام داد، پس از امتحان مسیرهای دیپلماتیک برای پاسخ، به دنبال اقدام است. عملیات «وعده صادق» پس از آن صورت گرفت که شورای امنیت سازمان ملل متحد بمباران اسرائیل علیه اماکن دیپلماتیک ایران در سوریه را محکوم نکرد. اندکی پس از ترور هنیه، شورای امنیت سازمان ملل تشکیل جلسه داد، اما ایرانیان از اینکه پیش‌نویس بیانیه مطبوعاتی پیشنهادی روسیه که اسرائیل را محکوم می‌کرد، توسط آمریکا مسدود شد، ابراز تأسف کردند.

قدومی گفت: «رژیم صهیونیستی به توافقات بین‌المللی یا خطوط قرمز احترام نمی‌گذارد. آن‌ها با ترور یا حملات سرزمینی، مرزهای یک کشور مستقل را نقض کردند. اگر این حادثه در جای دیگری رخ داده بود، ناوگان‌های نظامی بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد برای حمله به عاملان حرکت می‌کردند».