ثبت آخرین نمره در کارنامه اقتصادی دولت سیزدهم؛ کیک اقتصادی چقدر بزرگ شد؟

به گزارش اکوایران، رئیس کل بانک مرکزی در سی‌وچهارمین همایش بانکداری اسلامی اعلام کرده که رشد اقتصادی کل کشور به بالای 4 درصد رسیده در حالی که این شاخص در برخی فصول سال گذشته سطوح بالاتر از 5 درصد را نیز تجربه کرده بود.

رشد اقتصادی شاخصی است که نشان می‌دهد حجم تولید کالا و خدمات در کل یک اقتصاد در هر فصل چند درصد نسبت به همان فصل در یک سال قبل تغییر کرده است. به بیان ساده، اگر کل اقتصاد یک کیک باشد، رشد اقتصادی تغییر اندازه‌ این کیک را نشان می‌دهد. زمانی که رشد اقتصادی مثبت باشد به معنای بزرگ‌تر شدن کیک و زمانی که این رشد منفی باشد به معنای کوچک‌تر شدن این کیک است. هر گاه که رشد مثبت نسبت به فصل قبل افزایش یابد نیز حکایت از آن دارد که سرعت بزرگ‌ترشدن کیک اقتصاد افزایش یافته است.

رشد اقتصادی در دو سکانس؛ زمان تحویل‌گرفتن و تحویل‌دادن دولت

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که رشد اقتصادی در بهار سال 1400 برابر با 6.7 درصد بوده و در تابستان آن سال به یک درصد اُفت کرده است. انتخابات ریاست جمهوری نیز در انتهای فصل بهار برگزار و دولت جدید در آخر این فصل مشخص می‌شود. بنابراین، گروهی فصل بهار را به عنوان «وضعیت تحویل‌گرفتن» دولت در نظر می‌گیرند. با این حال، چون دولت‌ها به طور رسمی از اواخر مرداد ماه تحلیف‌شده و شروع به کار می‌کنند، فصل تابستان نیز در کنار فصل بهار برای بررسی عملکرد دولت‌ها در نظر گرفته می‌شود.

اندازه حقیقی اقتصاد ایران به قیمت‌های ثابت سال 95 و قبل از تعدیل فصلی در بهار سال 1400 برابر با 351 همت و در تابستان آن سال برابر با 401 همت بوده است. بنابراین، در دو فصل ابتدایی آن سال مجموع ارزش تولیدات اقتصادی ایران به صورت حقیقی به 811 همت می‌رسد.

تازه‌ترین اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در سی‌وچهارمین همایش بانکداری اسلامی، ارقام تازه رشد اقتصادی در سال جدید را مشخص کرده است. بر اساس گفته‌های فرزین،‌ رشد اقتصادی در بهار امسال 4.2 درصد برآورد شده است. با استفاده از این رقم و حجم اقتصاد در بهار سال قبل می‌توان به تخمینی از حجم اقتصاد در بهار امسال دست‌یافت. نتیجه این محاسبات نشان می‌دهد که در بهار امسال اندازه کیک اقتصاد ایران به 394 همت رسیده که نسبت به بهار سال 1400 بالاتر و نسبت به تابستان آن سال در سطح پایین‌تری قرار دارد.

بررسی روند این شاخص از ابتدای سال 1400 تا بهار 1403 نیز نشان می‌دهد که بالاترین رشد اقتصادی به ثبت رسیده در این دوره زمانی به ترتیب مربوط به بهار 1400، زمستان 1400 و بهار 1402 است. نرخ رشد اقتصادی در بهار 1400 برابر با 6.7 درصد و در دو فصل اشاره‌شده دیگر، 5.7 درصد است. در مقابل، کمترین سطح این شاخص در طول این بازه زمانی یک درصد بوده که همانطور که پیش‌تر اشاره شد در تابستان 1400 به وقوع پیوسته است.

با این که در طول سال گذشته رشد اقتصادی مثبت بوده اما همچنان فاصله قابل‌توجهی با روزهای اوج خود در سال 95 دارد. در سال 95، رشد اقتصادی برای دو فصل در سطحی بالاتر از 10 درصد قرار گرفته بود که البته در سال‌های بعد به دلیل آثار بازگشت تحریم‌های غرب، تا نزدیک به منفی 8 درصد نیز کاهش یافت.