به گزارش اکوایران، انتخاب یحیی سنوار به عنوان رهبر حماس، روابط استراتژیک این گروه را با ایران تقویت می‌کند و سیگنالی مبنی بر وجود یک جبهه متحد بین تهران و محور مقاومت آن، در درگیری با اسرائیل و ایالات متحده ارسال می‌کند.

سیگنال در لحظه حساس

به نوشته وال استریت ژورنال، ایران در سال‌های اخیر از حماس حمایت کرده است، اما روابط بین نظام سیاسی شیع ایران و گروه‌های مسلمان سنی غزه از نظر تاریخی مملو از تنش بوده است. تهران با حماس بر سر حمایتش از بهار عربی در سوریه به اختلاف خورد و آنطور که سنوار و دیگران امیدوار بودند پس از 7 اکتبر به طور مستقیم به نبردها نپیوست. در داخل حماس، بر سر میزان تکیه به ایران شکاف وجود داشته است.

سنوار ساعاتی پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی قبلی حماس، به این بحث‌ها پایان داد. مقامات عرب و حماس می‌گویند که وقتی اعضای گروه برای انتخاب جایگزین گرد هم آمده بودند، سنوار - که گمان می‌رود در تونل‌های غزه مخفی شده - گفتگوها را با این پیام قطع کرد: رهبر جدید باید فردی نزدیک به ایران باشد.

روز سه شنبه، حماس سنوار را به عنوان رهبر جدید خود معرفی کرد. این تصمیم دیگر رهبران حماس را که [به طور غیرمستقیم] با اسرائیل مذاکره می‌کردند، از جمله خالد مشعل، که توسط حامیان دیرینه سنی حماس -ترکیه و قطر- حمایت می‌شد، به حاشیه برد. پیروزی سنوار بر مشعل نشان دهنده نفوذ فزاینده ایران در جهان اهل سنت است.

هیو لووات، کارشناس ارشد سیاست در شورای روابط خارجی اروپا، گفت: «این تصمیم به وضوح کسی را در راس گروه قرار می‌دهد که به نظر می‌رسد بسیار به ایران نزدیک است.»

اینکه اعضای ارشد حماس سنوار را به مقام رئیس دفتر سیاسی ارتقا دادند نشان می‌دهد که این جنبش از استراتژی او برای جنگ علیه اسرائیل در کنار گروه‌های متحد ایران حمایت می‌کند.

یونس الزریعی، تحلیلگر سیاسی فلسطینی مستقر در غزه، گفت: «سنوار یک رهبر نظامی است. روابط نظامی این گروه در منطقه تنها با ایران است.»

حماس

در داخل اسرائیل، ترفیع سنوار سیگنالی از یک تغییر قابل توجه در روابط حماس و ایران بود. اسراییل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل روز چهارشنبه در بیانیه‌ای گفت: «انتخاب یحیی سنوار به عنوان رهبر حماس باید پیام روشنی را به جهان ارسال کند که موضوع فلسطین اکنون به طور کامل تحت کنترل ایران و حماس است.»

سنوار رهبری حماس را در زمانی خاص به عهده می‌گیرد که اسرائیل منتظر پاسخ ایران و حزب الله به ترورهای هدفمند دوگانه، از جمله اسماعیل هنیه است که خاورمیانه را در آستانه یک جنگ گسترده‌تر قرار داده است. سنوار در 10 ماه گذشته چهره اصلی رهبری جنگ در نوار غزه بوده است.

به حاشیه‌ رفتن رقبا

به گفته مذاکره کنندگان عرب، سنوار به عنوان رهبر سیاسی حماس احتمالاً تلاش‌های ایالات متحده برای دستیابی به آتش بس را پیچیده خواهد کرد. در داخل حماس، طیف‌های تندرو و همچنین میانه‌روهایی وجود دارند که خواهان آتش‌بس هستند. سنوار از چهره‌های اصلی تندرو محسوب می‌شود.

