احیای برجام تا سال آینده بعید است

به گزارش اکوایران علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته ای ایران پس از دیدار با انریکه مورا، مذاکره کننده اتحادیه اروپا، در توییتر خود با بیان اینکه «گفتگویی جدی و سازنده با انریکه مورا در مورد عناصر ضروری مذاکرات موفق» صورت گرفته، نوشت:«توافق کردیم‌ پیش‌ از پایان ماه نوامبر مذاکرات را شروع کنیم. تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد».

بهبود چشم‌انداز دیپلماسی هسته‌ای

روزنامه نیویورک‌تایمز اظهارات باقری کنی را نشانه‌ای امیدوارکننده درباره ازسرگیری مذاکرات متوقف‌شده وین با هدف احیای برجام، توصیف کرد و نوشت: با این حال مشخص نیست که ایالات متحده در آن شرکت خواهد کرد یا خیر. به گفته آقای باقری کنی یک هفته دیگر تاریخ دقیق مذاکرات جدید اعلام خواهد شد، اما او نگفت چه کسی در این مذاکرات شرکت خواهد کرد و پاسخ این سوال را باز گذاشت که آیا ایالات متحده که احتمالاً با ایران بر سر شرایط مذاکرات اختلاف نظر دارد، در گفتگوها شرکت خواهد کرد یا خیر.

به نوشته نیویورک‌تایمز حسن روحانی، رئیس‌جمهور قبلی ایران، در بحبوحه این امید انتخاب شده بود که یک توافق می‌تواند اقتصاد ایران را باز کند و فرصت‌های جدید و زندگی بهتر را برای جمعیتی که دهه‌ها تحت تحریم‌های غرب زندگی کرده‌اند، ارائه دهد. اما پس از اینکه آقای ترامپ از توافق سرپیچی کرد، رویکرد آقای روحانی حتی در میان ایرانیان میانه رو که از توافق با غرب حمایت کرده بودند، به طور گسترده ای بی اعتبار شد.

این روزنامه مدعی است: علاوه بر این، دولت جدید نسبت به ایالات متحده و شرکای اروپایی‌اش بی‌اعتماد شدیدی دارد و مقامات ایرانی این سوال را مطرح کرده‌اند که آیا می‌توانند به همتایان آمریکایی‌شان اعتماد کنند که مانند توافق قبلی از توافق جدید بار دیگر عقب نشینی نکنند یا خیر؟

هنری روم، تحلیلگر گروه اوراسیا، گفت: «دولت جدید مملو از مقاماتی است که به شدت در مورد واشنگتن بدبین‌اند و تردید دارند که اساساً توافق اولیه ارزشش را داشت یا خیر، چه رسد به نسخه احیا شده آن».

باقری کنی در پست قبلی توییتر خود نوشته بود: «ایران مصمم است وارد مذاکراتی شود که تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه را به طور کامل و مؤثر حذف کند، عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران را تضمین کند و ضمانت معتبری برای عدم روج دوباره ارائه دهد».

به این زودی‌ها منتظر توافق نباشید

از سوی دیگر ناتاشا توراک، گزارشگر سی‌ان‌بی‌سی در مطلبی نوشت که اگرچه ایران با ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موافقت کرده است، اما «کارشناسان می‌گویند که به این زودی‌ها انتظار یک توافق را نداشته باشید». به نوشته وی آن‌ها هشدار داده‌اند که «حتی اگر حصول توافق ممکن باقی بماند، هنوز راه درازی تا رسیدن به آن باقی است».

بر اساس این گزارش این اعلامیه در بحبوحه تشدید تنش‌ها بین ایران و غرب منتشر شد و پیشروی فعالیت‌های هسته ای ایران در مرحله‌ای قرار گرفته که رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اواخر اکتبر گفت که زمان گریز هسته ای ایران به چندماه کاهش یافته است.

صنم وکیل، معاون رئیس برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتم‌هاوس گفت: «به این زودی ها انتظار توافق را ندارم، زیرا تاکتیک‌های تاخیری و سیگنال‌های دریافت شده  از تهران و دولت جدید به وضوح نشان می دهد که آنها قصد دارند موضع سخت تری اتخاذ کنند».

وکیل مدعی شد که کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، از دیدار هماهنگ با وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس (E3) خودداری کرده است و این گمانه را مطرح می‌کند که با دیدارهای جداگانه میان دیدگاه متحدان فاصله ایجاد کند. وی افزود: «من انتظار دارم که مذاکرات چند ماه طول بکشد و ما باید برای این احتمال آماده باشیم که مذاکرات ممکن است به ازسرگیری نهایی توافق منتهی نشود».

این گزارش می‌افزاید: تحلیلگران گروه مشاوره ریسک سیاسی اوراسیا در یادداشتی در روز چهارشنبه به صراحت نوشتند: «احیای توافق هسته‌ای ایران در سال آینده بعید است، زیرا پیشرفت سریع هسته‌ای ایران و درخواست‌های حداکثری احتمالاً توافق 2015 را دور از دست خواهد کرد». 

آن‌ها در ادامه نوشته اند که آنها احتمال توافق در سال 2022 را 30 درصد می‌دانند. تحلیلگران اوراسیا نوشتند که تداوم این رویکرد، «حتی پیشروترین مذاکره‌کنندگان را برای احیای توافق در سال آینده با دشواری روبه‌رو خواهد کرد».

سی‌ان‌بی‌سی در پایان نوشت: وزارت امور خارجه آمریکا در اوایل این ماه گفت که می‌خواهد مذاکرات «در اسرع وقت» از سر گرفته شود، و افزود که کاخ سفید «به صراحت اعلام کرده است که اگر دیپلماسی شکست بخورد، ما آماده‌ایم به گزینه‌های دیگر روی بیاوریم»، هرچند مشخص نکرد که گزینه های دیگر چه هستند. تهران اصرار دارد که اقداماتش در چارچوب حقوق حاکمیتی اش است و اگر آمریکا تحریم ها را لغو کند، می توان آنها را معکوس کرد. در همین حال، دولت بایدن می‌گوید آماده بازگشت به میز مذاکره است، اما تنها در صورتی تحریم‌ها را لغو خواهد کرد که ایران آنچه وی «نقض برجام» می‌داند را لغو کند.