با این تغییر در رهبری، حتی کمتر از گذشته محتمل است که بنیامین نتانیاهو و متحدان راست‌گرای او که می‌خواهند شاهد نابودی حماس و کشته شدن سنوار باشند، با یک توافق آتش‌بس موافقت کنند. رهبر حماس اکنون هدف ترور شماره 1 ارتش اسرائیل است که توانایی او برای مدیریت جنبش حماس و مذاکره احتمالی برای آتش بس را پیچیده می‌کند.

سنوار یکی از قوی‌ترین حامیان ترمیم روابط حماس با ایران پس از تنش‌های بهار عربی بود. او ابتدا زمانی که در یک زندان اسرائیلی در حال گذراندن چندین حبس ابد به دلیل محکومیت به قتل بود، این خواسته را مطرح کرد.

سنوار در سال 2011 در مبادله‌ای به همراه حدود 1000 فلسطینی دیگر در اسارت اسرائیل، با یک سرباز اسرائیلی، گیلاد شالیت، گروگان حماس آزاد شد. سنوار در زمانی از زندان بیرون آمد که روابط حماس با ایران پرتنش بود. ایران و حزب الله در جنگ داخلی سوریه از بشار اسد علیه مخالفان سنی سوریه حمایت کردند، جایی که حماس در آن زمان مستقر بود. حماس از قیام‌های سنی حمایت کرد و بعداً به دوحه نقل مکان کرد.

حماس

در سال 2012، سنوار در دفتر سیاسی حماس سمتی را به دست آورد که بر شاخه نظامی نظارت می‌کرد، و پنج سال بعد در غزه رهبر شد. او به زودی به دنبال برقراری ارتباط مجدد با ایران افتاد.

در سال 2021، او در بحبوحه تنش بین یهودیان اسرائیلی و فلسطینی‌ها در بیت المقدس، درگیری کوتاه 11 روزه را با اسرائیل آغاز کرد. پس از آتش بس، سنوار یک کنفرانس خبری برگزار کرد.

سنوار به خبرنگاران گفت: «چیزی وجود دارد که باید گفته شود.» او گفت که حماس از ایران به خاطر ارائه کمک‌ها برای مبارزه با اسرائیل سپاسگزار است. سنوار گفت: «آن‌ها در میدان در کنار ما نبودند. اما آن‌ها با ما بودند.»

علیرغم روابط دوستانه، به نظر می‌رسد سنوار نوع حمایتی را که ایران و حزب الله لبنان مایل بودند در صورت وقوع جنگ ارائه دهند، به اشتباه تفسیر کرده است و به نظر می‌رسد که از نپیوستن آن‌ها برای مبارزه با اسرائیل پس از 7 اکتبر ناامید شده است.

در طول جنگ کنونی، او به برقراری ارتباط با متحدان تحت حمایت ایران ادامه داده و به پیشینه شیعه آن‌ها توجه نشان داده است. رهبر حماس در یک پیام، جنگ غزه را به نبرد قرن هفتم در کربلای عراق تشبیه کرد، رویدادی مهم برای مسلمانان شیعه.

در داخل غزه، ظهور سنوار با نگرانی برخی از فلسطینی‌ها که خواستار پایان جنگ بودند، مواجه شد.

دسته‌ای از فلسطینی‌ها از انتصاب فردی که به نظر آن‌ها در مقابل اسرائیل ایستادگی می‌کند، استقبال کردند. بر اساس نظرسنجی ماه ژوئن مرکز فلسطین برای تحقیقات سیاست و نظرسنجی، مستقر در کرانه باختری، سنوار به دلیل مدیریت خود در جنگ محبوبیت فزاینده‌ای پیدا کرده است، حتی با اینکه گاهی مذاکرات آتش‌بس را کند کرده است.

غسان خطیب، مدرس دانشگاه بیرزیت در کرانه باختری، گفت که صعود او به رهبری «در میان فلسطینی‌ها به گونه‌ای مثبت درک می‌شود. به هر حال این او بود که تصمیمات را می‌گرفت.»خطیب گفت: «اما ما نمی‌دانیم این جنگ چگونه به پایان می‌رسد. ما نمی‌دانیم که آن‌ها زنده می‌مانند یا نه.»